قلعه بالاحصار

قلعه بالاحصار (کابل). مختصات: ۳۴°۳۰′۲۰″ شمالی ۶۹°۱۱′۳۰″ شرقی / ۳۴٫۵۰۵۵۶°شمالی ۶۹٫۱۹۱۶۷°شرقی / 34.50556; 69.19167
بالاحصار نام قلعه ای باستانی در شهر کابل در افغانستان است. تاریخ ساخت این قلعه به حدود قرن ۵ میلادی می رسد. این دژ یا حصار در حدود سه قرن (از قرن دوم تا پنجم مسیحی) آبادی روی پشته بالاحصار به شکل اثر مذهبی ساخته شده که نظر به شواهد نقاط مجاور می توان آن را نیایشگاه بودائی خواند که احتمالاً بعید نیست که شالوده اولین قلعه جنگی در همین زمان بدست یکی از شاهان هپتالی (هون) بوده باشد. قلعه ای است که بر فراز تپه ای در دامنه کوه شیر دروازه در جنوب شرق شهر کابل ساخته شده است.
تیمورشاه که پایتخت افغانستان را از قندهار به کابل انتقال داد و در بالاحصار کابل جاگزین شدند. تا عصر سلطنت امیر عبدالرحمن خان پایتخت در همانجا بود.
بالا حصار به دلیل اهمیت استراتژیک و قدمت تاریخی اش یک مکان دارای ارزش تاریخی است. این بنا شاهد جنگ های خونین بوده است. در جنگ اول افغان و انگلیس (۱۸۳۹ – ۱۸۴۲) و جنگ دوم افغان و انگلیس (۱۸۸۰-۱۸۷۸) و بعد در زمان حکومت های کمونیستی افغان این قلعه به عنوان مرکز مهم نظامی استفاده می شد. حتی یکی از قیام های مجاهدین علیه حکومت کمونیستی افغانستان نیز از همین قلعه آغاز شد که به قیام بالاحصار مشهور است.در سال های اخیر نیز نیروهای ناتو در این قلعه مستقر بودند.

[ویکی فقه] بالاحصار، قلعه ای با وضع سوق الجیشی در افغانستان، متعلّق به پیش از اسلام است.
این قلعه که به کهندژ یا قلعه کابل نیز معروف است، در قسمت جنوب شرقی کابل بین Ó ۴۸، Å ۱۰، ْ۶۹ طول شرقی و Ó ۱۸، Å ۳۰، ْ۳۴ عرض شمالی قرار دارد و بقایای آن در جنوب غربی بر روی کوههای شیردروازه و آسِمایی و در جنوب شرقی بر روی تپه زمرد واقع است.

بالاحصار پیش از اسلام
قدمت قلعه بدرستی مشخص نیست، گویا پیش از احداث هرگونه قلعه و حصاری در محل بالاحصار فعلی، معبدی بودایی در آن جا وجود داشته که بقایای آن هنوز هم برجاست.
اما تاریخ بنای اولیه قلعه ظاهراً به حدود یک قرن و نیم پیش از اسلام، یعنی به دوره هَیاطِله می رسد.
در این دوره بر روی کوهها دیوارهایی وجود داشته که یقیناً برای محافظت از حصار و قلعه ای بوده است.

بالاحصار در دوره اسلامی
← از آغاز تا زمان صفّاریان
...