پول الکترونیکی

در سال های اخیر، مصرف کنندگان تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات الکترونیکی از خود نشان داده اند. کاهش هزینه و افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت الکترونیکی از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است. تجارت الکترونیک واژه ای است که برای تجارت از طریق سیستم های اطلاعاتی- ارتباطی بکار می رود. در این گزارش مقدمه ای در مورد تجارت الکترونیکی آورده شده است که هدف از آن، آشنایی با ابعاد و زیرساخت های تجارت الکترونیکی و تبیین نقش و جایگاه انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در آن می باشد. سپس توضیحاتی در رابطه با بانکداری الکترونیکی، پرداخت الکترونیکی، مزایا و معایب آن ها ذکر شده است. در ادامه پول الکترونیکی که یکی از مهم ترین زیر سیستم های پرداخت الکترونیکی است معرفی می گردد و مزایا و معایب آن بررسی می شود. در واقع پول الکترونیکی یک مکانیسم پرداخت ارزش ذخیره شده یا پیش پرداخت شده است که در آن مقداری از وجوه یا ارزش که برای مصرف کننده قابل استفاده است، در یک وسیله و قطعهٔ الکترونیکی ذخیره شده و در تصرف مشتری است.
امنیت: ایمن ساختن اطلاعات به معنای جلوگیری از تحریف و دستیابی به اطلاعات توسط افراد غیرمجاز
تقسیم پذیری: بیشتر فروشندگان تنها کارت های اعتباری را برای دامنه ای حداقل و حداکثر قبول می کنند بنابراین هرچه دامنه قبول پرداختها را زیادتر کند امکان پذیرش بیشتری دارد
قابلیت بررسی: سیستم باید تمام عملیات مالی را ثبت کند تا در صورت لزوم بتوان اشکالات و خطاهای احتمالی را ردیابی کرد
قابلیت اطمینان: سیستم باید بقدر کافی مستحکم باشد تا کاربران در صورت قطع برق پول ها را از دست ندهند.
گمنامی: این مطلب با حریم خصوصی ارتباط دارد یعنی برخی خریداران تمایل دارند هویت و مشخصات خرید هایشان گمنام باقی بماند
بانکداری الکترونیک (ای-بانک) را می توان استفاده از تکنولوژی پیشرفته شبکه ها و مخابرات، جهت انتقال منبع (پول) در سیستم بانکداری معرفی کرد. در تعریفی دیگر، بانکداری الکترونیکی عبارت از ارائه کلیه خدمات بانکی به صورت الکترونیک و از طریق واسطه های ایمن و بدون نیاز به حضور فیزیکی مشتری است.در کشورهای پیشرفته دنیا مذاکرات بین خریدار و فروشنده، سفارش خرید، تهیه بیمه نامه، انتقال پول، حمل و نقل کالا و ترخیص از گمرکات به صورت الکترونیکی پشتیبانی می شود و روش های نقل و انتقال پول به صورت الکترونیکی و حمل و نقل کالا بر اساس در خواست های الکترونیکی است که در این راستا بانکداری الکترونیکی از ارکان اصلی و لازمه تحقق این امر می باشد.
زمان شروع پرداخت الکترونیکی را می توان سال ۱۹۱۸ میلادی دانست، یعنی هنگامی که بانک های فدرال رزرو آمریکا به انتقال وجوه از طریق تلگراف می پرداختند.پرداخت الکترونیکی اشکال گوناگونی دارد که می توان آن را به دو دستهٔ اصلی تقسیم کرد:
در چنین مکانیسم هایی پرداخت به صورت برخط نیز وجود دارد و از طریق بررسی و کنترل زاویای مختلف سیستم، اعمال می شود. تعدادی از ابداعات در محدودهٔ پرداخت های الکترونیکی جزیی (خرده فروشی) به عنوان پول الکترونیکی شناخته شده اند. این ابداعات که در حال حاضر نیز در مرحلهٔ اول توسعه و پیشرفت قرار دارند، بالقوه دارای این قدرت هستند که قواعد حاکم بر پول نقد را در مورد پرداخت های خرده فروشی به چالش کشیده و در عین حال می توانند معاملات خرده فروشی را هم برای مصرف کننده و هم برای تجار، ساده تر و ارزانتر گردانند. در این زمینه ادعا شده است که پول الکترونیکی مفهومی جدید از کیف پول را ارائه نموده، سیستم پرداخت تجاری را برای اینترنت به وجود آورده و راه دولت ها را برای پرداخت به صورت الکترونیکی، تغییر داده و انقلابی را در گردش ارزش (پول) از طریق خطوط تلفن و امواج (الکترونیکی) پدید آورده است.

پولِ الکترونیکی (E-money)
به پول و ابزارهای معاملات مرتبط با آن، که از ابزارهای الکترونیکی استفاده می کنند اشاره دارد. عموماً این تعاریف با شبکه های رایانه ای (مانند اینترنت) و سیستم های دیجیتالی ذخیره نقدینگی در ارتباط هستند. انتقال وجوه الکترونیکی مثال بارزی از پول الکترونیکی است. این واژه همچنین به عنوان برآیند «رمزنگاری مالی» و فنّاوری هایی که این گونه رمزنگاریرا فعال می سازد، شناخته می شود.

[ویکی فقه] پول الکترونیکی عبارت است از هر رسانه، ماده، ابزار یا سیستمی که از طریق انتقال اطلاعات ذخیره شده، بتواند به صورت الکترومغناطیسی عمل پرداخت را انجام دهد.
پول الکترونیکی در زبان انگلیسی با کلماتی نظیر E-Cash، Digital Money و E-Money و در فارسی با عباراتی نظر «پول بر پایه اطلاعات، پول غیر قابل لمس، پول رقمی و پول الکترونیکی» شناخته شده است. هویت پول الکترونیکی از لحاظ ساختاری، عبارت است از بیت های موجود در حافظه رایانه، که دارای ارزشی برابر با ارزش پول نقد است.
سعید جلیلی و مهدی آبادی، بررسی مکانیزم های امنیتی سیستم های پرداخت الکترونیکی در شبکه اینترنت، اولین همایش بانکداری الکترونیکی، تهران، انتشارات بانک توسعه صادرات ایران، ۱۳۷۹، ص۴۱.
پول الکترونیکی در یک تقسیم بندی به دو نوع تقسیم می شود.
سلیمانی، بهزاد، تاثیر پول الکترونیکی بر عرضه و تقاضای پول، مجموعه مقالات دومین همایش تجارت الکترونیکی، تهران، معاونت برنامه ریزی و بررسی های اقتصادی، ۱۳۸۴، چاپ اول، ص۱۲۵.
پول الکترونیکی دارای ویژگی های اساسی است؛
احمد مجتهد و علی حسن زاده، پول و بانکداری و نهادهای مالی، تهران، پژوهشکده پولی و بانکی، ۱۳۸۴، چاپ اول، ص۲۶-۲۷.
...