هشت پر

هشتپر یا هشتپر طوالش بعد از انقلاب به صورت رسمی و اداری شهر تالش با آب و هوای معتدل خزری با ارتفاع ۵۴ متر از سطح دریای آزاد پنجمین شهر استان گیلان، بزرگترین شهر تالش نشین ایران، مرکز شهرستان طوالش با مردمانی از بازماندگان قوم کادوس است.بنیان شهر هشتپر با ساخت کاخ اطاقسرا بدست سردار امجد به اوایل دوره ناصرالدین شاه که مرکز خانات کرگانرود (تالش مرکزی) بوده است استوار و قدمت دارد.این شهر از قطب های گردشگری گیلان و ایران است و سالانه مسافران زیادی را به خود جذب می کند. اطراف شهر را مزارع برنج و باغ های کیوی احاطه کرده اند که محصولات آن به کشورهای خارجی نیز صادر می شود علاوه بر این تالش دومین تولیدکننده بزرگ ماهیان خاویاری در کشور است که بخش اعظمی از تولیدات آن به خارج از کشور صادر می شود. رودخانه کرگانرود پر آب ترین رودخانه غرب گیلان از مرکز این شهر عبور می کند و شهر را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم می کند.
ماهنامه تالش
ماهنامه بهار تالش
هفته نامه تیلار
دو هفته نامه صدای تالش
فصلنامه تحقیقات تالش
دوهفته نامه اطهر
ابریشمماهیبرنجکیوینان حلوایی
صنایع دستی مانند:
الکساندر خودزکو، کنسول روس در گیلان در کتاب معروف خود دربارهٔ آن می نویسد:مرکز کرگانرود آبادی هشتپر و والی آن بالاخان است که فرمانده قشون تالش محسوب می شود و سراسر این ایالت به طور موروثی به وی به تیول واگذار شده است. چهار دهه بعد نصرت اله خان سردار امجد نوه بالاخان در اواسط دوره ناصرالدین شاه قاجار عمارت اطاقسرا را با معماری اروپایی بنا نمود که نماد و سمبل هشتپر گردید. هشتپر و سایر مراکز حکومتی در تالش از ساحل دریا فاصله داشتند. به همین خاطر مراکز بازاری و بنادر کوچکی مانند: کرگانرود، شفارود، آلالان و حویق در مصب رودهای تالش ایجاد شدند که اهالی طوالش از این طریق با بنادر روسیه داد و ستد می نمودند بنابراین در قرن ۱۹ میلادی مراکز سیاسی و اقتصادی تالش از یکدیگر جداافتادند و به همین خاطر شهر تمام عیاری در این ناحیه شکل نگرفت از اینرو تا انقلاب مشروطه هشتپر به عنوان مرکز سیاسی خمسه طوالش از بازار ساحلی کرگانرود فاصله داشت. رابینو در این زمینه چنین می نویسد: ((…. بازار کرگانرود نزدیک دریا، شامل ۶۰ دکان و در حدود ۱۵ کلیه چوبی است و محل اقامت خان ها در هشتپر می باشد)) در سال ۱۲۸۶ بر اثر وقایع انقلاب مشروطه عمارت اطاقسرا و ابنیه پرامون آن به آتش کشیده شد و به حکومت خان های کرگانرود پایان داده شد و شهر هشتپر تا سه دهه بعد محلی متروکه بود در عوض بازارهای ساحلی نقش اداری ناحیه را نیز به عهده گرفتند. بنا به نظر محمدتقی رهنمایی استاد جغرافیای دانشگاه تهران، این منطقه بر اساس نوشته های یک سیاح آلمانی در قرن هفدهم میلادی یکی از بزرگترین مراکز تجاری گیلان و شاهد جنگ های بسیار زیادی بوده است.تا زمان جنگ جهانی دوم بندرگاه و مرکز اولیه شهرستان طوالش ساحل قرار داشته است و بخش عمده ای از مبادلات تجاری بین سواحل ایران و روسیه از این بندر انجام می شد. تلگراف خانه، گمرک خانه، مدرسه، بندر، امنیه، بلدیه و دیگر دستگاه های دولتی و حکومتی در آن فعالیت گسترده ای داشت. ساختمان های گمرک آن تا سال ۱۳۳۶ برپا بود.پس از اشغال شمال ایران بدست ارتش شوروی در جریان جنگ دوم جهانی (شهریور ۱۳۲۰) روس ها جاده ای بین انزلی، آستارا از میان هشتپر احداث کردند تا بهتر تدارکات جنگی متفقین را از جنوب ایران به جبهه جنگ آلمان انتقال دهند. در این ارتباط ساختن پل بر روی کرگانرود در هشتپر موجب برتری موقعیت مکانی آن نسبت به بازار ساحلی کرگانرود گردید، به طوری که در طی ۴ سال بازار ساحلی کاملاً متروکه گردیده و ادارات دولتی آنجا نیز به هشتپر منتقل شدند. بدنبال این تحولات شهرستان طوالش در ۲۲ مرداد ۱۳۲۳ با مرکزیت بازار شفارود به شهرستان تبدیل شده بود هسته اولیه شهر هشتپر از یک ردیف دکان و خانه های چوبی طبقه بالا یا پشت آن تشکیل شده بود که در دو سوی پل امتداد جاده احداثی روس ها مستقر شده بودند. اندکی بعد گسترش و تنوع فعالیت های بازار، خیابان های مسگران، گلسرخ و سدساحلی بوجود آورد و به تدریج بافت شهری در امتداد جنوبی جاده و به سمت شرق گسترش یافت بدین ترتیب بود و در سال ۱۳۲۶ خورشیدی مرکز شهرستان طوالش رسماً از بازار شفارود به هشتپر انتقال یافت و نخستین فرماندار طوالش به نام شمس امیری به عنوان فرماندار این شهر تعیین گردید.

هَشْتْپَر
شهری در استان گیلان و مرکز اداری شهرستان تالش. با ارتفاع ۴۵متر، در دشتی ساحلی در ۳۳۱ کیلومتری شمال غربی تهران و ۸۳ کیلومتری شمال غربی رشت، سر راه ساحلی رشت به آستارا، در ۶ کیلومتری ساحل دریای خزر قرار دارد. کرگان رود از کنار این شهر می گذرد. اقلیم این شهر معتدل و مرطوب و جمعیت آن ۴۱,۶۵۸ نفر است (۱۳۸۵).