جبال بارزی

جبال بارزی، ایلی فارسی زبان و شیعه مذهب در استان کرمان است. ایشان ساکن کوهستان جبال بارز هستند و در شهرستان های بم، جیرفت، کهنوج و مشیز ییلاق و قشلاق می کنند. قدیمی ترین ماخذ درباره جبال بارزی ها یعنی کارنامه اردشیر بابکان حضور ایشان در کرمان را به زمان ساسانیان می رساند، جایی که از برخورد اردشیر بابکان و بارزان در سال های نخستین حکومت وی صحبت شده است. ایل به زیررده های طایفه، تیره، احشوم و خانوار تقسیم می شود و سرشماری سال ۱۳۶۶ این ایل را شامل طایفه امجزی، جبال بارزی خانکی، جرجندی یا گرگندی، امیری دوماری، مسکونی و منظری توکلی که هرکدام از چند تیره تشکیل می شوند (جمعا ۷۱ تیره) و ۵۲۸ احشوم می داند.

جِبالِ بارِزی
طایفه ای از چادرنشینان کرمان، منسوب به کوهستان جبال بارز، مرکب از تیره های امگزی، جبال بارزی خانکی، جرجندی/گرگندی، گاوگانی، مسکونی، منظری توکلی، مشتمل بر ۲,۴۷۵ خانوار. سردسیر این مردم در کوهستان جبال بارز و گرمسیر آنان در جیرفت است. روستاهای امگز در جبال بارز و دوساری در جیرفت از مراکز اصلی این مردم است. ریاست جبال بارزی ها در عصر قاجاریه با خاندان غلامحسین خان جبال بارزی بود. او معاصر امیرکبیر می زیست. پسرش جهانگیرخان و پس از او فرزندش ناصرخان، ریاست جبال بارزی ها را داشتند.

[ویکی شیعه] جبالِ بارِزی، نام یکی از ایل های شیعه مذهب در استان کرمان است. زیستگاه این ایل، کوهستان های بارز در منطقه میان بم و جیرفت است. جمعیت کوچنده این ایل را در سال ۱۳۷۷ش، ۶۷۸‘۲ خانوار و ۰۶۳‘۱۶ نفر برشمرده اند. زندگی آن ها از راه دامداری، کشاورزی و باغداری می گذرد.
این نام در کارنامه اردشیر بابکان، بازمانده از دورهٔ ساسانی، به صورت «بارزان» آمده است. برخی نام بارز را احتمالاً برگرفته از براز و برز، به معنی بلندی و کوه تصور کرده اند.
زیستگاه این ایل، کوهستان های بارز در منطقه میان بم و جیرفت است. ییلاق آن ها در شهرستان های بافت، بم، جیرفت، کهنوج و مشیز، و قشلاق آنان نیز در همین شهرستان ها، به جز مشیز بوده است. برخی زیستگاه جبال بارزی ها را ۳ دهستان مسکون، امگز و گاوکان، و قشلاق آنان را شرق رودخانه هلیل تا رودبار دانسته اند. مسکون منطقه سردسیر، گاوکان منطقه گرمسیر و امگز ییلاق خانهای بارزی بوده است.