[ویکی فقه] منظور از شجره ملعونه، در قرآن، بنی امیه می باشند. برخی از بنی امیه انسان های صالحی بودند و از لعن استثنا هستند.
دیدگاه مفسران اهل سنت و شیعه در این باره چنین است:مفسران اهل سنت در مورد تفسیر آیه مبارکه «و ما جعلنا الرؤیا التی اریناک الا فتنةً للناس و الشجرة الملعونه فی القرآن و نخوفهم فما یزید الا طغیاناً کبیراً» آورده اند که: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در خواب دید، بنی امیه مانند بوزینگان از منبر او بالا می روند و آن حضرت از این قضیه خیلی ناراحت شدند و فرمودند: «بنی امیه شجره ملعونه هستند». از جمله مفسران شیعه که گفته اند: منظور از شجره ملعونه در قرآن بنی امیه می باشند، عبارت اند از: شیخ طوسی، طبرسی، صاحب منهج الصادقین، شبّر و علامه طباطبایی.و نیز در تفسیر آیه شریفه «الم تر الی الذین بدّلوا نعمة الله کفراً و احلّوا قومهم دارالبوار». صاحب تفسیر مجمع البیان حدیثی را به این مضمون نقل می کند: مردی از حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره این آیه سؤال کرد، حضرت فرمود: «هم الأفجران من قریش: بنو أمیة، وبنو المغیرة»؛ یعنی مراد آیه قرآن دو قبیله اند که فاجرترین قبایل قریش هستند که همان بنی امیه و بنی مغیره می باشند.
لعن بنی امیه در روایات
همچنین روایتی را محدثان اهل سنت از پیامبر نقل کرده اند به این مضمون که هلاک و نابودی امت من به دست جوانانی از قریش خواهد بود که بخاری و مسلم آن را به بنی امیه تطبیق کرده اند: «یُهْلِکُ أُمَّتِی هَذَا الْحَیُّ مِنْ قُرَیْش». و در زیارت عاشورا هم به همین معنا می باشد: «لعن الله بنی امیة قاطبةً».در زیارت عاشورا می فرماید: خدا لعنت کند و از رحمت خود تمام بنی امیه را دور سازد؛ ظاهر عبارت حتی با قطع نظر از تأکید و تعمیم به وسیله لفظ قاطبه عام است و شامل تمام بنی امیه می شود و قاطبه عمومیت آن را تأکید می کند. پس به مقتضای آیات شریفه گذشته و این کلمه از زیارت عاشورا هیچ یک از بنی امیه مؤمن نبوده اند و مورد لعن هستند.
مؤمنان بنی امیه
اما یقین داریم که تعدادی از بنی امیه از خوبان و مؤمنان واقعی و پیروان ولایت اهل بیت بوده اند؛ مثل: خالد بن سعید بن العاص (او از جمله دوازده نفری است که بر ابوبکر اعتراض نمودند، هنگامی که بر منبر پیامبر (صلی الله علیه و آله) قرار گرفت و او اولین نفر آنان بود.) و ابوالعاص بن ربیع که از بیعت با ابی بکر سرباز زدند و با امیرالمؤمنین ثابت قدم ماندند. امامه دختر همین ابوالعاص بعد از شهادت حضرت فاطمه (سلام الله علیها) طبق وصیت آن حضرت به ازدواج حضرت امیر (علیه السلام) درآمد.همچنین محمد بن ابی حذیفه که مادر او دختر ابوسفیان بود؛ ولی خودش از یاران خاص امیرالمؤمنین (علیه السلام) می باشد و در راه محبت آن جناب رنج ها کشید و سال ها در زندان معاویه که دایی اش بود، به سر برد و در نهایت با معاویه همراهی نکرد.
رفع شبهه
...
دیدگاه مفسران اهل سنت و شیعه در این باره چنین است:مفسران اهل سنت در مورد تفسیر آیه مبارکه «و ما جعلنا الرؤیا التی اریناک الا فتنةً للناس و الشجرة الملعونه فی القرآن و نخوفهم فما یزید الا طغیاناً کبیراً» آورده اند که: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در خواب دید، بنی امیه مانند بوزینگان از منبر او بالا می روند و آن حضرت از این قضیه خیلی ناراحت شدند و فرمودند: «بنی امیه شجره ملعونه هستند». از جمله مفسران شیعه که گفته اند: منظور از شجره ملعونه در قرآن بنی امیه می باشند، عبارت اند از: شیخ طوسی، طبرسی، صاحب منهج الصادقین، شبّر و علامه طباطبایی.و نیز در تفسیر آیه شریفه «الم تر الی الذین بدّلوا نعمة الله کفراً و احلّوا قومهم دارالبوار». صاحب تفسیر مجمع البیان حدیثی را به این مضمون نقل می کند: مردی از حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره این آیه سؤال کرد، حضرت فرمود: «هم الأفجران من قریش: بنو أمیة، وبنو المغیرة»؛ یعنی مراد آیه قرآن دو قبیله اند که فاجرترین قبایل قریش هستند که همان بنی امیه و بنی مغیره می باشند.
لعن بنی امیه در روایات
همچنین روایتی را محدثان اهل سنت از پیامبر نقل کرده اند به این مضمون که هلاک و نابودی امت من به دست جوانانی از قریش خواهد بود که بخاری و مسلم آن را به بنی امیه تطبیق کرده اند: «یُهْلِکُ أُمَّتِی هَذَا الْحَیُّ مِنْ قُرَیْش». و در زیارت عاشورا هم به همین معنا می باشد: «لعن الله بنی امیة قاطبةً».در زیارت عاشورا می فرماید: خدا لعنت کند و از رحمت خود تمام بنی امیه را دور سازد؛ ظاهر عبارت حتی با قطع نظر از تأکید و تعمیم به وسیله لفظ قاطبه عام است و شامل تمام بنی امیه می شود و قاطبه عمومیت آن را تأکید می کند. پس به مقتضای آیات شریفه گذشته و این کلمه از زیارت عاشورا هیچ یک از بنی امیه مؤمن نبوده اند و مورد لعن هستند.
مؤمنان بنی امیه
اما یقین داریم که تعدادی از بنی امیه از خوبان و مؤمنان واقعی و پیروان ولایت اهل بیت بوده اند؛ مثل: خالد بن سعید بن العاص (او از جمله دوازده نفری است که بر ابوبکر اعتراض نمودند، هنگامی که بر منبر پیامبر (صلی الله علیه و آله) قرار گرفت و او اولین نفر آنان بود.) و ابوالعاص بن ربیع که از بیعت با ابی بکر سرباز زدند و با امیرالمؤمنین ثابت قدم ماندند. امامه دختر همین ابوالعاص بعد از شهادت حضرت فاطمه (سلام الله علیها) طبق وصیت آن حضرت به ازدواج حضرت امیر (علیه السلام) درآمد.همچنین محمد بن ابی حذیفه که مادر او دختر ابوسفیان بود؛ ولی خودش از یاران خاص امیرالمؤمنین (علیه السلام) می باشد و در راه محبت آن جناب رنج ها کشید و سال ها در زندان معاویه که دایی اش بود، به سر برد و در نهایت با معاویه همراهی نکرد.
رفع شبهه
...
wikifeqh: پیامبر(ص) نشان داده و آن را مایه فتنه، آزمایش و تهدید مردم دانسته است. منابع تفسیری، مصادیق مختلفی مانند زَقّوم، بنی امیه، یهود و طاغوت برای آن بیان کرده اند.
واژه «شجره ملعونه» برگرفته شده از آیه ۶۰ سوره اسرا است: «...ما جَعَلْنَا الرُّؤْیا الَّتِی أَرَیناک إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْآنِ...» (ترجمه: آن رؤیایی را که نشانت دادیم و آن درخت نفرین شده در قرآن را، جز برای آزمایش مردم قرار ندادیم.)
طبرسی هدف از طرح شجره ملعونه را بیان آزمایش الهی در فتنه ها دانسته است. علامه طباطبایی معتقد است در این آیه، معنای تهدید نیز نهفته است؛ یعنی خدا به وسیله شجره ملعونه مردم را ترسانده است
واژه «شجره ملعونه» برگرفته شده از آیه ۶۰ سوره اسرا است: «...ما جَعَلْنَا الرُّؤْیا الَّتِی أَرَیناک إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْآنِ...» (ترجمه: آن رؤیایی را که نشانت دادیم و آن درخت نفرین شده در قرآن را، جز برای آزمایش مردم قرار ندادیم.)
طبرسی هدف از طرح شجره ملعونه را بیان آزمایش الهی در فتنه ها دانسته است. علامه طباطبایی معتقد است در این آیه، معنای تهدید نیز نهفته است؛ یعنی خدا به وسیله شجره ملعونه مردم را ترسانده است
wikishia: فرهنگ قرآن است
شجره ملعونه در قرآن یک بار آمده است:
«وَإِذْ قُلْنَا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤیَا الَّتِی أَرَیْنَاکَ إِلاَّ فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی القُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا یَزِیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیَانًا کَبِیرًا»؛ و آنگاه که تو را گفتیم: پروردگارت بر همه مردم احاطه دارد و آنچه در خواب به تو نشان دادیم و داستان درخت ملعون که در قرآن آمده است چیزی جز آزمایش مردم نبود ما مردم را می ترسانیم ولی تنها به کفر و سرکشیشان افزوده می شود.
و مقصود از آن به حسب اقوال مختلف، درخت زقّوم، بنی امیّه و یهود است.
شجره ملعونه در قرآن یک بار آمده است:
«وَإِذْ قُلْنَا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤیَا الَّتِی أَرَیْنَاکَ إِلاَّ فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی القُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا یَزِیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیَانًا کَبِیرًا»؛ و آنگاه که تو را گفتیم: پروردگارت بر همه مردم احاطه دارد و آنچه در خواب به تو نشان دادیم و داستان درخت ملعون که در قرآن آمده است چیزی جز آزمایش مردم نبود ما مردم را می ترسانیم ولی تنها به کفر و سرکشیشان افزوده می شود.
و مقصود از آن به حسب اقوال مختلف، درخت زقّوم، بنی امیّه و یهود است.
wikiahlb: شجره_ملعونه