آزادبه. آزادبه یا زادبه بن ماهبیان بن مهر بنداد همدانی یا آزادبه بن مابیان همدانی یا روزبه مرزوق از سال ۶۱۷ تا ۶۲۷ میلادی، در اواخر دوران ساسانی پس از ایاس بن طائی حاکم حیره پایتخت لخمی ها در عراق بود. در برخی از مآخذ مدت حکومت او ۱۷ سال ذکر شده است.
زرینکوب، عبدالحسین. تاریخ ایران بعد از اسلام. چاپ سوم. تهران: انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۲
مرادیان، خدامراد. کشور حیره در قلمرو شاهنشاهی ساسانیان. تهران: بنیاد نیکوکاری نوریانی، ۱۳۵۵
آزادبه در ایرانیکا (انگلیسی)
خسرو پرویز پس از کشتن نعمان بن منذر آخرین ملوک خاندان لخمی و شکست سپاه خسرو در جنگ ذوقار با تعیین حاکمان ایرانی برای حیره از سیاست صددرصد ایرانی در مناطق حیره پیروی نمود. در زمان ابوبکر و پس از پایان یافتن جنگ های ارتداد اعراب به سواد (عراق) حمله کردند و پسر آزادبه در جنگی که در نزدیک پایتخت لخمی ها در گرفت، و جنگ حیره نامیده می شود، کشته شد. آزادبه پس از قتل پسر از نومیدی بگریخت. سپس اعراب به محاصرهٔ حیره پرداختند و پس از چند روز این شهر به تصرف اعراب درآمد. در منابع عربی از سرنوشت نهایی آزادبه سخنی ثبت نشده است.
