زنجیره بلوکی

زنجیرهٔ بستکی یا زنجیرهٔ بلوکی (به انگلیسی: Blockchain) پایگاه داده توزیع شده و مبتنی بر اجماع است که به صورت مستمر فهرستی از رکوردها (رده ها) را که هرکدام به گزینه های قبلی فهرست ارجاع می دهند را حفظ می کند و بدین وسیله در مقابله با تضعیف یا بازنگری غیرمجاز تقویت می شود. زنجیره بلوکی خود زیربخشی از فناوری های دفترکل توزیع شده (Distributed Ledger) است. زنجیره بلوکی گونه ای از معماری های داده مورد استفاده در فناوری دفاترکل توزیع شده است که در آن سوابق تراکنش ها در زنجیره های متصل به یکدیگر ذخیره می شوند.
پول دیجیتال (Digital Currency)
قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)
اوراق بهادار (Securities)
ثبت و نگهداری سوابق (Record Keeping)
اینترنت اشیا (Internet of thnigs)
در این فناوری با وجود کاربران متعددی که به طور هم زمان داده هایی را ثبت و اصلاح می کنند و ممکن است که آن داده ها با هم تداخل داشته باشند، شبکه قادر به حفظ یکپارچگی محتوای پایگاه داده است. با توجه به ساختار داده ای رمزنگاری شده که بلاک چین دارا می باشد یکپارچگی بدون هیچ کنترل کننده مرکزی حفظ می شود.در دفاتر کل توزیع شده مربوط به بیتکوین برای مرتب کردن تراکنش ها و ممانعت از تناقض یک مسئله ریاضی مطرح می شود که حل کردنش سخت است اما پس از حل مسئله تأیید درست بودن راه حل آسان است به این سازوکار، «اثبات کارکرد»(Proof of work) می گویند. در روش زنجیرهٔ بلوکی بیتکوین کسی می تواند تراکنش های هر مرحله را مرتب کند که جواب این سؤال سخت را پیدا کرده باشد و هم زمان تغییراتی که قصد اعمال آن را دارد (بلوک جدید) با مراحل قبلی زنجیره تناقض نداشته باشد. شیوه کشف عدم تناقض به این صورت است که تراکنش های هر بلوک وارد تابع هش می شوند و پاسخ آن تابع هش را همه دارند اگر کسی که تراکنش ها را مرتب و اضافه می کند حتی یک تغییر جزئی در تراکنش های قبلی تأیید شده ایجاد کند جواب هش تراکنش ها تغیر می کند و بدون اینکه افراد نیاز باشد بدانند کدام بخش تغییر کرده می توانند با تغییر غیرمجاز مخالفت کنند.
اولین کار روی زنجیره بلوک رمزنگاری شده امن در سال ۱۹۹۱ توسط استوارت هابر و اسکات استورنتا توصیف شد. در سال ۱۹۹۲، بایر، هابر و استورنتا درخت درهم سازی را به طراحی متصل ساختند، که باعث بهبود کارایی آن شده و اجازه می داد که چندین سند در یک بلوک جمع آوری شوند.
یک پایگاه داده زنجیره بلوکی که به طور خودمختار مدیریت می شود از یک شبکه همتابه همتا و یک سرور زمانبندی توزیع شده استفاده می کند. اولین زنجیره بلوک توسط یک فرد ناشناس یا گروهی شناخته شده به نام ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۸ معرفی شد. یک سال بعد به عنوان یک جزء اصلی از بیت کوین (ارز دیجیتالی) اجرا شد، جایی که آن به عنوان سرفصل عمومی برای همه معاملات در شبکه عمل می کرد. با استفاده از یک زنجیره بلوکی، بیت کوین اولین ارز دیجیتال بود که برای حل مشکل دوجانبه بدون نیاز به یک سرپرست قابل اطمینان و الهام بخش بسیاری از برنامه های اضافی بود.