تقویت کننده عملیاتی یا آپ اَمپ (به انگلیسی: op-amp یا Operational amplifier)، یک تقویت کنندۀ ولتاژ با بهره (گِین) بسیار بالاست و معمولاً دارای دو ورودی و یک خروجی است، که ورودی ها به صورت تفاضلی عمل می کنند. به عبارت دیگر، این تقویت کننده، اختلاف ولتاژ ورودی ها را تقویت می کند.
پایه های ۴ و ۷، پایه های تغذیهٔ منفی و مثبت آی سی هستند.
پایه های ۲ و ۳، پایه های ورودی وارون گر و ناوارون گر آی سی هستند.
پایهٔ ۶، پایهٔ خروجی است.
پایه های ۱ و ۵، پایه های تغییردهندهٔ سطح DC خروجی آی سی هستند که توسط آن ها می توان سطح DC خروجی را تغییر داد. این کار با قرار دادن یک پتانسیومتر میان این دو پایه انجام می شود.
پایهٔ ۸ به جایی وصل نیست و برای اتصال دو عنصر به عنوان گره به کار می رود.
یکی از دو ورودی، ورودی منفی (-) یا وارون گر نام دارد، زیرا تقویت کننده برای سیگنال واردشونده به آن، دارای بهرهٔ منفی است. ورودی دیگر، ورودی مثبت (+) یا ناوارون گر است و سیگنال واردشونده به آن، در خروجی با بهرهٔ مثبت ظاهر می شوند.
این تقویت کننده، دارای مقاومت خروجی بسیار کوچک (حدود چند اهم) بوده و از مقاومت ورودی بسیار بزرگی (بیش از چند صد کیلو اهم) برخوردار است. چون تقویت کننده عملیاتی، یک افزارهٔ فعال است، برای تأمین انرژی مصرفی و بایاس ترانزیستورهای خود به تغذیهٔ DC نیاز دارد.
ایدهٔ به کارگیری تقویت کننده های عملیاتی نخستین بار در دههٔ ۱۹۴۰م و در رایانه های آنالوگ مطرح شد. در این کاربرد با قرار دادن عنصرهای مداری گوناگون میان ورودی ها و خروجی تقویت کننده عملیاتی، مدارهای گوناگون با کارایی های متفاوت طراحی می شد؛ و به وسیله آن ها عملیات ریاضی مانند جمع، تفریق، ضرب، تقسیم، مشتق ، و انتگرال پیاده می شد.
پایه های ۴ و ۷، پایه های تغذیهٔ منفی و مثبت آی سی هستند.
پایه های ۲ و ۳، پایه های ورودی وارون گر و ناوارون گر آی سی هستند.
پایهٔ ۶، پایهٔ خروجی است.
پایه های ۱ و ۵، پایه های تغییردهندهٔ سطح DC خروجی آی سی هستند که توسط آن ها می توان سطح DC خروجی را تغییر داد. این کار با قرار دادن یک پتانسیومتر میان این دو پایه انجام می شود.
پایهٔ ۸ به جایی وصل نیست و برای اتصال دو عنصر به عنوان گره به کار می رود.
یکی از دو ورودی، ورودی منفی (-) یا وارون گر نام دارد، زیرا تقویت کننده برای سیگنال واردشونده به آن، دارای بهرهٔ منفی است. ورودی دیگر، ورودی مثبت (+) یا ناوارون گر است و سیگنال واردشونده به آن، در خروجی با بهرهٔ مثبت ظاهر می شوند.
این تقویت کننده، دارای مقاومت خروجی بسیار کوچک (حدود چند اهم) بوده و از مقاومت ورودی بسیار بزرگی (بیش از چند صد کیلو اهم) برخوردار است. چون تقویت کننده عملیاتی، یک افزارهٔ فعال است، برای تأمین انرژی مصرفی و بایاس ترانزیستورهای خود به تغذیهٔ DC نیاز دارد.
ایدهٔ به کارگیری تقویت کننده های عملیاتی نخستین بار در دههٔ ۱۹۴۰م و در رایانه های آنالوگ مطرح شد. در این کاربرد با قرار دادن عنصرهای مداری گوناگون میان ورودی ها و خروجی تقویت کننده عملیاتی، مدارهای گوناگون با کارایی های متفاوت طراحی می شد؛ و به وسیله آن ها عملیات ریاضی مانند جمع، تفریق، ضرب، تقسیم، مشتق ، و انتگرال پیاده می شد.
wiki: تقویت کننده عملیاتی