فرهمندی

فَرَهْمَندی، گیرایی یا کاریزما (به یونانی: χάρισμα یا «خاریسما») در لغت به معنی جذابیت غیرعادی و دارا بودن صفت های ویژه و ممتاز و منحصربه فردی است که مورد پسند و ستایش تعداد زیادی از دیگر انسان هاست. جاذبه ای انفرادی (فردی) که اثری اجتماعی (جمعی) دارد.
از اواسط قرن بیستم و در ادبیات سیاسی و اجتماعی، واژه کاریزما به تعبیر غالبی در توصیف چهره های سیاسی برجسته بدل شد، چهره های مثبت یا منفی که جذابیت مقاومت ناپذیری برای توده ها داشته، توان اثرگذاری بی مانندی بر آن ها یافته بودند.
واژه کاریزماتیک نیز برای توصیف ابرانسانی بکار می رود که فراتر از اراده و اختیار مردم آنان را تحت تأثیر قرار می دهد و هیچ کس یارای مقاومت در برابر او، یا حق انتخاب و انتقاد ندارد.

فَرِّه مَنْدی (charisma)
(یا: کاریزما؛ جاذبۀ روحانی) در اصطلاحِ علوم انسانی، رهبری با خصوصیتی فراتر از مردم عادی. این فرد در نظر مردم چونان موجودی فوق بشری نگریسته می شود و جماعتِ تحت رهبری، اِعمال قدرت او را به جان می پذیرند. فره مندی در اصل، اصطلاحی در الهیات مسیحی است، به معنی لطف الهی ای که شامل حال فردی مسیحی می شود تا رسالتی را به انجام رساند. این مفهوم در اندیشۀ ماکس وبر جایِگاهی کلیدی یافته است؛. به نظر ماکس وبر، رهبری فره مندانه فقط در زمان ها یا مکان هایی ظهور می کند که هنجارهای رایج عقل و اشکال متداولِ اقتدار تضعیف شده است و خلأ موجود را فقط رهبری با شاخصه های فره مندانه پر تواند کرد.