پان ژرمنیسم یک جنبش ملی در سرزمین های با فرهنگ آلمانی است که سعی می کند خصوصیت آلمانی بودن را که تضعیف و منحرف شده است را دوباره زنده و بازسازی کرده و مردمان از تبار آلمانی را با یکدیگر متحد سازد. هدف نهایی آن ساختن کشوری با فرهنگ آلمانی متشکل از همه آلمانی زبانهای جهان و یاد دادن تفکر آلمانی به آلمانی ها است.∗
ایدئولوژی پان ژرمنیسم دربردارندهٔ نظریات، برنامه ها و جنبش های ملی گرایانه نژاد ژرمن که هدف آن ها وحدت سیاسی سرزمین های آلمانی نشنین و تفوق آلمان بر جهان بوده است.
ریشه های فلسفی پان ژرمنیسم دست کم به یوهان گوتلیب فیشته، فیلسوف آلمانی (۱۸۱۴–۱۷۶۲) می رسد. فیشته در روزگاری که آلمان هنوز به امیرنشین های کوچک تقسیم می شد و وحدت سیاسی نداشت از «سرنوشت بزرگ ملت آلمان» دم می زد و آلمانیان را دارای روح آفریننده می شمرد، و در برابر آنان اقوام لاتینی را دچار تباهی می دانست. جنبش سیاسی ناسیونالیسمِ رومانتیک قرن نوزدهم، که اساس آن ملت باوری بود، نظریه رسالت اروپایی ای جهانی آلمان ها را قوت داد و متفکران و نویسندگان آلمانی طرح های گوناگون برای زنده کردن رایش آلمان می ریختند و این هدف، سرانجام، به دست «اتو فون بیسمارک» عملی شد؛ ولی وحدت نهایی سرزمین های آلمانی نشین با تصرف اتریش و سودت (متعلق به چکسلواکی) و آلزاس-لورن (متعلق به فرانسه) و سرزمین های آلمانی نشین لهستان و پیوست آن ها به خاک آلمان، به دست آدولف هیتلر عملی شد؛ ولی عمر رایش او بسیار کوتاه بود و با شکست آلمان در جنگ جهانی دوم سرزمین اصلی آلمان نیز به دو پاره (آلمان شرقی و غربی) تقسیم شد.
ایدئولوژی پان ژرمنیسم دربردارندهٔ نظریات، برنامه ها و جنبش های ملی گرایانه نژاد ژرمن که هدف آن ها وحدت سیاسی سرزمین های آلمانی نشنین و تفوق آلمان بر جهان بوده است.
ریشه های فلسفی پان ژرمنیسم دست کم به یوهان گوتلیب فیشته، فیلسوف آلمانی (۱۸۱۴–۱۷۶۲) می رسد. فیشته در روزگاری که آلمان هنوز به امیرنشین های کوچک تقسیم می شد و وحدت سیاسی نداشت از «سرنوشت بزرگ ملت آلمان» دم می زد و آلمانیان را دارای روح آفریننده می شمرد، و در برابر آنان اقوام لاتینی را دچار تباهی می دانست. جنبش سیاسی ناسیونالیسمِ رومانتیک قرن نوزدهم، که اساس آن ملت باوری بود، نظریه رسالت اروپایی ای جهانی آلمان ها را قوت داد و متفکران و نویسندگان آلمانی طرح های گوناگون برای زنده کردن رایش آلمان می ریختند و این هدف، سرانجام، به دست «اتو فون بیسمارک» عملی شد؛ ولی وحدت نهایی سرزمین های آلمانی نشین با تصرف اتریش و سودت (متعلق به چکسلواکی) و آلزاس-لورن (متعلق به فرانسه) و سرزمین های آلمانی نشین لهستان و پیوست آن ها به خاک آلمان، به دست آدولف هیتلر عملی شد؛ ولی عمر رایش او بسیار کوتاه بود و با شکست آلمان در جنگ جهانی دوم سرزمین اصلی آلمان نیز به دو پاره (آلمان شرقی و غربی) تقسیم شد.
wiki: پان ژرمنیسم