کلمه جو
صفحه اصلی

بوسلیک

فرهنگ فارسی

نام یکی از آهنگهای موسیقی ایرانی
نام مقامی از جمله دوازده مقام موسیقی

فرهنگ معین

(سَ ) ( اِ. ) نام یکی از آهنگ های موسیقی ایرانی .

لغت نامه دهخدا

بوسلیک . [ س ُ ل َ ] (اِ مرکب ) نام مقامی از جمله ٔ دوازده مقام موسیقی . (برهان ) (از غیاث )(انجمن آرای ناصری ) (آنندراج ). رجوع به آهنگ شود.


بوسلیک . [ س ُ ل َ ] (اِخ ) رجوع به ابوسلیک شود.


بوسلیک. [ س ُ ل َ ] ( اِ مرکب ) نام مقامی از جمله دوازده مقام موسیقی. ( برهان ) ( از غیاث )( انجمن آرای ناصری ) ( آنندراج ). رجوع به آهنگ شود.

بوسلیک. [ س ُ ل َ ] ( اِخ ) رجوع به ابوسلیک شود.

فرهنگ عمید

گوشه ای در دستگاه نوا.

دانشنامه عمومی

باستانی پاریزی، ابراهیم (۱۳۵۳). «حافظ چندین هنر» (PDF). گوهر. نورمگز (۲۰): ۷۱۱–۷۰۴. دریافت شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۶.
ثابت زاده، منصوره (۱۳۸۳). «بوسلیک». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۰۲۵-۰۴-۱.
ثابت زاده، منصوره (۱۳۹۵). موسیقی تاجیکستان: بررسی موسیقی شش مقام و موسیقی های فارس زبانان مارواء النهر. تهران: نشر زوار. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۰۱-۴۰۹-۳.
دهخدا، علی اکبر. «لغتنامه دهخدا، مدخل ابوالمثل». دریافت شده در ۱ آوریل ۲۰۱۸.
دهخدا، علی اکبر. «لغتنامه دهخدا، مدخل ابوسلیک». دریافت شده در ۱ آوریل ۲۰۱۸.
فخرالدینی، فرهاد (۱۳۹۴). تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران. نشر معین. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۱۶۵-۰۹۸-۰.
طلایی، داریوش (۱۳۹۴). تحلیل ردیف. تهران: نشر نی. شابک ۹۷۹-۰-۸۰۲۶۰۵-۰۲-۲.
بوسَلیک نام یکی از مقام های موسیقی است. در موسیقی قدیم ایران، بوسلیک جزو مقام های دوازده گانهٔ اصلی بود و بعد از تحول موسیقی ایران از موسیقی مقامی به موسیقی دستگاهی، بوسلیک به شکل یک گوشه در دستگاه نوا به جا مانده است اگر چه به دستگاه شور نزدیکی بیشتری دارد. بوسلیک در موسیقی سنتی عربی و ترکی نیز دیده می شود، اما فواصل آن با آنچه در متون قدیمی است متفاوت است.
احتمال می رود که نام بوسلیک، برگرفته از نام یک شخص حقیقی باشد؛ برخی منابع از شاعری با همین نام یاد کرده اند و برخی دیگر شخصی با نام ابوسالک که نزد فیثاغورث کار می کرده را منشأ این نام دانسته اند. به طور مشابه، برخی ریشهٔ این مقام را در نظریات فیثاغورث در مورد طبقه بندی موسیقی می دانند اما بسیاری آن را در چارچوب نظریه ادوار که توسط صفی الدین ارموی مستندسازی شد تعریف می کنند.
منابع متعددی معتقدند که نام بوسلیک از شخصی به نام بوسلیک یا ابوسالک گرفته شده است. برخی وی را غلام فیثاغورث دانسته اند. از سوی دیگر علی اکبر دهخدا هم از شاعری به نام ابوسُلَیک گرگانی نام برده است که در دورهٔ صفاریان می زیست. منوچهری دامغانی نیز از وی در کنار دیگر شاعران پیشگام دورهٔ سامانیان چنین یاد کرده است:.

پیشنهاد کاربران

از پرده های دوازده گانه اصلی موسیقی سنتی ایرانی که پس از تحول موسیقی سنتی بصورت گوشه ای در دستگاه نوا درآمد.
در آینه ی اشعار حضرت مولانا این چنین از آن یاد شده:
غزل ۴۵۷:
ای چنگ پرده های سپاهانم آرزوست
وی نای ناله خوش سوزانم آرزوست
در پرده حجاز بگو خوش ترانه ای
من هدهدم صفیر سلیمانم آرزوست
از پرده عراق به عشاق تحفه بر
چون راست و بوسلیک خوش الحانم آرزوست
غزل ۲۴۷۲:
طبل فراق می زنی نای عراق می زنی
پرده بوسلیک را جفت حجاز می کنی
غزل ۲۹۶۳:
می زن سه تا که یکتا گشتم مکن دوتایی
یا پرده رهاوی یا پرده رهایی
بی زیر و بی بم تو ماییم در غم تو
در نای این نوا زن کافغان ز بی نوایی
قولی که در عراق است درمان این فراق است
بی قول دلبری تو آخر بگو کجایی
ای آشنای شاهان در پرده سپاهان
بنواز جان ما را از راه آشنایی
در جمع سست رایان رو زنگله سرایان
کاری ببر به پایان تا چند سست رایی
از هر دو زیرافکند بندی بر این دلم بند
آن هر دو خود یک است و ما را دو می نمایی
گر یار راست کاری ور قول راست داری
در راست قول برگو تا در حجاز آیی
در پرده حسینی عشاق را درآور
وز بوسلیک و مایه بنمای دلگشایی
از تو دوگاه خواهند تو چارگاه برگو
تو شمع این سرایی ای خوش که می سرایی


کلمات دیگر: