ملک اشرف چوپانی

ملک اشرف بن تیمورتاش بن چوپان (زادهٔ ۱۳۱۸ یا ۱۳۱۹ میلادی / ۷۱۸ یا ۷۱۹ هجری — درگذشتهٔ ۱۳۵۷ میلادی / ۷۵۸ هجری) پسر دوم تیمورتاش، برادر کوچک تر شیخ حسن چوپانی و آخرین پادشاه از دودمان چوپانیان است. پس از کشته شدن شیخ حسن چوپانی، ملک اشرف جانشین او شد و به مدت ۱۴ سال بر شمال غرب و غرب ایران و سرزمین های مجاور حکومت کرد. شیخ حسن و ملک اشرف هردو نایب السلطنه بودند؛ ولی هم سلطان (که باید منسوب به چنگیزخان می شد) و هم وزرا را خودشان انتخاب می کردند.
فرهنگ فارسی معین، جلد ۵، صفحهٔ ۴۴۴.
اقبال آشتیانی، عباس، تاریخ ایران از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه.
ملک اشرف بسیار دنیاگیر و زراندوز بود و حتی به اموال دیگران هم دست درازی می کرد. او ۱۷ گنجینه پر از جواهرآلات گران بها داشت که هرکدام از این گنجینه ها را در جایی پنهان کرده بود. همچنین گور پادشاهان ایلخانی مدفون در تبریز و آذربایجان را نبش کرده و اشیای قیمتی آن ها را برمی داشت. ملک اشرف همچنین بسیار شکاک بود و به انواع مشکلات روحی–روانی دچار شده بود؛ به گونه ای که حیواناتی که گوشتشان برای طبخ غذای دربار نیاز بود را حتماً باید مقابل چشمان پادشاه قربانی می کردند تا خاطرش آسوده گردد.
ملک اشرف همراه با برادرش شیخ حسن در جنگ با جلایریان در نزدیکی مراغه شرکت کرد. او در زمان حکومت شیخ حسن با حکم سلیمان خان (ایلخان منصوب از جانب شیخ حسن) به عراق عجم رفته و پس از پیروزی بر خراسانی ها در حوالی ابهر، آن منطقه را متعلق به خود دانست و از مردم ابهر غرامت های سنگینی دریافت می کرد. پس از مرگ شیخ حسن، ملک اشرف همراه با عمویش یاغی باستی وارد تبریز شدند و مردم پایتخت به مخالفت با آن ها برخاستند؛ اما با میانجیگری بزرگانی مثل تاج الدین کوه کمری این آشوب فروکش کرد و اعضای خاندان سلطنتی وارد دارالسلطنهٔ شنب غازان شدند.
مردم تبریز از یاغی باستی به دلیل مسن بودن، بیش تر از ملک اشرف حرف شنوی داشتند؛ در نتیجه جنگی بین عمو و برادرزاده در بیرون شهر رخ داد و ملک اشرف پیروز این جنگ شد. او بعدها عمویش را کشت و به دروغ گفت که فرار کرده است. ملک اشرف انوشیروان را که از اولاد هولاکوخان بود به ایلخانی چوپانیان و جانشینی سلیمان برگزید و به نام او خطبه خوانده و سکه ضرب کرد. او در سال ۱۳۴۴ میلادی (۷۴۵ قمری) بر کل آذربایجان، مغان و اران تسلط یافت.