کتام

کَتام در فارسی به طور کلی به تالار یا سازه ای می گویند که از چوب و تخته بسازند.
کتام در بسیاری مناطق به شکل اتاقکی است که در جالیزها و کشتزارها از تخته و شاخه درختان و حصیر که جایگاه نگهبان مزرعه و جالیز است.
در گیلان به آن کُتام و در مازندران ناپار می گویند.کتام در گیلان به صورت بامی است گالی پوش، نهاده در پایه های بلندی از تیرک های چوبی که از میانهٔ آن ها تیرک های دیگری، افقی می گذرانند و بر روی آن تخته بندی کف کتام را استوار می دارد. دسترسی به کف کتام عموماً با واسطه نردبانی صورت می گیردد. این بنا از همه سو باز و جولانگاه هوا است. از آنجا که کف از سطح زمین دست کم پانزده قدم فاصله دارد در زیر آن می توان به منظور راندن پشه ها دود به راه انداخت و این البته در صورتی است که جریان باد زیاد قوی نباشد. عموماً در کتام قطعه ای از حصیر یا پرده ای از کتان راه بر تابش آفتاب می بندد و ساکنان را در سایه نگاه می دارد. پرده ای دیگر زنان را از نگاه عابران دور می سازد. این مجموعه بی شباهت به قفسی نیست که بر پایه هایی از چوب نهاده شده باشد.
واژه کتام با کد و کند به معنی خانه و روستا از یک ریشه است. واژه کدواده فارسی به معنای پی و بنیاد خانه، و واژه های سغدی kaθām (حصار شهر) و kadwē (سقف) هم از همین ریشه است.