منطق فازی (به انگلیسی: fuzzy logic)شکلی از منطق های چندارزشی بوده که در آن مقادیر درستی متغیرها ممکن است هر عدد حقیقی بین 0 و 1 و خود صفر و یک باشد. این منطق به منظور به کارگیری مفهوم درستی جزئی، به طوری که مقادیر آن می تواند بین کاملا درست و کاملا غلط باشد، به کارگیری می شود.اصطلاح منطق فازی اولین بار در پی تنظیم نظریهٔ مجموعه های فازی به وسیلهٔ پروفسور لطفی زاده (۱۹۶۵ م) در صحنهٔ محاسبات نو ظاهر شد.واژهٔ فازی به معنای غیردقیق، ناواضح و مبهم (شناور) است.
هدایت و کنترل هرگونه دستگاه و تأسیسات پویا و حرکت ساز را می توان با کمک منطق فازی به بهترین وجه اعمال نمود. از جمله ماشین لباس شویی، قطارها، ترمز ای بی اس خودرو، آسانسور، جرثقیل، تسمه نقاله، موتورهای احتراقی، نشست و برخاست خودکار هواپیما و غیره.
دستگاه های سمعی/بصری دیجیتال.
«آینده نگری» نرم افزارها جهت جلوگیری از هنگ کردن سرورها، کنترل موتورهای جستجوگر در اینترنت، سیستم های نرم افزاری ترجمه، رباتیک و هوش مصنوعی، بررسی احتمال برداشت های سرندیپیتی، مهندسی پزشکی از جمله آسیب شناسی یا هدایت و کنترل تأسیسات سی تی اسکن، سی سی یو و آی سی یو، دستگاه ضربان ساز قلب.
کارهای ریسک شناسی، آماری و ارزیابی بانکی جهت تصمیم گیری های مدیران.
محاسبات آماری بیمه ها برای یافتن فاکتورهای ریسک در قراردادها. (بسیاری از شرکت های بیمه در جهان، ارزیابی صدمات و طلب خسارت مشتریان را چند سالی است بوسیله نرم افزارهای فازی پوشش می دهند و از این راه با تقلب و کلاه برداری های مشتریان مبارزه می کنند)
کاربرد این بخش در علوم نرم افزاری را می توان به طور ساده این گونه تعریف کرد: منطق فازی از منطق ارزش های «صفر و یک» نرم افزارهای کلاسیک فراتر رفته و درگاهی جدید برای دنیای علوم نرم افزاری و رایانه ها می گشاید، زیرا فضای شناور و نامحدود بین اعداد صفر و یک را نیز در منطق و استدلال های خود به کار برده و به چالش می کشد. منطق فازی از فضای بین دو ارزش «برویم» یا «نرویم»، ارزش های جدید «شاید برویم» یا «می رویم اگر» یا حتی «احتمال دارد برویم» را استخراج کرده و به کار می گیرد. بدین ترتیب به عنوان مثال مدیر بانک پس از بررسی رایانه ای بیلان اقتصادی یک بازرگان می تواند فراتر از منطق «وام می دهیم» یا «وام نمی دهیم» رفته و بگوید: «وام می دهیم اگر…» یا «وام نمی دهیم ولی…».
دانش مورد نیاز برای بسیاری از مسائل مورد مطالعه به دو صورت متمایز ظاهر می شود:
از آن جا که در عمل هر دو نوع دانش مورد نیاز است منطق فازی می کوشد آن ها را به صورتی منظم، منطقی، و ریاضیاتی بایکدیگر هماهنگ گرداند.
هدایت و کنترل هرگونه دستگاه و تأسیسات پویا و حرکت ساز را می توان با کمک منطق فازی به بهترین وجه اعمال نمود. از جمله ماشین لباس شویی، قطارها، ترمز ای بی اس خودرو، آسانسور، جرثقیل، تسمه نقاله، موتورهای احتراقی، نشست و برخاست خودکار هواپیما و غیره.
دستگاه های سمعی/بصری دیجیتال.
«آینده نگری» نرم افزارها جهت جلوگیری از هنگ کردن سرورها، کنترل موتورهای جستجوگر در اینترنت، سیستم های نرم افزاری ترجمه، رباتیک و هوش مصنوعی، بررسی احتمال برداشت های سرندیپیتی، مهندسی پزشکی از جمله آسیب شناسی یا هدایت و کنترل تأسیسات سی تی اسکن، سی سی یو و آی سی یو، دستگاه ضربان ساز قلب.
کارهای ریسک شناسی، آماری و ارزیابی بانکی جهت تصمیم گیری های مدیران.
محاسبات آماری بیمه ها برای یافتن فاکتورهای ریسک در قراردادها. (بسیاری از شرکت های بیمه در جهان، ارزیابی صدمات و طلب خسارت مشتریان را چند سالی است بوسیله نرم افزارهای فازی پوشش می دهند و از این راه با تقلب و کلاه برداری های مشتریان مبارزه می کنند)
کاربرد این بخش در علوم نرم افزاری را می توان به طور ساده این گونه تعریف کرد: منطق فازی از منطق ارزش های «صفر و یک» نرم افزارهای کلاسیک فراتر رفته و درگاهی جدید برای دنیای علوم نرم افزاری و رایانه ها می گشاید، زیرا فضای شناور و نامحدود بین اعداد صفر و یک را نیز در منطق و استدلال های خود به کار برده و به چالش می کشد. منطق فازی از فضای بین دو ارزش «برویم» یا «نرویم»، ارزش های جدید «شاید برویم» یا «می رویم اگر» یا حتی «احتمال دارد برویم» را استخراج کرده و به کار می گیرد. بدین ترتیب به عنوان مثال مدیر بانک پس از بررسی رایانه ای بیلان اقتصادی یک بازرگان می تواند فراتر از منطق «وام می دهیم» یا «وام نمی دهیم» رفته و بگوید: «وام می دهیم اگر…» یا «وام نمی دهیم ولی…».
دانش مورد نیاز برای بسیاری از مسائل مورد مطالعه به دو صورت متمایز ظاهر می شود:
از آن جا که در عمل هر دو نوع دانش مورد نیاز است منطق فازی می کوشد آن ها را به صورتی منظم، منطقی، و ریاضیاتی بایکدیگر هماهنگ گرداند.
wiki: منطق فازی