هواچرخ

هواچرخ. به هواگردی گفته می شود که بال چرخان آن بدون موتور باشد. هواچرخ در ظاهر همانند بالگرد است اما حرکت آن یا به وسیله یک ملخ موتوری یا یک کابل کششی صورت می گیرد. گذشتن هوا از پیرامون بال چرخان باعث بلند شدن هواچرخ از زمین می گردد.
هواچرخ نوعی هواپیما با بال متحرک است. در هواچرخ، برخلاف بالگرد، نیروی موتور فقط صرف پیشراندن می شود و نیروی برآر در اثر جریان هوائی که به بال یا پروانه می وزد و آن را به گردش درمی آورد ایجاد می شود. شکل ظاهری هواچرخ بسیار شبیه به بالگرد است ولی از نظر اصول پرواز با آن تفاوت دارد. پروانه در هواچرخ همواره می گردد و به همین دلیل حتی اگر موتور خاموش شود هواچرخ نیروی برآر دارد و دچار واماندگی نمی شود.
این وسیله نوعی هواگرد است که از یک چرخانه (روتور) خاموش شونده در یک چرخنده خودکار برای توسعه بلند کردن استفاده می کند، و همچنین از یک پروانه با موتور پر قدرت که شبیه به یک باله ثابت هواپیما است برای تولید نیرو استفاده می کند. درحالیکه چرخانه آنها در ظاهر شبیه یک چرخانه بالگرد است ولی باید از طریق دیسک چرخانه برای تولید چرخش، جریان هوا داشته باشد. این وسیله توسط یک مهندس اسپانیایی به نام Juan de la Cierva در جهت ایجاد یک هواپیما که بتواند پروازی مطمئن و ایمن در سرعت های پایین داشته باشد، اختراع شد. اولین پرواز هواچرخ در ۹ ژانویه ۱۹۲۳ از فرودگاه کواترو وینتوس در مادرید بود. موارد استفاده از این وسیله امروزه در پروازهای تفریحی، سم پاشی مزارع و غیره می باشد.

هَوا چَرخ (autogiro)
هَوا چَرخ
وسیلۀ نقلیه ای سنگین تر از هوا که با استفاده از بالی چرخان یا پروانه در هوا نگه داشته می شود. یک هوانورد اسپانیایی، با نام خوان دِ لا سیروا، نخستین هواچرخ را در ۱۹۲۳ با موفقیت طراحی کرد. بالِ گردندۀ هواچرخ فقط نیروی بالابر را تأمین می کند، اما وسیله را جلو نمی برد و ملخی معمولی آن را به پیش می راند. امروزه هواچرخ جای خود را به بالگرد داده است که بال چرخندۀ آن هر دو کار را صورت می دهد. بالِ چرخندۀ سه یا چهار پرّۀ هواچرخ در بالای وسیله و در سطحی افقی می چرخد و نیروی چرخش آن را موتور تأمین نمی کند. برش مقطعی پره ها به صورت بال های هواپیما و به شکل بال واره (ایروفویل) است. با حرکت هواچرخ به جلو، پروانه خودبه خود شروع به چرخیدن می کند که به خودچرخی معروف است. اگر سرعت حرکت کافی باشد، پروانه نیروی بالابر کافی را برای نگه داشتن هواگرد در هوا ایجاد می کند.