شاپور رواسانی

دکتر شاپور رواسانی (متولد ۱۳۱۰، رشت) استاد دانشگاه ایرانی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران و نهضت جنگل و رئیس بنیاد پژوهشی- فرهنگی میرزا کوچک خان جنگلی است. او استاد بازنشسته دانشگاه الدنبورگ است.
جمهوری شورایی سوسیالستی گیلان؛ اولین جمهوری شورایی در ایران، انتشارات بازیس، برلین، ۱۹۸۰
او از نظریه پردازان شیوه تولید در جوامع مستعمراتی محسوب می شود.
در سال ۱۳۱۰ در رشت متولد شد ولی پدرش اصالتاً از محله رواسان تبریز می باشد. از جوانی وارد سیاست شد بعدها عضو حزب ایران شد و به حامیان دکتر محمد مصدق پیوست. در زمان محمد رضا شاه پهلوی به جرم شرکت ماجرای پایین کشیدن مجسمه شاه در میدان شهرداری رشت در دادگاه محکوم شد در نتیجه پنهانی به عراق، سوریه، سپس از آنجا به ترکیه و سرانجام به آلمان رفت. دکترای علوم سیاسی اش را از دانشگاه هانوفر آلمان گرفته از ۱۹۷۲ تا ۱۹۹۸ در دانشگاه اولدنبورگ درس اقتصاد اجتماعی کشورهای در حال رشد را ارائه کرده اند. رساله او با عنوان «جنبش سوسیالیستی در ایران از قرن ۱۹ تا ۱۹۲۲: جمهوری شورایی گیلان» از جمله آثار مرجع در این خصوص محسوب می شود. وی پس از بازنشستگی در سال ۱۳۷۷ با حفظ عضویت در هیئت علمی دانشگاه الدنبورگ برای مدتی به ایران بازگشت. در بازگشت به ایران تلاش های فراوانی برای احیای نام و خانه میرزا کوچک خان جنگلی انجام داد.
از آخرین مطالب منتشره از وی می توان به کتاب های اتحادیه مردم شرق و مفاهیم اجتماعی در جوامع مستعمراتی است که به بررسی اجتماعی تاریخ ایران پرداخته است

شاپور رواسانی (۱۹۳۱) استاد دانشگاه و تاریخ ‍پژوه ایرانی.
• «در جامعه ما اعتماد به خود که ضرورتاً برای استقلال و پیشرفت باید داشته باشیم وجود ندارد. یعنی متأسفانه حتی در اینکه به تاریخ خودمان بپردازیم، تحت تأثیر مطلق غرب هستیم. اغلب کتب تاریخی که در اختیار داریم و یا به دانشجویانمان معرفی می کنیم را مستشرقین نوشته اند و تمایلات سیاسی به طور عمده در راستای منافع سیاسی خودشان رعایت شده است..»• «وقتی ما به تاریخ خودمان نگاه می کنیم به طور کلاسیک صحبت از جنگ ها، سلاطین، ادبیات، هنر و این نوع مطالب است. اما به این سؤال پاسخ داده نمی شود که مردم کجا هستند؟ پیاده گان جنگ ها و کسانی که بار آن را به دوش می کشند چه کسانی اند؟ دهقانان که تولید را بر عهده داشتند، چه کسانی بودند؟ سازندگان آنچه از کاخ و مسجد و ... به عنوان میراث فرهنگی و تاریخی می شناسیم و به سلاطین و هنرمندان نسبت می دهیم، چه قشرها و طبقاتی بودند؟ بین این همه آشوب و جنجال و این فراز و فرودها که به هیئت حاکمه نسبت داده می شود، آیا صدایی نبود که حق طلبی و عدالت خواهی را عنوان کند؟.»• «هدف من از بررسی تاریخ اجتماعی ایران برگرداندن اعتماد به نفس به جوان ایرانی است تا به او بفهمانم که تو از نسل پدران و مادران مخالف ظلم هستی و تاریخی پر از مبارزه با ظلم و مبارزه طبقاتی داری که به قدر کافی هم آراء و تئوری های مبارزاتی در جامعه ات وجود دارد. پس چرا به خارج چشم دوخته ای و می خواهی نظریات بیگانه را عیناً به کار ببندی؟ چرا تاریخ جامعه و ساختار جامعه ات را نمی شناسی؟.»• «باید توجه داشت که وقایعی که الان در جامعه ایران می گذرد ریشه اقتصادی دارد. .»• «اگر کسی با دقت در ادبیات ایران مطالعه کند، در اشعار فردوسی مثنوی مولوی و کلیات سعدی و... اشعار و داستان های زیادی در باب عدالت اجتماعی خواهد یافت، اما متأسفانه به آثار ارزشمند کمتر از این دید توجه می شود. برای نمونه به مثنوی بیشتر از جنبه عرفانی توجه می شود، اما اگر از جنبه دیگری مانند عدالت طلبی هم خوانده شود می بینید که غنی از ادبیات ضد ظلم و ستم است و ما یک گنجینه تاریخ اجتماعی خواهیم داشت که به بیداری ایران کمک می کند.»