خار مریم (نام علمی: Silybum marianum) یا همچنین شناخته شده در نزد مردم ایران با اسم مارتیغال و با نام های شناخته شده در جهان از قبیل نام انگلیسی خار شیری (milk thistle), marian thistle, mary thistle یا خار اسکاتلندی.
دم نوش
گیاه خار مریم از رده دولپه ای ها، راسته گل مینا و تیرهٔ کاسنیان می باشد، این گیاه با بازه زمانی رشد هر یک سال یا در بعضی نژادها هر دو سال بوده و خودرو می باشد. شکل ظاهری معمول این گیاه، گلی با رنگهای قرمز تا بنفش و برگهایی رنگ رفته و دارای رنگ سبز مایل به زرد و به همراه وریدهای سفید رنگ هستند.
این گیاه در طول دوره رشد خود، ۳۰ تا ۲۰۰ سانتی متر قد کشیده و دارای شکل تقریباً مخروطی شکل بوده. بوته این گیاه به طور میانگین تا ۱۶۰ سانتی متر قطر رشد داشته است. ساقه این گیاه معمولاً دارای حالت پنبه ای در دور خود بوده و بیشتر فضای این ساقه توخالیست.برگهای این گیاه معمولاً دارای شکل مستطیلی یا به شکل نیزه در دور خود و پراکنگدی آن ها معمولاً چندبرگی یا دو برگی است.سرگل خوش رنگ این گیاه ۴ تا ۱۲ سانتی متر عرض و پهنا داشته. در نیمکره شمالی این گیاه از ماه خرداد تا اواسط شهریور و در نیم کره جنوبی این گیاه از آذر تا اوایل بهمن می روید.دانه این گیاه رنگ سبز تیره یا در بعضی نژادها سیاه می باشد و کاسه این گل که دانه ها در آن قرار می گیرند رنگ زرد مانندی دارد.
فراوانترین منطقه رشد این گیاه، سواحل جنوب شرقی انگلیس (که فراوانترین نقطه کره زمین، این منطقه است)، ایران، آمریکای شمالی و استرالیا و نیوزیلند می باشد.مزارع ساخته شده توسط انسان این گیاه، برای مصارف دارویی و برآورد مواد اولیه صنعتی از این گیاه در مناطق وسیعی در اتریش (منطقه والدویرتل)، آلمان، مجارستان، لهستان، چین و آرژانتین قرار داشته و در مناطق اروپایی کاشت این گیاه، هر ساله در بین ماه های مارس تا آوریل انجام و برداشت آن در ماه اگوست در حدود ۲ تا ۳ هفته بعد از گل دادن این گیاه در دو مرحله (بریدن و تمیزکردن یا خرمن کوبی) انجام می شود.دانه های خار مریم یکی از مهم ترین منابع طبعی دارویی برای امراض کبد است، ماده سیلیمارین موجود در دانه های این گیاه یکی از مؤثرترین پادزهرها حتی برای موارد مسمویت ناشی از قارچ مهلک کلاهک مرگ نیز هست. این گل همچنین استفاده زیبایی شناختی برای تزیین باغ خانه ها و سبدها نیز دارد.
دم نوش
گیاه خار مریم از رده دولپه ای ها، راسته گل مینا و تیرهٔ کاسنیان می باشد، این گیاه با بازه زمانی رشد هر یک سال یا در بعضی نژادها هر دو سال بوده و خودرو می باشد. شکل ظاهری معمول این گیاه، گلی با رنگهای قرمز تا بنفش و برگهایی رنگ رفته و دارای رنگ سبز مایل به زرد و به همراه وریدهای سفید رنگ هستند.
این گیاه در طول دوره رشد خود، ۳۰ تا ۲۰۰ سانتی متر قد کشیده و دارای شکل تقریباً مخروطی شکل بوده. بوته این گیاه به طور میانگین تا ۱۶۰ سانتی متر قطر رشد داشته است. ساقه این گیاه معمولاً دارای حالت پنبه ای در دور خود بوده و بیشتر فضای این ساقه توخالیست.برگهای این گیاه معمولاً دارای شکل مستطیلی یا به شکل نیزه در دور خود و پراکنگدی آن ها معمولاً چندبرگی یا دو برگی است.سرگل خوش رنگ این گیاه ۴ تا ۱۲ سانتی متر عرض و پهنا داشته. در نیمکره شمالی این گیاه از ماه خرداد تا اواسط شهریور و در نیم کره جنوبی این گیاه از آذر تا اوایل بهمن می روید.دانه این گیاه رنگ سبز تیره یا در بعضی نژادها سیاه می باشد و کاسه این گل که دانه ها در آن قرار می گیرند رنگ زرد مانندی دارد.
فراوانترین منطقه رشد این گیاه، سواحل جنوب شرقی انگلیس (که فراوانترین نقطه کره زمین، این منطقه است)، ایران، آمریکای شمالی و استرالیا و نیوزیلند می باشد.مزارع ساخته شده توسط انسان این گیاه، برای مصارف دارویی و برآورد مواد اولیه صنعتی از این گیاه در مناطق وسیعی در اتریش (منطقه والدویرتل)، آلمان، مجارستان، لهستان، چین و آرژانتین قرار داشته و در مناطق اروپایی کاشت این گیاه، هر ساله در بین ماه های مارس تا آوریل انجام و برداشت آن در ماه اگوست در حدود ۲ تا ۳ هفته بعد از گل دادن این گیاه در دو مرحله (بریدن و تمیزکردن یا خرمن کوبی) انجام می شود.دانه های خار مریم یکی از مهم ترین منابع طبعی دارویی برای امراض کبد است، ماده سیلیمارین موجود در دانه های این گیاه یکی از مؤثرترین پادزهرها حتی برای موارد مسمویت ناشی از قارچ مهلک کلاهک مرگ نیز هست. این گل همچنین استفاده زیبایی شناختی برای تزیین باغ خانه ها و سبدها نیز دارد.
wiki: سرده از تیره کاسنیان است.
wiki: خار مریم (سرده)