اعلام النبوه

wikijoo: اعلام_النبوه

wikifeqh: ابوحاتم احمد بن حمدان بن احمد و رسنانی رازی (متوفای 322ق) از یکسو، و ابوبکر محمد بن زکریای رازی از سوی دیگر صورت گرفته، نوشته شده است. اعلام النبوة ابوحاتم رازی از نمونه های بارز تفکر مسلمانان در اواخر سده چهارم و اوائل سده پنجم هجری است که در آن دو فیلسوف از دو نحلۀ فکری بسیار متفاوت، بلکه متضاد، با دو جهان بینی کاملا مختلف با هم روبرو می شوند، دربارۀ مسائل و مباحث مختلف ما بعد الطبیعی، دینی، فلسفی و غیره گفتگو می کنند، ادله یکدیگر را نقض می کنند، برای اثبات مدعای خود و ابطال دعاوی طرف دیگر ادله و براهین عقلی می آورند و آنگاه خوانندۀ منصف را به قضاوت و داوری فرا می خوانند. این کتاب اولین کتابی است که در ادب اسماعیلی بر ضد فیلسوفی که منکر ضرورت وحی و نبوت، نوشته شده است و در آن همۀ اشکالاتی که معمولا بر دین و انبیاء ایراد می کنند، طرح و به آنها پاسخ داده شده است. ابوحاتم در این کتاب به ردّ دیدگاه ابن زکریا در انکار ضرورت وحی و نبوت و ارسال رسل و قول وی به قدمای خمسه؛ یعنی خداوند، نفس، هیولی، زمان و مکان پرداخته و برخی ایرادات محمد بن زکریا در مورد ادیان را نقل و به انتقاد از آنها پرداخته و یک یک دعاوی وی را باطل می کند. در فصلی از کتاب احادیث موضوع (یا مصنوع) از یک سو و احادیث صحیح از سوی دیگر مورد بحث و تحلیل قرار می گیرد و از برخی واضعان حدیث نام برده می شود. در فصل های بعدی، ابوحاتم، برای آن که مقام والای پیغمبران را نشان دهد و کمالات ایشان را به نحو محسوس تر و ملموس تری بنمایاند، به ذکر مناقب و فضائل حضرت ختمی مرتبت(ص) می پردازد، همچنین پاره ای از معجزات و کرامات آن حضرت را یادآور می شود. رمز و تمثیل و اهمیت آن در فهم اسرار ملکوتی از دیگر موضوعاتی است که در این کتاب بدان پرداخته شده است. آشکار ساختن تناقضات فلاسفه، اثبات حقانیت و اصالت همۀ ادیان آسمانی، اعجاز قرآن، معرفی پیغمبران به عنوان اصل و منشأ علوم بشری و غیره موضوعاتی است که در این کتاب بدان ها پرداخته شده است.
ابوحاتم در اثبات نظریات خود از دو نوع دلیل عقلی و نقلی استفاده می کند. دلایل عقلی او بسیار بدیهی و روشن است و موجب تصدیق خواننده می گردد و دلائل نقلی او مأخوذ از کتب آسمانی، احادیث و قول فلاسفه و بزرگان است.