زبان های خویسان از خانواده های زبانی بومی در قاره آفریقا می باشند که امروزه اندکی بیش از ۳۰۰ هزار تن گویشور دارند. از این و این زبان ها عموماً در زمره زبان های در خطر هستند.
زبان های بانتو
زبان خوسایی
این زبان ها عمدتاً در نواحی بیابانی کالاهاری در کشورهای نامیبیا و بوتسوانا تکلم می شوند. با این حال دو اقلیت دیگر در نقاطی بسیار دورتر نیز به این زبان ها تکلم می کنند. یکی یک اقلیت چهل هزار نفری در کشور تانزانیا و دیگری یک منطقه کوچک در سواحل کشور آنگولا. مهمترین زبان این خانواده زبان خوئه خوئه است که حدود ۲۵۰٬۰۰۰ تن در نامیبیا به آن تکلم می کنند. زبان سانداوه نیز در تانزانیا ۴۰٬۰۰۰تن گویشور دارد.
مهمترین ویژگی این زبان ها که آن ها در زمینه زبان شناسی ویژه آواشناسی منحصر بفرد آن است. در این زبان نوعی از واج ها وجود دارد که به همخوان کلیک است. همخوان های کلیک در این زبان ها حروف بی صدایی هستند که از الگوهای آواشناسی و خروج اصوات در سایر زبان ها پیروی نمی کنند. آواهایی مانند صدای بیرون راندن هوا از لای دندان ها یا سوت در آن ها وجود دارد. این خصیصه با میزان کمتر در برخی زبان های جوامع دیگر بویژه در آفریقا و میان زبان های بومی استرالیا نیز ثبت شده است.
زبان های بانتو
زبان خوسایی
این زبان ها عمدتاً در نواحی بیابانی کالاهاری در کشورهای نامیبیا و بوتسوانا تکلم می شوند. با این حال دو اقلیت دیگر در نقاطی بسیار دورتر نیز به این زبان ها تکلم می کنند. یکی یک اقلیت چهل هزار نفری در کشور تانزانیا و دیگری یک منطقه کوچک در سواحل کشور آنگولا. مهمترین زبان این خانواده زبان خوئه خوئه است که حدود ۲۵۰٬۰۰۰ تن در نامیبیا به آن تکلم می کنند. زبان سانداوه نیز در تانزانیا ۴۰٬۰۰۰تن گویشور دارد.
مهمترین ویژگی این زبان ها که آن ها در زمینه زبان شناسی ویژه آواشناسی منحصر بفرد آن است. در این زبان نوعی از واج ها وجود دارد که به همخوان کلیک است. همخوان های کلیک در این زبان ها حروف بی صدایی هستند که از الگوهای آواشناسی و خروج اصوات در سایر زبان ها پیروی نمی کنند. آواهایی مانند صدای بیرون راندن هوا از لای دندان ها یا سوت در آن ها وجود دارد. این خصیصه با میزان کمتر در برخی زبان های جوامع دیگر بویژه در آفریقا و میان زبان های بومی استرالیا نیز ثبت شده است.
wiki: زبان های خویسان