کلمه جو
صفحه اصلی

حاجی میرزا اقاسی

دانشنامه عمومی

حاجی میرزا آقاسی. حاجی ملا عباس بیات ایروانی معروف به حاجی میرزا آقاسی (زاده ۱۱۶۲ یا ۱۱۶۳ ش. در ماکو - درگذشته مرداد ۱۲۲۸ ش. در کربلا)، آخرین صدر اعظم محمد شاه قاجار بود. او پس از آن که قائم مقام فراهانی به فرمان محمدشاه کشته شد به این جایگاه رسید. در زمان او ایران به سمت انحطاط کشیده شد.
معرفی و بررسی نقاشی های کاخ سردار ماکو، مهدی محمدزاده، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران، ۱۳۸۰.
امیرکبیر و ایران، دکتر فریدون آدمیت، نشر خوارزمی، تهران، چاپ نهم:۱۳۸۵.
«میرزا آقاسی از خاندان بیاتی بود که شاه عباس ۳۰۰ خانوار از آنان را از ایروان در ارمنستان امروزی به دره ماکو انتقال داد تا امنیت این گذرگاه مهم کوهستانی که دهه ها در دست راهزنان ساکن در قلعهٔ ماکو بود حفظ کنند. آقاسی بعد از طی تحصیلات اولیه به عراق رفته و بعد از اتمام تحصیلاتش به ماکو برمی گردد و سپس به عنوان معلم نوادگان فتحعلی شاه که به صورت سنتی در خوی ساکن می شدند گمارده می شود. داستان آشنایی وی با شاهزاده محمد (محمد شاه آینده) از همین کلاس ها آغاز می گردد و در نهایت او به عنوان مراد محمد شاه درمی آید.»
او سرانجام پس از مرگ محمد شاه، توسط امیرکبیر به کربلا تبعید گردید و همان جا درگذشت.
دیدگاهی درباره حاجی وجود دارد که او را کاملاً منفی ارزیابی می کند: او «در فن حکومت ناشایسته و در عین حال بامبول زن و جاه طلب بود». گفته اند که در مسائل مدنی، داخلی، روابط بین الملل و به ویژه ارتباط با بیگانگان برخورد بسیار ساده لوحانه ای داشت به طوری که در کمال تعجب هر نامه ای را که به زیردستان خود می نوشت، یک نسخه را به سفارت های روس و انگلستان هم می فرستاد. در این باب، میرزا محمدتقی خان (امیرکبیر بعدی) که وزیرش بود بارها به او تذکر می داد اما او گوشش بدهکار نبود. «مسئله این است که حاجی اصلاً حوصلهٔ کار دیپلوماسی نداشت» و در مقابل بیگانگان دچار مقداری حس خودکم بینی بود.

دانشنامه آزاد فارسی

حاجی میرزا آقاسی. رجوع شود به:آقاسی، حاجی میرزا (ماکو ۱۱۹۸ـ۱۲۶۵ق)


کلمات دیگر: