سوت زن

سوت زن (Whistleblower) اصطلاحاً به کسی اطلاق می شود که درون یک سازمان کار می کند و خلافکاریهای آن را افشا می سازد. این خلافکاریها می توانند شامل انواع حرکت های غیراخلاقی سازمان و مدیران آن، از قبیل تقلب، احتکار، تثبیت قیمت، رشوه، تولید محصول غیر ایمن و نقص قوانین یا مقررات باشد.
سوت زنی سبب می شود که سازمان ها، جلوی خلافکاری ها یا تصمیمات اشتباه گرفته شود یا در نهایت موضوع به نهادهای دولتی یا رسانه ها کشیده شود. به دلیل اینکه در سوت زنی احتمال خطر جریمه شدن یا اخراج از شغل وجود دارد، لذا هر سوت زن مجبور است که در مورد ارزش های اخلاقی و مسئولیت های اجتماعی مورد توجه جامعه به افشاگری مبادرت نماید.
امروزه، مؤثرترین و کارآمدترین سازوکارهای نظارتی مبتنی بر دخیل کردن مردم در فرایند نظارت است. این سازوکار در کشور ایران به «نظارت همگانی» معروف است که بر اساس آمارهای بین المللی، اصلی ترین ابزار کشف و کاهش فساد است.
نظارت همگانی به معنای مشارکت همه مردم در امر مبارزه با فساد است و این فرصت را برای کارمندان، مشتریان، ارباب رجوع و همه افرادی که تخلف را مشاهده می کنند فراهم می کند تا تخلف را گزارش کنند. این نوع از نظارت که همن نظارت از پائین به بالاست مؤثر تر از روش های نظارتی از بالا به پایین است.