سلطان القرایی جعفر

سُلطان القُرایی، جعفر (تبریز ۱۲۸۳ـ۱۳۶۷ش)
کتاب شناس، مصحّح، خطّاط و نقاش ایرانی. متخصّص صحافی به طریق سنتی و عضو کمیسیون خرید نسخه های خطی در کتابخانۀ مجلس شورای ملی و کتابخانه ملی سنا بود. با بهره از استادان و خوشنویسان بزرگ زمان، خط را زیبا و خوش می نوشت و در صنعت صحافی، وراقی و وصالی مهارت بسیار داشت. در سمت عضو کمیسیون خرید نسخه های خطی همیشه از نکته سنجی ها و دقت نظرهای خاص برخوردار بود که موجب بهرۀ دیگر همکاران خود در این زمینه می شد. به جز مقالاتی که از او به چاپ رسیده یادداشت ها و نظریات پرارزش و ذی قیمتی در حواشی کتاب های مختلف از او به جا مانده است که برای پژوهشگران بسیار مفید است. تنها اثر او تصحیح و تحشیۀ کتاب روضات الجنان و جنات الجنان (حافظ حسین کربلایی) از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

[ویکی نور] «حاج میرزا جعفر سلطان القرایی»، استاد فرهیخته و نسخه شناس برجسته، دومین فرزند شیخ ابوالقاسم می باشد که در سال 1322ق، در محله شتربان تبریز به دنیا آمد.
مادرش، سیده خانمی از سلاله میرزا یوسف صدر الاشراف، از بنی اعمام میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی و از شجره سادات حسینی بود.
وی قرآن، مقدمات و بعضی متون فارسی و عربی را نزد پدر و برادر بزرگ تر خود، آیت الله حاج میرزا جوادآقا آموخت. در مجالس درس حاجی میرزا ابوالحسن آقا انگجی، آقا سید احمد خلخالی، حاج میرزا علی اصغرآقا ملک و آقا میرزا رضی زنوزی به تلمذ نشست.
رسم الخط و خوشنویسی را از حاجی میرزا محمدحسین مکتب دار، از شاگردان نامدار سید حسین خوشنویس باشی و میرزا عبدالرسول، منشی محکمه جد مادری اشان یاد گرفت.
او عالمی عامل، محقق و هنرمندی ذوالفنون بود. در علم تاریخ، رجال و انساب استاد مسلم، در کتاب شناسی، خطشناسی و سبک شناسی، بی بدیل، در خوشنویسی، هنرمند و در نقاشی، چیره دست و توانا بود.
وی مخصوصاً در شناخت نسخه های خطی و تشخیص اسناد و اوراق هنری و تاریخی، از متبحران کم مانند روزگار بود، اما تواضع بیش از حد او اجازه نمی داد تا چنان که شایسته اوست حرفی به میان آید و یا در جراید نوشته شود؛ چرا که هر وقت از او خواسته می شد ترجمه حالشان در مجله یا جریده ای چاپ شود، متواضعانه می فرمودند که شرح حال امثال من در دفتر فراموشی بهتر.