یخچال خشتی ورودی ابرکوه یا یخچال آقا مربوط به دوره قاجار است و در ابرکوه، جنب خیابان شهید بهشتی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۷۵۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.جزییات طراحی نمای بیرونی در ورودی یخچال سازه یخچال
یخچال ابرکوه بنایی مخروطی شکل با پلانی گِرد و مدور است که به صورت پله ای ساخته شده است. این سازه در حدود دوازده متر بلندا دارد و نزدیک به همین مقدار نیز ژرفا دارد و دیرینگی آن به دوره قاجاریه می رسد.سطح کف درونی ساختمان، گودتر از سطح زمین های برونی ساخته شده است. یخچال ها دارای چهار بخش اصلی دربرگیرنده حوض بند، انباره یخ، دیوارهای سایه انداز و گنبد بزرگ روی انباره هستند. مصالح به کار رفته در بنا، سنگ و خشت خام و گِل و چوب و آهک است. در آغاز نزدیک به ۵۰ سانتی متر را با مصالح سنگ، ملات، ماسه و آهک بنا می کرده و باقی را با خشت و گل می ساخته اند. از ویژگی های برجسته این سازه طرح و فرم ساخت آن است.
سازندگان بنا در طراحی و ساخت یخچال به نکات مهمی مانند سرمایش کافی برای نگهداری یخ، نوع مصالح ساختمانی سازه، چگونگی فرآوری یخ و عایق کاری بنا توجه داشته اند و هر یخچال بخشهایی مانند دیوارهای سایه انداز، حوضچه های فرآوری یخ و چالهٔ بزرگ مخروطی شکل داشته که بر فراز چاله، گنبد بزرگ خشتی بنا شده است. دیوار گنبد در پایین آن قطر زیادی دارد و هرچه به رأس نزدیک تر می شود، از قطر آن کاسته می شود. گاه معمار برخی یخچالها برای کاستن از فشار وارد بر گنبد، آن را به صورت پله پله ساخته است.
ورودی انباره یخ بیشتر رو به شمال قرار داشته و به وسیلهٔ سطحی شیب دار، برای جابجایی آسان یخ به حوضچه ها مرتبط می شده است. از آنجا که گرما در بلندای فراتری جای می گیرد، بلندای بسیار یخچال ها هم برای ذوب نشدن یخ ها در روزهای گرم تابستان بوده است.
یخچال ابرکوه بنایی مخروطی شکل با پلانی گِرد و مدور است که به صورت پله ای ساخته شده است. این سازه در حدود دوازده متر بلندا دارد و نزدیک به همین مقدار نیز ژرفا دارد و دیرینگی آن به دوره قاجاریه می رسد.سطح کف درونی ساختمان، گودتر از سطح زمین های برونی ساخته شده است. یخچال ها دارای چهار بخش اصلی دربرگیرنده حوض بند، انباره یخ، دیوارهای سایه انداز و گنبد بزرگ روی انباره هستند. مصالح به کار رفته در بنا، سنگ و خشت خام و گِل و چوب و آهک است. در آغاز نزدیک به ۵۰ سانتی متر را با مصالح سنگ، ملات، ماسه و آهک بنا می کرده و باقی را با خشت و گل می ساخته اند. از ویژگی های برجسته این سازه طرح و فرم ساخت آن است.
سازندگان بنا در طراحی و ساخت یخچال به نکات مهمی مانند سرمایش کافی برای نگهداری یخ، نوع مصالح ساختمانی سازه، چگونگی فرآوری یخ و عایق کاری بنا توجه داشته اند و هر یخچال بخشهایی مانند دیوارهای سایه انداز، حوضچه های فرآوری یخ و چالهٔ بزرگ مخروطی شکل داشته که بر فراز چاله، گنبد بزرگ خشتی بنا شده است. دیوار گنبد در پایین آن قطر زیادی دارد و هرچه به رأس نزدیک تر می شود، از قطر آن کاسته می شود. گاه معمار برخی یخچالها برای کاستن از فشار وارد بر گنبد، آن را به صورت پله پله ساخته است.
ورودی انباره یخ بیشتر رو به شمال قرار داشته و به وسیلهٔ سطحی شیب دار، برای جابجایی آسان یخ به حوضچه ها مرتبط می شده است. از آنجا که گرما در بلندای فراتری جای می گیرد، بلندای بسیار یخچال ها هم برای ذوب نشدن یخ ها در روزهای گرم تابستان بوده است.
wiki: یخچال خشتی ورودی ابرکوه