کلمه جو
صفحه اصلی

ارداویراف نامه

لغت نامه دهخدا

ارداویراف نامه. [ اَ م َ ] ( اِخ ) نام کتابی بزبان پهلوی که در آن شرح معراج ارداویراف دستور مندرجست. نام این کتاب بپهلوی اَردای ویراف نامَک است. کتاب مزبور مجموعاً دارای 8800 کلمه و شامل 101 فصل است و هر فصل آن بچند بند تقسیم میشود. نیکوترین منظومه ارداویرافنامه بفارسی ، مثنوی زرتشت بهرام پژدو شاعر زردشتی مائه هفتم هجری و ناظم زرتشت نامه است و قسمتی ازین منظومه را دستور جاماسپ اسا در بمبئی بسال 1902 م. بطبع رسانیده است. رجوع به ارداویرافنامه ( در یادنامه پورداود ج 1 ص 150 ببعد ) شود.

دانشنامه عمومی

اَردا ویراف نامه یا اَردا ویراز نامه نام یکی از کتاب های نوشته شده به زبان پارسی میانه است که از پیش از اسلام به جا مانده است. مضمون کتاب، اعتقادات عامهٔ ایرانیان پیش از اسلام دربارهٔ آخرت است. ویراف یا ویراز نام یکی از موبدان عهد ساسانی است. وی نویسنده کتابی دربارهٔ سفرش به دنیای پس از مرگ است. این کتاب با نام ارداویراف نامه یا ارداویراف نامک به زبان پهلوی از وی به یادگار مانده است.
آموزگار، ژاله و ژینیو، فیلیپ، ارداوی‍راف ن‍ام‍ه (ارداوی‍رازن‍ام‍ه)/ ح‍رف ن‍وی‍س‍ی، آوان‍وی‍س‍ی، ت‍رج‍م‍ه م‍ت‍ن پ‍ه‍ل‍وی، انتشارات م‍ع‍ی‍ن و ان‍ج‍م‍ن ای‍ران‍ ش‍ن‍اس‍ی ف‍ران‍س‍ه، ت‍ه‍ران، چاپ اول: ۱۳۷۲، چاپ دوم، ۱۳۸۲.
ویراف مقدس، نام یکی از موبدان که به عقیده پارسیان صاحب معراج بوده و ارداویراف نامه معراج نامه اوست.داستان دینی ارداویراف همانندی زیادی با کمدی الهی دانته دارد و پژوهشگران بر این باورند که دانته در آفریدن اثر خود از منابع عربی یاری گرفته و آن منابع به نوبه خود از ارداویراف نامه اقتباس کرده اند.
این کتاب نوشته موبد ساسانی به نام ارداویراف که در شرح معراج و سفر روحانی خویش به بهشت و دوزخ و برزخ نوشته است.بیش از هزار سال پس او بود که دانته ایتالیایی با الهام از این اثر کهن، سه گانه "کمدی الهی: بهشت و دوزخ و برزخ" را نوشت و شهرت یافت.
اَرداویراف نامه، بر رساله الغفران اابوالعلاء معری و به ویژه بر کمدی الهی دانته، تأثیر داشته است. موضوع اصلی اینگونه معراج نامه ها، سفر عرفانی است و مسافران در واقع شارحان روح و روان خویش اند، اَرداویراف موبد زرتشتی و «ابن قارح» شاعر عرب که از طرف ابوالعلاء معری راهی این سفر می شود هم، از این قاعده مستثنی نیستند.گفته شده عناصر ساختاری و خیالی منظومه «سیر العباد الی المعاد» سنایی هم متأثر از اَرداویراف نامه است، اما کتاب سنایی بیشتر متأثر از کتیبه کرتیر و کشف و شهود گشتاسپ است پس از آنکه به آیین زرتشت درآمد.

دانشنامه آزاد فارسی

اَرْداویراف نامه
(یا: ارداویرازنامه) کتابی به فارسی میانه از نویسنده ای ناشناس، در ۱۰۱ فصل. دربارۀ سفر هفت روزۀ ارداویراف به جهان دیگر و توصیف بهشت و دوزخ است. مطالب کتاب بسیار کهن به نظر می رسد، زیرا نام ویراز به صورت اَشَه ویرازه در اوستا آمده، اما روایت منثور فارسی حوادث را مربوط به زمان اردشیر ساسانی و روایت پازند آن ها را مربوط به زمان گشتاسب می داند. تألیف نهایی کتاب، به صورتی که امروز در دست است، به احتمال بسیار در قرن ۴/۵ق در پارس انجام گرفته است. ویراف همان وِه شاپور (= بِهْ شاپور)، موبد عهد خسرو انوشیروان، با خوردن می و منگ (= ماده ای مخدّر) به سفری روحانی (= معراج) می رود و پس از بازگشت، به توصیف مشاهداتش از خوشی های بهشت، رنج های دوزخ و برزخ و پاداش پارسایان و عقوبت گناهکاران می پردازد. این کتاب که یکی از عامه پسندترین کتاب های زردشتی است، از نظر آگاهی از عقاید زردشتیان دربارۀ آخرت اهمیت دارد. احتمال دارد که کتاب کمدی الهیِ دانته، که بارها با ارداویراف نامه مقایسه شده است، از آن تأثیر پذیرفته باشد. نثر کتاب ساده است و ارزش ادبی اندکی دارد و به سبب محبوبیت در میان زردشتیان دارای تحریر پازند و ترجمه هایی به زبان های سانسکریت، گجراتی و فارسی (نثر و شعر) است. در ترجمه های فارسی و گجراتی تصاویری از بهشت و دوزخ نیز دیده می شود. ارداویراف نامه به فارسی ترجمه شده (ژالۀ آموزگار، تهران، ۱۳۷۲ش) و واژه نامه ای نیز برای آن فراهم آمده است. (فریدون وهمن، تهران، ۱۳۵۵ش).

پیشنهاد کاربران

از این کلمه ترکیبی پارسی میتوان کلمات جدید تری را استخراج کرد. نویسندگان کتابهای کودکان میتوانند کلمه ارد را به اُردک و آوی را به آبی و راف را به راز تبدیل نمایند، آنگاه نام یا عنوان کتاب را بصورت زیر در آورند : راز نامه اردک آبی. توجه کودکان از طریق چنین عنوانی به راحتی معطوف به محتوای آن خواهد گردید. برای کودکان فارسی زبان عصر جدید خیلی جالب خواهد بود که پای داستان این سفر نامه بنشینند و گوش فرا دهند و به بینند که این اردک آبی رنگ چه خبر های زیبایی را برایشان از آن دنیا به ارمغان آورده و چه راز هایی را فاش کرده است. کودکان با هوش پس از شنیدن این معراج نامه به اندیشیدن خواهند افتاد و از والدین خواهند پرسید : آیا راست میگن که معراج دین اسلام شاید اقتباسی از این سفرنامه باشد و کلمات بهشت و برزخ و جهنم از این جا به آنجا مهاجرت کرده و دوباره به زادگاه خویش برگشته باشند. معراج نامه اردا ویراز پارسی اقتباسی از انجیل چهارم به نام انجیل یوهانس است.


کلمات دیگر: