باقرخان تنگستانی

باقر خان تنگستانی از خاندان تنگستانی که رهبر مبارزات تنگستانی ها با نیروهای انگلیس قبل از جنگ جهانی اول بود.
تنگستانی دانشنامه جهان اسلام
رویارویی باقرخان تنگستانی با لشکرکشی های انگلیس به بوشهر (۱۲۵۴ ه. ق ۱۸۳۸ م و ۱۲۷۳ ه. ق/ ۱۸۵۶ م)، مهدی فتوت، بوشهر: انتشارات بوشهر، چاپ اول ۱۳۸۳.
باقر خان تنگستانی بین سالهای ۱۲۰۳ تا ۱۲۰۷ق (۱۷۸۸ تا ۱۷۹۲م) در لیلک تنگستان زاده شد. پس از مرگ پدرش احمدشاه خان تنگستانی که در به قدرت رساندن کریم خان زند، نقش داشت جانشین پدر و حکمران تنگستان شد.
بدنبال مناقشه انگلیس بر سر هرات با ایران، دولت انگلیس یکبار به سال ۱۲۵۴ق (۱۸۳۸م) برای در تنگنا قرار دادن دولت محمدشاه قاجار بوشهر و خارگ را اشغال کرد باقر خان با همراهی شیخ حسن آل عصفور و مردم در مقابل انگلیسی ها مقاومت کردند.
بار دیگر به سال ۱۲۷۳ق (۱۸۵۶م) انگلیسی ها برای خروج ایران از هرات در دوره ناصرالدین شاه جنوب ایران را متصرف شد. که در این رویارویی نیز باقر خان خط مقاومت تنگستانی ها را رهبری کرد.

[ویکی فقه] باقرخان تنگستانی، رهبر تنگستانیها در مبارزه با اشغالگران انگلیسی، در دوره محمدشاه و ناصرالدین شاه قاجار بود.
احتمالاً در فاصله سالهای ۱۲۰۳ تا ۱۲۰۷ در روستای لِیلَک/ لیلگ ، از توابع تنگستان ، به دنیا آمده است. خاندان وی بسیار متنفذ بودند. جد بزرگ خاندان تنگستانی، حسن مشکور ، همراه قبیله اش از نجد (در جنوب عربستان ) به تنگستان ایران مهاجرت کرده و از ارکان مهم سیاسی و اقتصادی آن جا شده بود. بزرگان این خاندان قلعه مستحکمی با باروهای بلند و خندق عمیق در لیلک احداث کردند و آن را مقر اصلی خاندان قرار دادند. پس از مدتی لیلک مرکز اصلی تنگستان گشت. در پی تلاش رئیس احمدشاه تنگستانی، پدر باقرخان، در به قدرت رساندن کریم خان زند ، قدرت و محدوده حکمرانی خاندان تنگستانی افزایش یافت. پادشاهان زند و قاجار و حکمرانان محلی منطقه از آنان حمایت می کردند و غالباً در مأموریتهای دشوار نظامی برای سرکوب دشمنان داخلی یا خارجی از قدرت آنان بهره می بردند.
جانشینی پدر
از کودکی باقرخان تنگستانی اطلاع چندانی در دست نیست. وی پدرش را در ۱۲۴۶ از دست داد و اندکی پس از آن با فرمانِ رضاقلی میرزا ، نایب الایاله، با سمت حکمرانی تنگستان جانشین پدر شد، وی ارتش کوچکی مرکّب از صدها تفنگچی تنگستانی تشکیل داد. در ۱۲۵۰، محمدشاه قاجار ، به سبب رضایت از کارآمدی باقرخان در تنگستان، طی فرمانی جبّه ترمه و خلعت شاهی به وی اعطا کرد.
دفاع از مرزهای جنوبی ایران
در ۱۲۵۴، انگلیس برای در تنگنا قرار دادن دولت محمدشاه قاجار جهت رفع محاصره هرات ، بوشهر و جزیره خارک را اشغال کرد. این امر منجر به پیدایی جنب وجوشی در بوشهر شد و باقرخان با همراهی شیخ حسن آل عصفور (مجتهد بوشهر) و مردم آن جا انگلیسیها را از بوشهر اخراج کردند؛ در نتیجه، انگلستان مرکز نمایندگی خود را به خارک انتقال داد باقرخان برای جلوگیری از تبلیغات مخرب انگلیسیها برای وحشی جلوه دادن عشایر تنگستانی، شخصاً به هنل، نماینده سیاسی انگلیس مقیم خلیج فارس ، اطمینان داد که در مدت تعطیلی کنسولگری از اماکن متعلق به انگلیسیها حفاظت کند. دولت ایران به پاس خدمات باقرخان در دفاع از مرزهای جنوبی ایران، درجه سرهنگی به او اعطا کرد.
حکومت بوشهر
...