قوم جت

[ویکی فقه] جَت (جات)، قوم بزرگ هندی. این قوم قدیمی در شمال غربی شبه قاره هند، در پنجاب (هند و پاکستان)، راجپوتانا، صحرای هندوستان (ایالت راجستان هند)، دره رودخانه سند و ایالت سند و بلوچستان ساکن هستند.
گروههای بزرگی از این قوم، در شرق و جنوب افغانستان و سیستان و بلوچستان ایران سکونت دارند.
نامهای دیگر جت
نام جَت به صورتهای جات، جِت، جات، زُطّ، جَتّه و جَتّان آمده است.
متشکل از اقوام دیگر
قوم جت ظاهراً منشأ سکائی دارد. به نوشته بالفور، جغرافی نویسان معروف باستان نظیر استرابون، بطلمیوس و پلینیوس از این قوم با اسامی زانتی، زوتی و جَتی یاد کرده اند. بالفور همچنین احتمال داده است که اقوام جت و داهه قوم واحدی بوده اند که از ماساژتها جدا شده اند. جتهای پنجاب عقیده داشتند که اجدادشان در قرون بسیار دور از آسیای میانه مهاجرت کرده اند، این عقیده با نظریه بالفور مبنی بر این که سرزمین مادری جتها در کنار جیحون قرار داشت، مطابقت دارد. شواهد موجود حاکی از آن است که قوم جت مردم یکدستی نبودند و از دوران باستان تا قرون اخیر با اقوام گوناگون اختلاط داشته اند. مناسبات جتها با میدها و پیوندهای طولانی آنان با گوجر ها (گاودارها)، بلوچها و افغانها، در پیدایش و گسترش قوم جت مؤثر بوده است. آنچه این نظر را تقویت می کند، تفاوتهای فراوان میان اشراف و عامه جت و روایات چندگانه در باره منشأ پیدایش آنهاست. طبقه ممتاز جتهای پنجابی که راجپوتان رتهور نامیده می شدند، مردمی ورزیده، تنومند، زیبا و دلیر توصیف شده اند. مردان راجپوت آن دسته از فرزندان خود را که مادرانشان از عامه طبقات پایین و خدمتگزاران طبقاتِ بالا (سودراها) بودند، جت خطاب می کردند. جتهای گجرات که در زمان جلال الدین اکبرشاه (۹۶۳ـ ۱۰۱۴) مالک بخش اعظم این ناحیه بودند، خود را از نسل مردی به نام دهودی می دانستند که همراه سلطان محمود غزنوی به گجرات آمده بود. جتها زمانی از اشراف زمیندار هند به شمار می آمدند، اما پس از غلبه اقوام و قبایل دیگر، جایگاه خود را از دست دادند.
شغل جتها
...