کلمه جو
صفحه اصلی

سریالیسم

دانشنامه عمومی

سریالیسم (به انگلیسی: Serialism) به تکنیکی در آهنگ سازی موسیقی مدرنیستی می گویند که آرنولد شوئنبرگ، آهنگ ساز و نظریه پرداز اتریشی، در حدود سال ۱۹۲۳ ابداع کرد.
موسیقی دوازده نغمه ای
در موسیقیِ تونال، اغلب هشت نت از دوازده نتِ گام به کار می رود و برخی نت ها مهمتر از نت های دیگر به گوش می رسد. در موسیقی اَتونال، هر دوازده نت به کار می رود. اما در سریالیسم، به خاطر این که تضمین شود هیچ صدایی مهمتر از صدای دیگری نباشد، دوازده نتِ گامِ نیم پرده ای در نظم یا سریِ معینی ردیف می شوند. صرف نظر از دست کاری هایی چون وارونگی و برگشتگی (یعنی نواختن سری ها از بالا به پایین و از پیش به پس)، نت ها باید در سراسر قطعه در همان نظم بمانند.

دانشنامه آزاد فارسی

سِریالیسم (serialism)
در موسیقی، شکل متأخری از نظام آهنگ سازی دودِکافونی. این اصطلاح معمولاً به ساخته های پس از ۱۹۵۰ اشاره دارد که در آن ها عناصر موسیقایی بیشتری، علاوه بر زیرایی در موسیقی دودِکافونی، تحت یک نوع کنترل واحد قرار داده شده اند. ردیف آوایی، ترتیب طرح ریزی شدۀ زیرایی ها (زیروبم ها)، را به صورت یک رشته اعداد (سلسله) می توان بیان کرد که برای تعیین چگونگی مؤلفه هایی مثل شدت و ضعف صدا، ریتم، و تأکید به کار می روند. در شکل بسط یافتۀ آن، که به سریالیسم جامع معروف است، هریک از مؤلفه های قطعۀ موسیقی را یک سری کنترل می کند. در این گونه باید تا حد ممکن عناصر موسیقایی بیشتری را در چارچوب سریل قرار داد. نمونۀ کلاسیک این گونه، ساختارهااثر پیِر بولزبرای دو پیانو است. کارل هاینتس اشتوکهاوزن از دیگر پیش گامان سریالیسم جامع است.


کلمات دیگر: