ماتیکان گجستک ابالیش

ماتیکان در زبان پارسی میانه به معنی کتاب است. گجستک به معنی «گجسته» و نفرین شده و ابالیش گونهٔ پهلوی نام عبداللیث∗ است.بر این پایه نام این نسک به پارسی نو می شود نسک عبداللیث گجسته یا (کتاب عبداللیث ملعون).
ماتیکان یوشت فریان
مادیان هزار دادستان
یکی از «زرتشتیان» شهر استخر در پارس به نام «دین هرمزد» پس از حمله عرب ها مسلمان می شود و نام خود را عبداللیث یا شاید عبدالله می گذارد. سپس دین هرمزد به دربار مأمون، خلیفهٔ عرب در بغداد می رود و یکی از موبدان زرتشتی به نام آذرفرنبغ پسر فرخ زاد نیز به بغداد رفته و در دربار مأمون با عبداللیث (دین هرمزد) به مباحثه و مناظره می پردازد، و در پایان آذرفرنبغ سرفراز و پیروز از این هم سخنی و گفتمان بیرون می آید.