تراش

تراش . [ ت َ ] (اِمص ، اِ) طمع و توقع. (برهان ) (غیاث اللغات ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (انجمن آرا) (فرهنگ رشیدی ). کنایه از طمع باشد. (انجمن آرا) :
همه یار تو از بهر تراشند
پی لقمه هوادار تو باشند.

ناصرخسرو.

در تراش اهل طمع خوش دل خراش افتاده اند
میکنم هموار خود را در تراش دیگرم .

ظهوری (از فرهنگ رشیدی ) (از آنندراج ).

|| شکل ِ تراشیدن . شکل تراشیدگی . طرز تراشیدن چیزی ، چون تراش قلم و تراش الماس و تراش شانه . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) : و بزمین عراق دوازده قلم است هر یکی را قد و اندام و تراشی دیگر. (نوروزنامه ٔ منسوب به خیام ). || تراشیدن چیزی . (آنندراج ). اسم مصدر از تراشیدن . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). || (نف مرخم ) تراشنده . (بهار عجم ) (آنندراج ). تراشنده ، و همیشه بطور ترکیب استعمال می شود. (ناظم الاطباء).
- اشکال تراش ؛ کسی که کاری را بر دیگران سخت و مشکل سازد و مانع پیشرفت کاری گردد.
- الماس تراش ؛ آلت یا کسی که الماس را تراش دهد. تراشنده ٔ الماس .
- بت تراش ؛ کسی که بت سازد. بتگر. سازنده ٔ صنم : آزر بت تراش که جواب حجت پسر نداشت بجنگش برخاست . (گلستان ).
- بهانه تراش ؛ بهانه گیر. کسی که بهانه گیرد :
جنون بهانه تراش است و شوق طفل مزاج
ز رقص ذره مرا وجد و حال می گیرد.

صائب (از بهارعجم ).

- پنیرتراش ؛ آلتی برای تراشیدن پنیر از خیک .
- پیکرتراش ؛ مجسمه ساز. بتگر.
- خاراتراش ؛ که سنگ خارا تراشد و هموار سازد :
ز خاراتراشان احکام کار
که بر کوه دانند بستن حصار.

نظامی .

- خاصه تراش ؛ دلاک مخصوص شاه یا امیر یا حاکم . رجوع به خاصه تراش شود.
- خودتراش ؛ آلتی که تیغه ٔ نازک و خردی در آن تعبیه کنند، تراشیدن موی صورت یا جز آن را.
- ریش تراش ؛ تراشنده ٔ ریش .
- || تیغ و جز آن که موی صورت را بدان تراشند.
- سخن تراش ؛ شاعر. (ناظم الاطباء). سخن پرداز.
- سرتراش ؛ سلمانی . کسی که سر دیگران را تراشد.
- سُم تراش ؛ تیغه ٔ آهنی با دسته ٔ بلند که نعلبندان سم ستوران را بدان تراشند و هموار سازند.
- سنگ تراش ؛ حجار. کسی که سنگ را به شکل های مختلف تراشد و هموار سازد.
- شانه تراش ؛ کسی که شانه ٔ چوبین سازد.
- قاشق تراش ؛ سازنده ٔ قاشق چوبین .
- قلمتراش ؛ چاقویی خرد که بدان قلم را تراشند.
- مضمون تراش ؛ کسی که معنی را از پیش خود گوید و جعل کند. (ناظم الاطباء).
- هنرتراش ؛ در بیت زیر بمعنی ضعیف کننده و ناچیزگیرنده ٔ هنر است :
به حسن و قبح جهانت چه کار افتاده ست
به عیب خلق مبین و هنرتراش مباش .

سالک یزدی (از بهار عجم ).

- یخ تراش ؛ آلتی که برای تراشیدن یخ پالوده بکار رود.
|| (ن مف مرخم ) تراشیده را گویند. (برهان ). تراشیده شده . (ناظم الاطباء).
- آجرِ تراش ؛ آجری که صیقلی شده باشد.
- الماس ِ تراش ؛ الماسی که آنرا تراش داده باشند.
- پاتراش ؛ که کاملاً تراشیده شده باشد، چون سر و روئی که موهای آن از بن تراشیده شده باشد.
- ناتراش ؛ ناتراشیده .کنایه از بی ادب و ناهموار. (آنندراج ).
|| (اِ) زائدی که هنگام آراستن چیزی برزده و تراشیده جدا کرده باشند، و آنرا تراشه و خراش و خراشه نیز گویند. (شرفنامه ٔمنیری ) :
عرش او بود محمد که شنودند از او
سخنش را دگران هیزم بودند و تراش .

ناصرخسرو.

|| افتخار. || نفع. (غیاث اللغات ) :
تیغ بلارک ارچه ز گوهر توانگر است
پیوسته هم ز پهلوی تیغت کند تراش .

سپاهانی (از شرفنامه ٔ منیری ).

|| میل . || تیغ دلاکی و چاقو. || حک و محکوک . (ناظم الاطباء). || آرایش . (غیاث اللغات ).

تراش:pencil sharpener

Sharpener

مداد تراش، قلم سَرْکُنْ /sarkon/؛در گویش شهرستان بهاباد یعنی مداد تراش ، قلم تراش ، تیز و سر کننده قلم.

تراش ( ریش تراش. مدادتراش ) . وهر کلمه ایی آش داشته باشد. تورکی است. مثل خراش. داداش. آرخاداش. ماش. قاش. کاش. باش. یاش. آشتیانی ( دیگ آش ) . آشان. داشان.

ریشه ی واژه های #تراش #تراشیدن ✅

این واژه هم به اسم فارسی زده شده اما در ریشه یابی آن عاجزند

این واژه از بن تارماق یا درمک به معنی دریدن و درو کردن است
مصدر دریدن تراشیدن بخاطر وجود عدم اصالت و *ی* قبل پسوند مصدر , مصدر های جعلی هستند. 🛑
#تارماق - tarmaq : پنجه ی حیوانات درنده
#تاراش - taraş : در زمان قدیم به معنای غارت کردن بوده و بعدها معنای تیغ زدن نیز بر آن اضافه شد
تراش ( به صورت تراش وارد زبان فارسی شده است , از مصدر تارماق ) ❇️

Ulusal s�zl�k T�rkcə - Farsca ( Eldar Fənni )

این واژه در ترکی به تراشیدن قلم یا مداد مورد استفاده واقع میشود و همچنین به معنی تیز کردن , حک کردن و تراش دادن مورد استفاده واقع میشود.

واژگان:
《تراش و تراشیدن 》فارسی هستند.
ریشه ی واژه ی تراش ( تَرَک ) است.
وقتی چیزی را می تراشیم درواقع روی آن ( تَرَک ) می اندازیم.
در دومین حالت میتوانیم بگوییم تراش شکل دیگری از ( خراش ) است. تراش با خراش هم خانواده است و هردو از خاراندن یا تَرَک دادن هستند
در سومین حالت میتوانیم بگوییم تراش از 《تاراندن》گرفته شده است.

واژه ی 《تَرَک》ریشه ی واژه ی ترکیدن هم هست.

🚫خود واژه ی ( تارماق ) از واژه ی فارسی 《تاراندن》گرفته شده است. 🚫
( البته واژه ی تارماق در ترکی بکار نمیرود )
همچنین هر واژه ی که به زبان ترکی راه می یابد پسوند ( آک ) به آن افزوده میشود که خود ریشه ی فارسی دارد.
واژه ی درو کردن از واژه ی《دریدن یا درنده》بدست میاید . این واژه بصورت ( دروماک ) به زبان ترکی راه یافته و با حذف 《و》به درمک تبدیل شده ، و در ترکی نمی شود واژه ی ( درو ) را ریشه یابی کرد.

برای کودکان آمادگی باید از واژه تراش استفاده کنیم یا مدادتراش؟