مخزن خارجی شاتل فضایی (به انگلیسی: ET: External Tank) محل نگهداری سوخت هیدروژن و اکسیدکنندهٔ اکسیژن مایع فشرده مورد نیاز موتور اصلی شاتل فضایی هنگام پرتاب و عبور از جو زمین بود. مخزن های خارجی شاتل از سه بخش مخزن هیدروژن مایع، مخزن میانی و مخزن اکسیژن مایع تشکیل می شدند. پس از خاموش شدن موتورهای شاتل، این مخزن از مدارگرد جدا و وارد هواکره می شد و باقی مانده های آن در اقیانوس می افتادند، ولی برای استفادهٔ دوباره بازیابی و تعمیر نمی شدند. از این مخزن همچنین به عنوان شالودهٔ اصلی سیستم ماورایی شاتل هنگام پرتاب استفاده می شد، به طوری که مدارگرد (شاتل) و موشک های پیشرانه (بوستر) سوخت جامد بر روی آن سوار و از طریق آن به یکدیگر متصل می شدند. برای جلوگیری از داغ شدن و خرابی مخزن در طول عبور از جو لایهٔ محافظی از فوم روی آن پوشانیده می شده است. رنگ نارنجی آن هم به دلیل همین لایهٔ محافظ بود. سه موتور اصلی مدارگرد هنگام پرتاب و عبور از جو، حدود ۱۰۴ تُن هیدروژن را در حدود ۸٫۵ دقیقه مصرف می کردند؛ که این میزان سوخت و مادهٔ اکسیدکنندهٔ آن، همگی در مخزن خارجی ذخیره می شدند. این مخزن ها تا زمان استفاده از شاتل فضایی (مأموریت اس تی اس-۱۳۵) یکی از بخش های پروژهٔ شاتل های فضایی بودند و پس از بازنشستگی شاتل ها، استفاده از آن ها نیز پایان یافت.
در دو مأموریت اول که با شاتل ها انجام شد، مخزن خارجی سفید رنگ می شد. با توجه به اندازهٔ مخزن و وزن رنگ استفاده شده، از اس تی اس-۳ به بعد دیگر این مخزن رنگ آمیزی نشد و به همان پوشش محافظ حرارت اکتفا شد.
در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۰ ساخت آخرین مخزن خارجی که در اس تی اس-۱۳۲ استفاده شد، به پایان رسید. در این روز ناسا و لاکهیدمارتین از زحمات ۱۰۰۰ نفر پرسنل گذشته و حال مرکز میچود که در طول ۳۷ سال به تولید این مخازن اشتغال داشتند، تشکر کردند.
به علت شکایت های سازمان های زیست محیطی ناسا مجبور شد، از اوایل سال ۱۹۹۵ اچ سی اف سی را، جایگزین فوم محافظ حرارت سی اف سی ۱۱ که تخریب کنندهٔ لایه ازون بود، کند.
با توجه به تغییر ماهیت مأموریت های فضایی ناسا، ساخت ۳ مخزن خارجی ادامه نیافت. این مخازن ای تی-۱۳۹ در آخرین مراحل ساخت، و ای تی-۱۴۰ و ای تی-۱۴۱ در نخستین مراحل ساخت بودند.
ناسا برای کاهش وزن مخزن خارجی سال ها تلاش کرده بود. کاهش وزن مخزن خارجی، بر توان حمل بار شاتل می افزاید. مخزنهای خارجی در سه نسل با وزن های استاندارد، سبک و بسیار سبک مورد استفاده قرار گرفتند.
نسل اول مخزن خارجی اصلی به صورت غیررسمی به مخزن با وزن استاندارد معروف بود. برای دو مخزن نخستین مورد استفاده در اس تی اس-۱ و اس تی اس-۲، به منظور جلوگیری از تابش نور فرابنفش به مخزن در زمان ایستادن آن در سکو، از رنگ سفید استفاده شد.از آنجا که کاهش وزن در اولویت اول لاکهید مارتین بود، آن ها از اس تی اس-۳ به بعد این مخزن ها را رنگ نکردند و همین باعث کاهش ۲۷۲ کیلوگرم (۶۰۰ پوند) وزن شد.
از اس تی اس-۴ به بعد لولهٔ ضد فوران نیز از مخزن حذف شد، تا باز هم وزن این مخازن کاهش یابد. این خط در کنار خط انتقال اکسیژن مایع بود و راهی برای به جریان آوردن اکسیژن مایع به وجود می آورد. این کار از جمع شدن گاز اکسیژن، هنگام پر کردن مخزن اکسیژن مایع جلوگیری می کرد. پس از بررسی داده های مربوط به پر کردن مخزن با مواد سوختی و آزمایش هایی که روی زمین انجام شد، این لولهٔ اضافی از سیستم مخزن خارجی حذف شد اما طول و قطر مخزن بدون تغییر باقی ماند. آخرین مخزن استاندارد، در پرواز اس تی اس-۷ با وزنی بالغ بر ۳۵٬۰۰۰ کیلوگرم (۷۷٬۰۰۰ پوند) استفاده شد.
در دو مأموریت اول که با شاتل ها انجام شد، مخزن خارجی سفید رنگ می شد. با توجه به اندازهٔ مخزن و وزن رنگ استفاده شده، از اس تی اس-۳ به بعد دیگر این مخزن رنگ آمیزی نشد و به همان پوشش محافظ حرارت اکتفا شد.
در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۰ ساخت آخرین مخزن خارجی که در اس تی اس-۱۳۲ استفاده شد، به پایان رسید. در این روز ناسا و لاکهیدمارتین از زحمات ۱۰۰۰ نفر پرسنل گذشته و حال مرکز میچود که در طول ۳۷ سال به تولید این مخازن اشتغال داشتند، تشکر کردند.
به علت شکایت های سازمان های زیست محیطی ناسا مجبور شد، از اوایل سال ۱۹۹۵ اچ سی اف سی را، جایگزین فوم محافظ حرارت سی اف سی ۱۱ که تخریب کنندهٔ لایه ازون بود، کند.
با توجه به تغییر ماهیت مأموریت های فضایی ناسا، ساخت ۳ مخزن خارجی ادامه نیافت. این مخازن ای تی-۱۳۹ در آخرین مراحل ساخت، و ای تی-۱۴۰ و ای تی-۱۴۱ در نخستین مراحل ساخت بودند.
ناسا برای کاهش وزن مخزن خارجی سال ها تلاش کرده بود. کاهش وزن مخزن خارجی، بر توان حمل بار شاتل می افزاید. مخزنهای خارجی در سه نسل با وزن های استاندارد، سبک و بسیار سبک مورد استفاده قرار گرفتند.
نسل اول مخزن خارجی اصلی به صورت غیررسمی به مخزن با وزن استاندارد معروف بود. برای دو مخزن نخستین مورد استفاده در اس تی اس-۱ و اس تی اس-۲، به منظور جلوگیری از تابش نور فرابنفش به مخزن در زمان ایستادن آن در سکو، از رنگ سفید استفاده شد.از آنجا که کاهش وزن در اولویت اول لاکهید مارتین بود، آن ها از اس تی اس-۳ به بعد این مخزن ها را رنگ نکردند و همین باعث کاهش ۲۷۲ کیلوگرم (۶۰۰ پوند) وزن شد.
از اس تی اس-۴ به بعد لولهٔ ضد فوران نیز از مخزن حذف شد، تا باز هم وزن این مخازن کاهش یابد. این خط در کنار خط انتقال اکسیژن مایع بود و راهی برای به جریان آوردن اکسیژن مایع به وجود می آورد. این کار از جمع شدن گاز اکسیژن، هنگام پر کردن مخزن اکسیژن مایع جلوگیری می کرد. پس از بررسی داده های مربوط به پر کردن مخزن با مواد سوختی و آزمایش هایی که روی زمین انجام شد، این لولهٔ اضافی از سیستم مخزن خارجی حذف شد اما طول و قطر مخزن بدون تغییر باقی ماند. آخرین مخزن استاندارد، در پرواز اس تی اس-۷ با وزنی بالغ بر ۳۵٬۰۰۰ کیلوگرم (۷۷٬۰۰۰ پوند) استفاده شد.
wiki: مخزن خارجی شاتل فضایی