روشن محمد

روشن، محمد (رشت ۱۳۱۲ش)
روشن، محمد
مصحح و پژوهشگر ایرانی. پس از دریافت دانشنامۀ کارشناسی ادبیات فارسی از دانشگاه تهران در ۱۳۳۷ ش، به دبیری در زادگاه خود اشتغال یافت. از ۱۳۴۸ ش با انتقال به تهران با بنیاد فرهنگ ایران به همکاری پرداخت و در ۱۳۵۰ ش از وزارت آموزش و پرورش به فرهنگستان ادب و هنر منتقل و در شمار نخستین پژوهشگران بنیاد شاهنامۀ فردوسی برگزیده شد و در ضمن به تدریس در دانشگاه ها پرداخت و همچنین به اخذ کارشناسی ارشد در ادبیات فارسی نایل آمد. با مجلات ادبی و تحقیقی کشور همکاری نزدیک داشت. در برگزاری هشت دورۀ کنگرۀ تحقیقات ایرانی و ویراستاری و نظارت بر چاپ سخنرانی های کنگره نقش مؤثری داشت. در کنگره های ادبی و فرهنگی، که در ایران و خارج از کشور برگزار شده، شرکت کرده است. در ۱۳۵۹ ش بازنشسته شد. از تألیفات اوست: داستان فرود از شاهنامه فردوسی (۱۳۵۴ ش). از تصحیحات اوست: مرزبان نامۀ سعدالدین وراوینی (۱۳۵۵ ش)؛ منشآت خاقانی (۱۳۴۹ ش)؛ بخشی از تفسیری کهن (۱۳۵۱ ش)؛ جامع التواریخ رشیدی، ۷ جلد (۱۳۷۳ به بعد)؛ ویس و رامین (۱۳۷۷ ش)؛ داستان های بیدپای (۱۳۶۹ ش)؛ روضةالعقول (۱۳۸۰ ش)؛ تاریخ نامۀ طبری، ۶ جلد (۱۳۷۴ به بعد)؛ سلامان و ابسال (۱۳۷۳ ش).

[ویکی نور] محمد روشن به سال 1312ش در رشت زاده شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در رشت به پایان برد و به تحصیل در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پرداخت. وی دوره فوق لیسانس را در پژوهشکده فرهنگ ایران گذرانید. وی از سال 1337ش تا 1348ش به دبیری در دبیرستان های رشت اشتغال داشت و از سال 1350ش به هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ ایران پیوست. از اسفندماه 1348ش که به تهران منتقل گردید، با بنیاد فرهنگ ایران همکاری کرد که تا انقلاب اسلامی همکاری خود را در بخش «فرهنگ تاریخی زبان فارسی» این موسسه ادامه داد. وی به سال 1350 از وزارت آموزش و پرورش به فرهنگستان ادب و هنر منتقل گشت و از آن پس در بیشتر فعالیت های فرهنگی داخلی و خارجی اعم از کنگره ها، سمینارها، بزرگداشت ها و... حضور داشته است.
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در رشت به پایان برد و بر اثر تشویق های استاد پورداود به تحصیل در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پرداخت. وی دوره فوق لیسانس را در پژوهشکده فرهنگ ایران گذرانید. وی از محضر استادانی همچون استاد پورداود و دکتر محمد معین استفاده برد.
وی با سید محمد تقی مدرس رضوی از روزگار دانشجویی همکاری داشت. همکاری او پس از انتقال به تهران، از اسفند 1348 آغاز گردید و این همکاری با بنیاد فرهنگ ایران همکاری آغاز کرد که تا انقلاب اسلامی در آن موسسه، در بخش «فرهنگ تاریخی زبان فارسی» ادامه داشت. وی به سال 1350 از وزارت آموزش و پرورش به فرهنگستان ادب و هنر منتقل گشت. از سال 1350 به پیشنهاد استاد شادروان مجتبی مینوی در شمار 5 تن از پژوهشگران نخستین بنیاد شاهنامه فردوسی از جمله: آقایان دکتر زریاب خویی، شفیعی کدکنی و علی رواقی برگزیده شد.
وی از نخستین دوره کنگره تحقیقات ایرانی که از سوی دانشگاه تهران به سال 1349 بر پا گردید تا هشتمین دوره آن که هریک از سوی دانشگاه های فردوسی مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز و ملی سابق (دکتر بهشتی)، بنیاد فرهنگ ایران و فرهنگستان ادب و هنر در کرمان عضویت موثر داشت چنان که 5 دفتر از خطابه های کنگره های بنیاد فرهنگ ایران و فرهنگستان ادب و هنر با نظارت و ویراستاری وی منتشر گردید. او همچنین در کنگره جهانی هزارمین سال تدوین شاهنامه فردوسی که از سوی یونسکو در دانشگاه تهران به سال 1369 بر پا گردید، عضویت داشت و برای نخستین بار خدشه دار بودن نسخه خطی شاهنامه فلورانس را که تاریخ مجعول 614 دارد و خود توفیق بررسی عین نسخه را در کتابخانه ملی فلورانس یافته بود اعلام داشت.
وی در کنگره جهانی بزرگداشت نهمین سده نظامی در دانشگاه تبریز (تیرماه 1370) و نیز کنگره خواجوی کرمانی در دانشگاه کرمان (مهرماه 1370) عضویت داشت. وی در کنگره بزرگداشت استاد دکتر معین که از سوی دانشگاه گیلان در اردیبهشت 1370 برگزار گردید، عضو هیئت اجرائی کنگره بود و نیز در کنگره گیلان شناسی دانشگاه گیلان، در شهریور 1372 مشارکت داشت.
محمد روشن از سال 1337 تا 1348 به دبیری در دبیرستان های رشت اشتغال داشت و از سال 1350 به هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ ایران پیوست و در دوره های فوق لیسانس و دکترای زبان و ادبیات فارسی و دوره فوق لیسانس رشته تاریخ و زبان شناسی تدریس کرد.