تعریف:کوپراتیف عبارت ازانجمن اجتماعی تعدادی است که بر بنیاد تقویه اقتصادی بنا شده باشد. این انجمن روی علایق مشترک، اهداف مشترک مساعی مشترک سهمگیری مشترک وضرورت مشترک استوار باشد. هدف غائیه مشترکین کوپراتیف رسیدن به یک وضع اقتصادی بهتر که متکی براساسات اداره دموکراسی وسهم گیری مساویانه درتأمین سرمایه مورد نیازومتقبل شدن نفع وضرر مشترک باشد ویا "کوپراتیف انجمنی است که افرادآن به روی علائق واهداف معین متکی بر اساسات اداره مشترک به منظورنایل شدن به یک وضع بهتراقتصادی واجتماعی تشکیل می شود. -"کوپراتیفها واتحادیه های آن سازمان های اجتماعی واقتصادی دهقانان، کسبه کاران وسایرزحمتکشان می باشد که داوطلبانه جهت تحقق اهداف خویش متحدشده اند".
اتحادیه پیشه وران افغانستان قانون کوپراتیف های افغانستان
اقتصاد محلات و انکشاف کوپراتیف ها در افغانستان نوشته اداره همکاری ایالات متحده امریکا در وبگاه اداره همکاری آمریکا
بیشتراز ۲۹۰۰ کوپراتیف زراعتی در کشور ثبت گردیده است. غوریانی معین وزارت زراعت افغانستان در وبگاه ثبوت
سازمان های زراعتی وجنبش کوپراتیفی در افغانستان در وبگاه مییل 20DRAFT%20EXSUM%20AFGHANISTAN.pdf
نخستین گنگره کوپراتیف های دهقانی افغانستان نوشته خدای نوریار در وبگاه پایگاه اطلاع رسانی جهان اسلام
کوپراتیفها(شرکت های تعاونی) درافغانستان نوشته شده توسط نصرالله"امانی" در چهارشنبه یازدهم اسفند ۱۳۸۹
قا نون کوپراتیف های افغانستان در وبگاه وزارت زراعت ومالداری
سیمینار ارتقای ظرفیت مدیریتی کوپراتیف های زراعتی وزارت زراعت آبیاری و مالداری نوشته محمود قرار کابل ۳۱ اکتبر ۲۰۰۹
برای نخستین بار در سال ۱۳۳۳ کوپراتیف های کشاورزی در افغانستان ایجاد گردید. درابتدا به تعداد ۱۱۳کوپراتیف زراعتی توسط مولدین پوست قره قول وکرم پیله تشکیل گردید. روند توسعه کوپراتیف ها با تأسیس نظام جمهوری درافغانستان ارتقا یافت. در سال ۱۳۵۲ در قانون کوپراتیف ها تعدیلات به وجود آمد. که بنفع کشاورزان تمام شد. متعاقباً در سال ۱۳۶۰ قانون جدید کوپراتیف ها در کشور نافذ و امتیازات بیشتری برای کوپراتیف ها در نظر گرفته شد. در دوره سلطنت محمد ظاهرشاه موضوع تشکیل وانکشاف کوپراتیف ها دردهات در پلان سوم انکشافی دولت گنجانیده شد. و هم برای تطبیق تأسیس وپیشبرد کار کوپراتیف ها دولت مساعدت مؤسسه کاروکارگرجهانی (ILO) را جلب نمود." این مؤسسه با موجودیت سه کارشناس فعالیت خویش راآغازنمود وموفق به تشکیل ۵انجمن کوپراتیفی گردید. در سال ۱۳۴۲ کوپراتیف ها استهلاکی تحت سرپرستی ورهنمایی ریاست انکشاف دهات درولایات لوگر فعالیت خویشرا آغاز نمود. در پایان سال ۱۳۴۸ریاست انکشاف دهات منحل وامورسرپرستی ریاست انکشاف کوپراتیف های مذکوربه دوش وزارت زراعت، آبیاری و مالداری سپرده شد که متأسفانه به این کارتیم کاروکارگر(ILO) همکاری خودراقطع ودرپهلوی آن مؤسسه دیگربه نام پروژه کریدیت وکوپراتیف های زراعتی برای افغانستان (PACCA) به کمک مالی کشورسویدن از طریق (FAO) یامؤسسه خوراکه وزراعتی جهانی به منظورایجاد وگسترش نهضت های کوپراتیفی درافغانستان دست به کارشدند). در سال ۱۳۴۹ ریاست به نام ریاست کوپراتیف های زراعتی در چوکات وزارت زراعت تأسیس گردید. فعالیت این ریاست در چوکات سازمان غذائی وزراعت جهانی به امداد مالی حکومت سویدن (SIDA) بپیش برده می شد. "این اداره کوپراتیفها را در تهیه قرضه زراعتی، مواد زراعتی، فروش وعرضه محصولات زراعتی وغیره مسائل کوپراتیفی، همکاری می نمود. پروژه متذکره دارای دومرکزانکشافی بود که یکی آن در کوهدامن ودیگرآن در بغلان فعالیت می نمود ودارای یک مرکزتربیوی نیزبودکه در بادام باغ کابل موقعیت داشت، که در این کوپراتیفها تقریباً ۱۸۳هزارتن عضویت داشتند وتولیدات کوپراتیفهای زراعتی را میوه جات ، سبزیجات ، پنبه، لبلبو(جغندر قند)تشکیل می داد. کوپراتیفهای زراعتی مذکوردرحدود۶۰۰۰تن ازمحصولات مازاد خودرادربازارهای داخلی،۱۳۰۰تن انار،۲۰۰۰تن کشمش،۷۹تن کنجد،۳۲۵تن پسته رادرمارکیتهای خارجی به قیمت مناسب به فروش رسانیدند که دربلندبردن سطح زندگی و حیات اقتصادی اعضای کوپراتیف تأثیرمفید اقتصادی به جا گذاشت. بعداًباگذشت زمان درسال ۱۳۵۲به تاریخ ۲قوس قانون کوپراتیفهانافذ و الی سال ۱۳۵۷در۱۲ولایت کشوربه فعالیت آغازنمود. در ایام که قانون کوپراتیفهانافذ شد چنین تجویز به عمل آمد تادرسال یک ولایت تحت ساحه فعالیت های کوپراتیفی درآورده شود. تابرج حمل ۱۳۵۷، تعداد۱۳۵انجمن کوپراتیفی در۱۱ولایات کشور تأسیس گردیده بودکه ازآن جمله ۱۲۴کوپراتیف ابتدایی زراعتی،۶کوپراتیف صنعتی ۴کوپراتیف استهلاکی و۱کوپراتیف زنبورداری عملاً فعال بود. ازسال ۱۳۵۷به بعدپروگرام عاجل تأسیس کوپراتیفهای زراعتی عملی گردید چنانچه دراخیرسال ۱۳۵۸به تعداد ۱۲۱۰باب کوپراتیفهای زراعتی تأسیس شده بودند". درتأسیس کوپراتیف های مذکور مسایل زیادی از ابعاد مختلف مدنظر گرفته نشد بدینوسیله نتوانست رشد نماید. وهم کیفیت ومثمریت کوپراتیف های تأسیس شده راخیلی پایین آورده وبالاخره بالاثر عوامل متعدد اقتصادی سیاسی امنیتی دولتی بانکی پرسونل فعالیت کوپراتیف ها در کشور روبه نزول قرار گرفت. اگر چه الی سال ۱۳۷۳ ریاست کوپراتیف های زراعتی در بادام باغ فعال بود ولی پس از سال ۱۳۶۰ بنا بر عوامل سیاسی وجنگ نتوانست کوپراتیف ها توسعه یابد.
دولتهای سابق افغانستان کوشش داشت تا مردم را غزض انکشاف جامعه رشد تولید به شکل از اشکال منسجم وآماده خدمت همکاری با دولت سازند. بدین ترتیب کارکنان دولت، پیشه وران صنعت کاران و دهاقین را در اتحادیه ها کوپراتیف ها سازمان هاوانجمن هامتحد نموده بود. تا مردم در تطبیق پلان های خیر اندیشانه دولت بی تفاوت باقی نمانده خود سهم گیرند. سهمگیری مردم در تطبیق پلان های دولت خیلی با ارزش بوده برای دولت ارزان، باکفیت، سهل تمام می شود. ثانیاً دولت با سهمگیری مردم دارای یک احصائیه قوی می شود. در کشورهای پیشرفته ۳ فیصد غلطی در احصائیه را صد فیصد میدانند. در افغانستان احصایه گیری از روی نمونه است. که می تواند ۵۰ فیصد غلطی را در خود داشته باشد. دولت بدون احصایه یک دولت کور است که نمی داند چه کند. علت عدم سهمگیری ذهنیت خراب مردم، تلقین غلط، فقدان دانش باعث شده که مردم در احصایه وفعالیتهای دولتی سهم نمی گیرند در حالیکه هرفعالیت خیر اندیشانه دولت بنفع مردم است. کوپراتیف ها و اتحادیه ها در حقیقت تضمین کننده وراحت ساختن زندگی بشری است. دولت وقت چندین کارمند فنی زراعت را توظیف نموده بود تا از طریق کوپراتیف ها برنامه های دولت را به دهقانان و از دهقانان را به دولت برساند. هکذا در چوکات دولت بانک انکشاف زراعتی، ریاست تخم های اصلاح شده، ریاست کود کیماوی، ریاست مالداری، ریاست تبلیغ و ترویج زراعتی، مدیریتهای خاکشناسی لابراتوارها، امراض وآفات زراعتی، فابریکه کودکیماوی، ریاست میکانیزه وماشینری، مدیریتهای احصائیه، کلینیک های حیوانی ومدیریتهای واکسین سازی را تأسیس نمود تا کار کوپراتیف ها به هیچ مشکل برنخورد. در هر قریه کوپراتیف ها یک نام خاص خودرا داشت. دولت وقت غرض تقویه بنیه مالی کوپراتیف ها قرضه های طویل المدت را از طریق بانک انکشاف زراعتی غرض خرید تخم های اصلاح شده، ماشین های کشاورزی و تجهیزات کشاورزی را برای عرضه خدمات بانکی باز گذاشت. غرض فروش وعرضه محصولات دهقانی بازارهای خارجی و داخلی جستجو گردید. دولت در جنب گوپراتیف های زراعتی کوپراتیف مأمورین را ایجاد نمود وهمه ساله محصولات زراعتی را از کوپراتیف ها خریده پس از پروسس در فابریکه ها بالای کارمندان دولت از طریق توزیع کوپون به نرخ ارزان بفروش می رسانید. بدین طریق زنجیر اقتصادی کشور خیلی محکم بسته شده بود. درسال های ۱۳۵۰ افغانستان سالانه حدود ۳۳ میلون دالر. صرف از درک فروش گوسفند بالای کشور ایران بدست می آورد. پس از سال ۱۳۴۵ ساحه کشت تمام نباتات در افغانستان تثبیت گردید. نسل های اصلاح شده مروج گردید. تولیدات گندم بیشتراز نفوس گردید. بالاخره افغانستان از لحاظ زراعتی یک کشور خود کفا گردید. نظام کوپراتیفی پس از سال ۱۳۶۷بوخامت گرائید. در سال ۱۳۶۰ محصولات زراعتی در حالت نزول قرار گرفت دولت غرض پر نمودن خلا، کوپراتیف های دهقانی را ایجاد نمود. و همه اتحادیه های خودرا دریک کوپراتیف منسجم نمود. و در شهرها ومحلات مفازه های فروش محصولات زراعتی را ایجاد نمود. تا در فروش محصولات سرعت بخرچ داده شود.. از اینکه تولیدات داخلی در حال ضعیف شدن بود کشورهای خارجی همکاری خودرا باکوپراتیف ها اعلان نمودند و به میلیون ها تن مال به افغانستان سرازیر شد. هکذا دولت وقت غرض حفظ کوپراتیف مأمورین در جنب تولیداد داخلی یک تعداد مواد خوراکه را از خارج کشور خریداری نموده به کارمندان خود به عوض افزایش معاش طور رایگان توزیع می نمود. تا آنکه در سال ۱۳۹۳مال ها وگدام های کوپراتیف ها ومغازه های تعاونی مورد چور و چپاول تفنگداران بی مسولیت قرار گرفته از بین رفت. پس از سال ۲۰۰۲ دولت افغانستان تلاش دارد تا کوپراتیف ها را دوباره احیا و توسعه دهد. ولی به نسبت ضعف مسولین و عدم بودیجه وسازماندهی منظم، کار کوپراتیف ها الی سال ۱۳۸۸ خیل ها بکندی پیش می رفت. پس از سال مذکور وزارت زراعت تلاش نموده است تا کوپراتیف ها را توسعه و انکشاف دهد تا جلوگیری ازورود محصولات زراعتی بی کیفیت را نمایند. گویند انگور از چین ویکنوع ناک و تربوز از ترکیه وارد می گردد. در حالیکه افغانستان گدام میوه جات است.
در حقیقت کوپراتیف ها اتحادیه های کشاورزی هستند که کشاورزان برای همکاری بیشتر با همدیگر و تسلط بر بازار محصولات کشاورزی شان تأسیس می نمایند. با ازدیاد نفوس کم شدن زمین زراعتی پیشرفت و تکنالوجی و رقابت، دهقانان مجبور می شوند بالای زمین خود غرض بدست آوردن محصول پرکیفیت مصارف و کار زیاد نمایند. باتقبل چنین مصارف در جستجو مارکیتنگ گدام ذخیره سرد خانه وسایل و لوازم کشاورزی می شوند. در چنین حالت باید حاصل او بفروش رسد منفعت نماید، حاصل اوبیمه شود. و هم سهولت غرض بدست آوردن قرضه برای او مساعد شود. درین صورت دهقان حتماً بدولت مراجعه می نماید. دولت باید بانک وقوانین داشته باشد تا محصولات وطن خود را حفظ نماید اولین کنگرهٔ اتحادیه کوپراتیف های دهقانان افغانستان در ماه قوس سال ۱۳۵۹ درشهر کابل برگزار شد، ومتعاقباً در سال۱۳۶۰ قانون کوپراتیف ها نافذ گردید. دولت وقت به صفت ناظر سهولتهای را مساعد ساخت تا بتواند در رشد این اتحادیه ها مساعدت نماید. بدین منظور در هر گوشه وکنار مغازه های مواد ارتزاقی واستهلاکی ایجاد گردید. هکذا غرض فروش اجناس کمک های بلاعوض کشورهای خارج مفازه های تعاونی وتجارتی را در چوکات ریاست تعاونی وتجارتی ایجاد و روابط بین این دو را باهم نزدیک ساخت.وظایف اتحادیهٔ کوپراتیف های دهقانان افغانستان جمع آوری تنظیم و فروش محصولات کوپراتیف های کشاورزی و صنعتی بود. کوپراتیف های تولیدی عبارت بودند از کوپراتیف های صنایع دستی، کوپراتیف های تهیه و تولید مواد ساختمانی، کوپراتیف های صنایع کوچک، کوپراتیف های تهیه و فروش محصولات کشاورزی و کوپراتیف های ساختمانی بود. کوپراتیف ها دهقانی در مراحل اول هزار دهقان عضو داشت که این اعضا در ۲۴ اتحادیهٔ ولایتی و شهری و۳۰ اتحادیهٔ ولسوالی و علاقداری فعالیت داشتند. این اتحادیه که در سال ۱۳۶۹، دو هزار و سی و هفت عضو و مبلغ ۶۵۶۰۷۳۶۳۰۰ افغانی سرمایه داشت عضو اتحادیهٔ بین المللی کوپراتیف ها بود.
اتحادیه پیشه وران افغانستان قانون کوپراتیف های افغانستان
اقتصاد محلات و انکشاف کوپراتیف ها در افغانستان نوشته اداره همکاری ایالات متحده امریکا در وبگاه اداره همکاری آمریکا
بیشتراز ۲۹۰۰ کوپراتیف زراعتی در کشور ثبت گردیده است. غوریانی معین وزارت زراعت افغانستان در وبگاه ثبوت
سازمان های زراعتی وجنبش کوپراتیفی در افغانستان در وبگاه مییل 20DRAFT%20EXSUM%20AFGHANISTAN.pdf
نخستین گنگره کوپراتیف های دهقانی افغانستان نوشته خدای نوریار در وبگاه پایگاه اطلاع رسانی جهان اسلام
کوپراتیفها(شرکت های تعاونی) درافغانستان نوشته شده توسط نصرالله"امانی" در چهارشنبه یازدهم اسفند ۱۳۸۹
قا نون کوپراتیف های افغانستان در وبگاه وزارت زراعت ومالداری
سیمینار ارتقای ظرفیت مدیریتی کوپراتیف های زراعتی وزارت زراعت آبیاری و مالداری نوشته محمود قرار کابل ۳۱ اکتبر ۲۰۰۹
برای نخستین بار در سال ۱۳۳۳ کوپراتیف های کشاورزی در افغانستان ایجاد گردید. درابتدا به تعداد ۱۱۳کوپراتیف زراعتی توسط مولدین پوست قره قول وکرم پیله تشکیل گردید. روند توسعه کوپراتیف ها با تأسیس نظام جمهوری درافغانستان ارتقا یافت. در سال ۱۳۵۲ در قانون کوپراتیف ها تعدیلات به وجود آمد. که بنفع کشاورزان تمام شد. متعاقباً در سال ۱۳۶۰ قانون جدید کوپراتیف ها در کشور نافذ و امتیازات بیشتری برای کوپراتیف ها در نظر گرفته شد. در دوره سلطنت محمد ظاهرشاه موضوع تشکیل وانکشاف کوپراتیف ها دردهات در پلان سوم انکشافی دولت گنجانیده شد. و هم برای تطبیق تأسیس وپیشبرد کار کوپراتیف ها دولت مساعدت مؤسسه کاروکارگرجهانی (ILO) را جلب نمود." این مؤسسه با موجودیت سه کارشناس فعالیت خویش راآغازنمود وموفق به تشکیل ۵انجمن کوپراتیفی گردید. در سال ۱۳۴۲ کوپراتیف ها استهلاکی تحت سرپرستی ورهنمایی ریاست انکشاف دهات درولایات لوگر فعالیت خویشرا آغاز نمود. در پایان سال ۱۳۴۸ریاست انکشاف دهات منحل وامورسرپرستی ریاست انکشاف کوپراتیف های مذکوربه دوش وزارت زراعت، آبیاری و مالداری سپرده شد که متأسفانه به این کارتیم کاروکارگر(ILO) همکاری خودراقطع ودرپهلوی آن مؤسسه دیگربه نام پروژه کریدیت وکوپراتیف های زراعتی برای افغانستان (PACCA) به کمک مالی کشورسویدن از طریق (FAO) یامؤسسه خوراکه وزراعتی جهانی به منظورایجاد وگسترش نهضت های کوپراتیفی درافغانستان دست به کارشدند). در سال ۱۳۴۹ ریاست به نام ریاست کوپراتیف های زراعتی در چوکات وزارت زراعت تأسیس گردید. فعالیت این ریاست در چوکات سازمان غذائی وزراعت جهانی به امداد مالی حکومت سویدن (SIDA) بپیش برده می شد. "این اداره کوپراتیفها را در تهیه قرضه زراعتی، مواد زراعتی، فروش وعرضه محصولات زراعتی وغیره مسائل کوپراتیفی، همکاری می نمود. پروژه متذکره دارای دومرکزانکشافی بود که یکی آن در کوهدامن ودیگرآن در بغلان فعالیت می نمود ودارای یک مرکزتربیوی نیزبودکه در بادام باغ کابل موقعیت داشت، که در این کوپراتیفها تقریباً ۱۸۳هزارتن عضویت داشتند وتولیدات کوپراتیفهای زراعتی را میوه جات ، سبزیجات ، پنبه، لبلبو(جغندر قند)تشکیل می داد. کوپراتیفهای زراعتی مذکوردرحدود۶۰۰۰تن ازمحصولات مازاد خودرادربازارهای داخلی،۱۳۰۰تن انار،۲۰۰۰تن کشمش،۷۹تن کنجد،۳۲۵تن پسته رادرمارکیتهای خارجی به قیمت مناسب به فروش رسانیدند که دربلندبردن سطح زندگی و حیات اقتصادی اعضای کوپراتیف تأثیرمفید اقتصادی به جا گذاشت. بعداًباگذشت زمان درسال ۱۳۵۲به تاریخ ۲قوس قانون کوپراتیفهانافذ و الی سال ۱۳۵۷در۱۲ولایت کشوربه فعالیت آغازنمود. در ایام که قانون کوپراتیفهانافذ شد چنین تجویز به عمل آمد تادرسال یک ولایت تحت ساحه فعالیت های کوپراتیفی درآورده شود. تابرج حمل ۱۳۵۷، تعداد۱۳۵انجمن کوپراتیفی در۱۱ولایات کشور تأسیس گردیده بودکه ازآن جمله ۱۲۴کوپراتیف ابتدایی زراعتی،۶کوپراتیف صنعتی ۴کوپراتیف استهلاکی و۱کوپراتیف زنبورداری عملاً فعال بود. ازسال ۱۳۵۷به بعدپروگرام عاجل تأسیس کوپراتیفهای زراعتی عملی گردید چنانچه دراخیرسال ۱۳۵۸به تعداد ۱۲۱۰باب کوپراتیفهای زراعتی تأسیس شده بودند". درتأسیس کوپراتیف های مذکور مسایل زیادی از ابعاد مختلف مدنظر گرفته نشد بدینوسیله نتوانست رشد نماید. وهم کیفیت ومثمریت کوپراتیف های تأسیس شده راخیلی پایین آورده وبالاخره بالاثر عوامل متعدد اقتصادی سیاسی امنیتی دولتی بانکی پرسونل فعالیت کوپراتیف ها در کشور روبه نزول قرار گرفت. اگر چه الی سال ۱۳۷۳ ریاست کوپراتیف های زراعتی در بادام باغ فعال بود ولی پس از سال ۱۳۶۰ بنا بر عوامل سیاسی وجنگ نتوانست کوپراتیف ها توسعه یابد.
دولتهای سابق افغانستان کوشش داشت تا مردم را غزض انکشاف جامعه رشد تولید به شکل از اشکال منسجم وآماده خدمت همکاری با دولت سازند. بدین ترتیب کارکنان دولت، پیشه وران صنعت کاران و دهاقین را در اتحادیه ها کوپراتیف ها سازمان هاوانجمن هامتحد نموده بود. تا مردم در تطبیق پلان های خیر اندیشانه دولت بی تفاوت باقی نمانده خود سهم گیرند. سهمگیری مردم در تطبیق پلان های دولت خیلی با ارزش بوده برای دولت ارزان، باکفیت، سهل تمام می شود. ثانیاً دولت با سهمگیری مردم دارای یک احصائیه قوی می شود. در کشورهای پیشرفته ۳ فیصد غلطی در احصائیه را صد فیصد میدانند. در افغانستان احصایه گیری از روی نمونه است. که می تواند ۵۰ فیصد غلطی را در خود داشته باشد. دولت بدون احصایه یک دولت کور است که نمی داند چه کند. علت عدم سهمگیری ذهنیت خراب مردم، تلقین غلط، فقدان دانش باعث شده که مردم در احصایه وفعالیتهای دولتی سهم نمی گیرند در حالیکه هرفعالیت خیر اندیشانه دولت بنفع مردم است. کوپراتیف ها و اتحادیه ها در حقیقت تضمین کننده وراحت ساختن زندگی بشری است. دولت وقت چندین کارمند فنی زراعت را توظیف نموده بود تا از طریق کوپراتیف ها برنامه های دولت را به دهقانان و از دهقانان را به دولت برساند. هکذا در چوکات دولت بانک انکشاف زراعتی، ریاست تخم های اصلاح شده، ریاست کود کیماوی، ریاست مالداری، ریاست تبلیغ و ترویج زراعتی، مدیریتهای خاکشناسی لابراتوارها، امراض وآفات زراعتی، فابریکه کودکیماوی، ریاست میکانیزه وماشینری، مدیریتهای احصائیه، کلینیک های حیوانی ومدیریتهای واکسین سازی را تأسیس نمود تا کار کوپراتیف ها به هیچ مشکل برنخورد. در هر قریه کوپراتیف ها یک نام خاص خودرا داشت. دولت وقت غرض تقویه بنیه مالی کوپراتیف ها قرضه های طویل المدت را از طریق بانک انکشاف زراعتی غرض خرید تخم های اصلاح شده، ماشین های کشاورزی و تجهیزات کشاورزی را برای عرضه خدمات بانکی باز گذاشت. غرض فروش وعرضه محصولات دهقانی بازارهای خارجی و داخلی جستجو گردید. دولت در جنب گوپراتیف های زراعتی کوپراتیف مأمورین را ایجاد نمود وهمه ساله محصولات زراعتی را از کوپراتیف ها خریده پس از پروسس در فابریکه ها بالای کارمندان دولت از طریق توزیع کوپون به نرخ ارزان بفروش می رسانید. بدین طریق زنجیر اقتصادی کشور خیلی محکم بسته شده بود. درسال های ۱۳۵۰ افغانستان سالانه حدود ۳۳ میلون دالر. صرف از درک فروش گوسفند بالای کشور ایران بدست می آورد. پس از سال ۱۳۴۵ ساحه کشت تمام نباتات در افغانستان تثبیت گردید. نسل های اصلاح شده مروج گردید. تولیدات گندم بیشتراز نفوس گردید. بالاخره افغانستان از لحاظ زراعتی یک کشور خود کفا گردید. نظام کوپراتیفی پس از سال ۱۳۶۷بوخامت گرائید. در سال ۱۳۶۰ محصولات زراعتی در حالت نزول قرار گرفت دولت غرض پر نمودن خلا، کوپراتیف های دهقانی را ایجاد نمود. و همه اتحادیه های خودرا دریک کوپراتیف منسجم نمود. و در شهرها ومحلات مفازه های فروش محصولات زراعتی را ایجاد نمود. تا در فروش محصولات سرعت بخرچ داده شود.. از اینکه تولیدات داخلی در حال ضعیف شدن بود کشورهای خارجی همکاری خودرا باکوپراتیف ها اعلان نمودند و به میلیون ها تن مال به افغانستان سرازیر شد. هکذا دولت وقت غرض حفظ کوپراتیف مأمورین در جنب تولیداد داخلی یک تعداد مواد خوراکه را از خارج کشور خریداری نموده به کارمندان خود به عوض افزایش معاش طور رایگان توزیع می نمود. تا آنکه در سال ۱۳۹۳مال ها وگدام های کوپراتیف ها ومغازه های تعاونی مورد چور و چپاول تفنگداران بی مسولیت قرار گرفته از بین رفت. پس از سال ۲۰۰۲ دولت افغانستان تلاش دارد تا کوپراتیف ها را دوباره احیا و توسعه دهد. ولی به نسبت ضعف مسولین و عدم بودیجه وسازماندهی منظم، کار کوپراتیف ها الی سال ۱۳۸۸ خیل ها بکندی پیش می رفت. پس از سال مذکور وزارت زراعت تلاش نموده است تا کوپراتیف ها را توسعه و انکشاف دهد تا جلوگیری ازورود محصولات زراعتی بی کیفیت را نمایند. گویند انگور از چین ویکنوع ناک و تربوز از ترکیه وارد می گردد. در حالیکه افغانستان گدام میوه جات است.
در حقیقت کوپراتیف ها اتحادیه های کشاورزی هستند که کشاورزان برای همکاری بیشتر با همدیگر و تسلط بر بازار محصولات کشاورزی شان تأسیس می نمایند. با ازدیاد نفوس کم شدن زمین زراعتی پیشرفت و تکنالوجی و رقابت، دهقانان مجبور می شوند بالای زمین خود غرض بدست آوردن محصول پرکیفیت مصارف و کار زیاد نمایند. باتقبل چنین مصارف در جستجو مارکیتنگ گدام ذخیره سرد خانه وسایل و لوازم کشاورزی می شوند. در چنین حالت باید حاصل او بفروش رسد منفعت نماید، حاصل اوبیمه شود. و هم سهولت غرض بدست آوردن قرضه برای او مساعد شود. درین صورت دهقان حتماً بدولت مراجعه می نماید. دولت باید بانک وقوانین داشته باشد تا محصولات وطن خود را حفظ نماید اولین کنگرهٔ اتحادیه کوپراتیف های دهقانان افغانستان در ماه قوس سال ۱۳۵۹ درشهر کابل برگزار شد، ومتعاقباً در سال۱۳۶۰ قانون کوپراتیف ها نافذ گردید. دولت وقت به صفت ناظر سهولتهای را مساعد ساخت تا بتواند در رشد این اتحادیه ها مساعدت نماید. بدین منظور در هر گوشه وکنار مغازه های مواد ارتزاقی واستهلاکی ایجاد گردید. هکذا غرض فروش اجناس کمک های بلاعوض کشورهای خارج مفازه های تعاونی وتجارتی را در چوکات ریاست تعاونی وتجارتی ایجاد و روابط بین این دو را باهم نزدیک ساخت.وظایف اتحادیهٔ کوپراتیف های دهقانان افغانستان جمع آوری تنظیم و فروش محصولات کوپراتیف های کشاورزی و صنعتی بود. کوپراتیف های تولیدی عبارت بودند از کوپراتیف های صنایع دستی، کوپراتیف های تهیه و تولید مواد ساختمانی، کوپراتیف های صنایع کوچک، کوپراتیف های تهیه و فروش محصولات کشاورزی و کوپراتیف های ساختمانی بود. کوپراتیف ها دهقانی در مراحل اول هزار دهقان عضو داشت که این اعضا در ۲۴ اتحادیهٔ ولایتی و شهری و۳۰ اتحادیهٔ ولسوالی و علاقداری فعالیت داشتند. این اتحادیه که در سال ۱۳۶۹، دو هزار و سی و هفت عضو و مبلغ ۶۵۶۰۷۳۶۳۰۰ افغانی سرمایه داشت عضو اتحادیهٔ بین المللی کوپراتیف ها بود.