محاسن التاویل

محاسن التأویل
تألیف جمال الدین قاسمی دمشقی معروف به علامة شام. آن چنان که مؤلف در مقدمة تفسیرش می گوید، وی به تحلیل متون قرآن شناسی همت می گماشت و به شناخت رموز و ظرایف آن پرداخت. در حد امکان به تفاسیر گذشتگان رجوع کرده و با مطالعه و ممارست به ارزش آن ها پی برد. وی عمر خویش را جهت کشف حقایق و کاوش در دقائق آن گذراند. همچنین به تقریر قواعد فهم درست و دقیق قرآن و تفسیر مقاصد آن پرداخت و نام اثرش را محاسن التأویل نام نهاد (که کلاً در 12 جلد چاپ شده است). مؤلف در خلاصة پژوهش ها و یافته های قرآن پژوهانة قدیم و جدید حاصل افکار خود و مفسران اثار سلف را در آن گرد آورد.
43011200

[ویکی فقه] محاسن التاویل (قاسمی). تفسیر قاسمی (محاسن التاویل) اثر جمال الدین قاسمی عالم سلفی شافعی اهل دمشق و متبحر در فنون ادب و از شاگردان شیخ محمد عبده است. محاسن التاویل از بهترین تفاسیر معاصر به شمار می رود و جامع آرای سلف و خلف و ماثور و معقول است. از ویژگی های این تفسیر، توجه به اشارات علمی قرآن است.
تفسیر قاسمی (محاسن التاویل) نوشته جمال الدین ابوالفرج محمد بن محمد، معروف به قاسمی (متوفای ۱۳۳۲). وی در دمشق متولد شد و در فقه و تفسیر و حدیث شهرت یافت و از رهبران نهضت سیاسی ضد استعماری در منطقه شام بود. در محضر استاد شیخ محمد عبده به آموختن پرداخت و علم و سیاست را از وی فرا گرفت و در تفسیر خود از آنها بهره جست.او در تفسیر خود به آرای علمای گذشته در فقه و تفسیر اهتمام و توجه کرد و با احتیاط به دستاوردهای علمی روز هم توجه نمود. به همین علت اثر وی، از بهترین تفاسیر معاصر به شمار می رود و جامع آرای سلف و خلف و ماثور و معقول (با سبکی بدیع و متقن و دقیق) است. او در تفسیر خود با تسلط و مهارت زیاد بر زبان روز، سخن گفته است و به همین جهت کتاب وی شهرت فراوانی یافت و مورد توجه همگان قرار گرفت.
ویژگی های کتاب
از ویژگی های این تفسیر، توجه به اشارات علمی قرآن است. نویسنده این تفسیر، معتقد است که قرآن در بردارنده اسرار علوم کائنات است و از همین رو در مقدمه تفسیر خود، فصلی را به بحث در مورد مسائل نجومی مطرح در قرآن اختصاص می دهد و مسائل مربوط به آفرینش و تدبیر هستی را بررسی می کند و در پایان می گوید: از شفگتی های قرآن این است که چنین دقایقی علمی را که همه ملت ها از آن بی خبر بوده اند بیان می کند؛ چنانکه هیچ کس در هر زمان و با هر معلوماتی، در ایمان به آن تردید نمی ورزد.پس مردمان گذشته، متناسب با علوم خود این آیات را می فهمیدند؛ تا اینکه علم و دانش توانست پرده از حقایق آنها بردارد تا معنای صحیح آنها به خوبی فهمیده شود. پس این گونه آیات برای متاخرین معجزه است و این معجزات به تدریج (با پیشرفت علم) آشکار می گردد و هر اندازه علم و دانش توسعه یابد این حقیقت برای مردم روشن تر می گردد.
قاسمی، محمد بن محمد، محاسن التاویل، ج۱، ص۲۰۶ - ۲۰۲.
۱. ↑ قاسمی، محمد بن محمد، محاسن التاویل، ج۱، ص۲۰۶ - ۲۰۲.
...