کلمه جو
صفحه اصلی

کاخ صفی اباد

فرهنگ فارسی

( کاخ صفی آباد ) از کاخهای عهد صفویه

لغت نامه دهخدا

( کاخ صفی آباد ) کاخ صفی آباد. [ خ ِ ص َ ] ( اِخ ) از کاخهای عهد صفویه در نزدیک بهشهر. ( گزارشهای باستان شناسی ج 3 ص 403 ).

دانشنامه عمومی

کاخ صفی آباد. کاخ صفی آباد در جنوب غرب شهرستان بهشهر و در بالای ارتفاعات منتهی به دشت قرار دارد. این کاخ به دستور شاه عباس بزرگ ساخته شد و در زمان شاه صفی توسعه پیدا کرده است. این کاخ در میان باغی زیبا به صورت بنایی مربع شکل که دارای ابعاد ۲۵ × ۲۵ متر بوده و در دو طبقه ساخته شد. ورودی کاخ در سمت شمالی قرار داشته که با عبور از پنج پله امکان دسترسی به داخل طبقه اول کاخ وجود دارد. طبقه اول دارای اتاق های متعدد بوده که از طریق راهرو و هشتی امکان دسترسی به داخل آن وجود دارد. طبقه دوم نیز دارای راهرو و اتاق های زیبا است. از کاخ صفی آباد و تا باغ شاه بهشهر که به عمارت چهل ستون مشهور است، یک راه زیر زمینی احداث شده بود که در مواقع ضروری مورد استفاده عبور و مرور یا سایر جریانهای دیگر می گردید. فاصلهٔ کاخ تا دریا در حدود ۱۶ کیلومتر است و در ایام سلطنت صفویه، این راه زیر زمینی جهت امور سوق الجیشی و جلوگیری از تهاجمات ازبکان و سایر ملل وحشی که در حول و حوش دریای خزر زندگی می کردند، استفاده می شد. در موازات کاخ صفی آباد چشمهٔ آبی موجود است که به چشمه «پلنگ خیل» شهرت دارد. این آب در ایام فرمانروایی صفویه با شکل روباز و قیمتی و نیز با تنپوشه های سفالی جریان داشت و در وسط ساختمان طبقه اول حرفی مرمر به شکل کثیر اطلاع احداث بود و در تمام طبقات ساختمان از دیواره و غیره به وسیلهٔ تنپوشه های سفالی آب جریان داشت تا تهویهٔ هوا برای ایام تابستان یا احتیاجات دیگر شود.
کاخ صفی آباد که در حال حاضر کاربرد نظامی داشته و بازدید از آن میسر نیست ولی از تمام شهر می توان آن را دید.

دانشنامه آزاد فارسی

کاخ صفی آباد. در ۳ کیلومتری غرب بهشهر از دورۀ صفوی. در ۱۰۲۱ق و دورۀ شاه عباس اول روی تپه ای دست ساز معروف به همایون تپه یا گلستان تپه با ارتفاع ۱۷۸ متر از سطح دریا و مشرف بر آن، بر رشته کوه البرز احداث شده است. در دورۀ شاه صفی گسترش یافت و صفی آباد نام گرفت. از شمال غربی به جنگل های سرو و کاج و انار وحشی قراتپه و از شمال شرقی به خلیج آباد محدود شده است. بنایی است دوطبقه و مربع شکل به اضلاع ۲۵ متر با شش پنجره در هر ضلع که هشتی ورودی آن سقفی دایره ای شکل دارد. در هر طبقه اتاق های متعدد است و در یک آتش سوزی آسیب فراوان دیده و از حوض فواره دار وسط تالار، کاشی های سقف و نقاشی های دیوارهای عمارت، کاشی های رنگارنگ نمای بیرونی و باغ زیبای آن که از نظر طرح و نقشه به باغ فین شباهت داشت، اثری باقی نمانده است. در دورۀ رضاشاه و محمدرضاشاه مرمت شده است. کاشی های فعلی در مرمت ۱۳۲۶ش نصب شده اند. هم زمان جاده ای اتومبیل رو تا ایوان وسیع کاخ احداث شد. در دهه های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ در اختیار نیروی هوایی بود.


کلمات دیگر: