ابوالمظفر ابیوردی

ابوالمُظفّر محمد بن احمد ابیوردی (؟ - ۱۱۱۳) قاری، نسب شناس، شاعر، نویسنده و زبان شناس عربی اُمَوی ایرانی و وزیر سلجوقی در سدهٔ پنجم هجری بود که بر علوم ادبی و تبارشناسی دانا بود.
تاریخ أبیورد ونسا»
«قبسة العجلان فی نسب آل سفیان»
«کتاب طبقات العلم فی کل فن»
«تعلّة المشتاق إلی ساکنی العراق»
«صهلة القارح»
«المختلف والمؤتلف»
«زاد الرفاق»
دیوان شعرش
در جوانی به بغداد رفت و آنجا آموزگار کودکان بود (۴۵۱–۴۵۶ق).چند ماه در ۴۸۶ق در اصفهان در خدمت مؤیدالدوله عبیدالله وزیر سلطان محمود سلجوقی بود. در سال ۴۸۷ به حله رفت و امیر آنجا را مدح نمود. سپس به بغداد رفت و آنجا متولی کتابخانهٔ نظامیه بغداد شد؛ پس از آنکه متولی پیشینِ آن قاضی ابویوسف اسفراینی درگذشت. ابیوردی در ۲۵ ربیع الاول ۵۰۷ق بر اثر سم در اصفهان درگذشت.

ابوالمظفّر ابیوردی (۴۴۰ـ۵۰۷ق)
شاعر و مورخ ایرانی . در جوانی نزد علمای مشهوری چون عبدالقادر جرجانی درس خواند و از ابوالمعالی جوینی حدیث شنید. در شعر نظام الملک را ستوده است . در ۴۸۰ق به بغداد رفت و کتابدار مدرسۀ نظامیه شد. در بغداد از مداحان المقتدی و المستظهر عباسی شد. در ۴۹۳ ق از بغداد به همدان رفت . چندی در اصفهان درس گفت و در همان شهر درگذشت . وی در علم انساب مهارت داشت . کتابی در تاریخ ابیورد و نسا داشته که باقی نمانده است . از دیگر آثارش : دیوان ابیوردی (بیروت ، ۱۴۰۷ق)؛ زادالرفاق؛ المختلف و المؤتلف؛ کتاب کبیر فی الانساب.