کارتل

کارتل شرکت هایی هستند که در یک رشتهٔ خاص فعالیت می کنند و با حفظ استقلال مالی و حقوقی خود با یکدیگر متحد می شوند و در مورد تقسیم بازار میان خود و حجم تولید و قیمت کالا با یکدیگر به توافق می رسند. هدف کارتل ها تسلط بر بازار یک کالای خاص از طریق تضعیف یا از بین بردن رقابت در بازار آن کالا توسط ایجاد انحصار است. نمونه بارز کارتل ها از سال ۱۹۳۳ در آلمان و کشورهای اروپای غربی است. به خاطر تأثیر منفی کارتل در از بین بردن رقابت، قوانین ضد ایجاد کارتل در آلمان و برخی کشورهای دیگر به وجود آمد.
تراست (انحصار)
هلدینگ
انحصار
ساختار بازار
یک کارتل بین المللی عرضه کنندهٔ یک کالای مخصوص در کشورهای مختلف است که اعضاء آن می توانند شرکت ها، سازمان ها یا دولت ها در کشورهای مختلف باشند که با توافق بر روی کاهش تولید و صادرات سعی می کنند سود خود را حداکثر کنند. هرچند که در آمریکا ایجاد کارتل ممنوع می باشد و در اروپا نیز بسیار محدود است امّا مقابله با کارتل های بین المللی کار راحتی نیست، زیرا این کارتل ها زیر نظر قانون هیچ کشوری نیستند.
در حال حاضر «سازمان کشورهای صادرکنندهٔ نفت (اوپک)» معروف ترین و تأثیرگذارترین کارتل بین المللی است که با کنترل تولید و صادرات اعضای خود توانست قیمت نفت را در سال های ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۴ به چهار برابر قیمت افزایش دهد. مورد دیگر «سازمان حمل و نقل هوایی بین المللی (یاتا IATA)» که یک کارتل بزرگ خطوط هوایی بین المللی است که هر ساله خط مشی مربوط به پروازهای بین المللی را از قبیل کرایه ها، سیاست ها و مقررات را معیّن می کند.
یک کارتل زمانی موفّق است که فقط تعداد کمی در آن سازمان کالایی ضروری تولید کنند که جانشینی نداشته باشد. اوپک در دهه هفتاد بسیار موفق عمل کرد؛ زیرا برای نفت جانشینی وجود ندارد و تولیدکننده های آن نیز محدود هستند. وقتی تعداد زیادی عرضه کننده در سطح جهان وجود داشته باشد، مشکل می توان آن ها را در قالب یک کارتل کارآمد سازمان دهی نمود. هم چنین اگر جانشین مناسبی برای کالای تولیدی کارتل وجود داشته باشد، هر نوع تلاشی به منظور افزایش قیمت از طریق کاهش تولید تنها باعث این خواهد شد که مصرف کننده ها کالای جانشین را خریداری کنند. این مهم علت شکست کارتل های بین المللی در تسلط بر بازاهای مواد معدنی (غیر از نفت) و محصولات کشاورزی (غیر از شکر، قهوه، کاکائو و لاستیک) را نشان می دهد.

کارتل (cartel)
توافق بین تعدادی از شرکت های ملی یا بین المللی در مورد تثبیت قیمت کالاها و خدمات آنان. کارتل ممکن است برای افزایش سود، عرضه را محدود کند و قیمت کالای مورد نظر را افزایش دهد و لذا فعالیت شبه انحصاری دارد مانند اُپِک که یک کارتل نفتی است. به عبارت دیگر نوعی فعالیت بازرگانی محدودکننده است که توسط چند شرکت به منظور حذف رقابت بین آنان و ممانعت از ورود شرکت های دیگر به بازار از طریق تثبیت قیمت ها، سهمیه بندی و غیره صورت می گیرد.