بایدها و نبایدها

wikifeqh: اثر فارسی شهید آیت الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی، دربرگیرنده سلسله مباحث ایشان است که بین سال های 1349 تا 1355ش در جلسات تفسیر قرآنی که در شامگاه هر یک شنبه با عنوان «مکتب قرآن» تشکیل می شده، ایراد گردیده است.
کتاب با مقدمه بنیاد نشر آثار و اندیشه های آیت الله شهید دکتر بهشتی آغاز و مطالب به همان زبان گفتاری، در قالب ده جلسه، عرضه شده است.
دکتر بهشتی در این جلسات به تفسیر و توضیح آیات 102 تا 110 سوره آل عمران و مبحث بسیار ارزنده و در عین حال به فراموشی سپرده شده امر به معروف و نهی از منکر پرداخته است.
محور جالب توجه در مجموعه بحث هایی که در این کتاب آمده است، مراتب شناخت معروف و منکر است. دکتر بهشتی برای این شناخت، مراحلی برشمرده است. وی معتقد است خیر و شر همه کس فهم و همه کس شناس است؛ هر چند که گاه دارای پیچیدگی هایی است که اندیشه ورزی بیشتر می طلبد و در خور ورزیدگان عالم و اهل فکر و اندیشه است و گاه در دایره شناسایی هایی از زاویه دید امام صورت می گیرد؛ همو که چون مسئولیت رهبری جامعه را به عهده دارد، در محاسبه جنبه های مثبت و منفی هر تصمیم باید از منظری عالمتر، مصالح عامه مسلمین را نیز در نظر گیرد. مباحث این کتاب، مملوّ از برداشت های اصولی، همه سونگر و ناظم مندی است که درصدد پاسخ یابی به پرسش های زمان ما از دین است.
شهید بهشتی در جلسه اول، به نقد عنوان «محمدی ها» برای مسلمانان پرداخته است. ایشان معتقد است که ما به حضرت محمد(ص) احترام می گذاریم و او را دوست داریم، اما لقب تاریخی ما، بر حسب آنچه قرآن می خواند، «مسلم» است اما نویسندگان غربی به اشتباه، ما را به جای مسلمان، «محمدی» می نامند. وی در خطاب به ایشان می فرماید: شما چون خودتان را مسیحی نامیده اید، ما را هم با آن قیاس کرده اید. یعنی قطبتان و محورتان مسیح است تا آنجا که مسیح می آید و مقدم بر خدای آفریدگار مسیح می شود: اول می شود پسر خدا، کم کم شریک خدا، کم کم همتای خدا، بعد هم می شود ادغام در خدا، آن هم ادغام این طرفی، یعنی آن قدر که نام مسیح در شما هست اما نام خدا نیست.