قریر

قریر. [ ق َ ] (ع ص ) رجل قریرالعین ؛ مرد خنک چشم . (منتهی الارب ) :
ادب رابه من بود بازو قوی
به من بود چشم کتابت قریر.

ناصرخسرو.

بر سر لشکر کفار به هنگام نبرد
چشم تقدیر به شمشیرعلی بود قریر.

ناصرخسرو.

اقرار کن بدو و بیاموز علم او
تا پشت دین قوی کنی و چشم دل قریر.

ناصرخسرو.

|| (مص ) بانگ کردن مار. (آنندراج ).

حنظل است که به هندی اندراین گویند.

قَریر:
دکتر شفیعی کدکنی در مورد واژه ی " قَریر" می نویسد : ( ( قَریر صفتی است که در مورد چشم به کار می رود هنگامی که چشم به دیدن چیزی خوشایند، نایل شود گویند: چشم قَریر شد. اصل این کلمه از ماده" قرّ" به معنی سرد شدن است و چشم سرد شدن به معنی نوعی لذت خاص یافتن است از دیدن امری دلخواه . گویا منشاء پیدایش این تعبیر در زبان عربی محیط سوزان و پر آفتاب صحرا است که چشم را حرارت خورشید می آزارد در نتیجه سرد شدن چشم امری است مطبوع و دلخواه از همین ماده است تعبیر " قُرّةالعین" که هر چیز عزیز و مطبوع است و فرزند را به اعتبار اینکه دیدنش دلخواه است قُرّةالعین خوانده اند. ) )
( ( تا تو در زیرِ غبارِ آرزو داری قرار
در جهان ِ دل نبینی چشم جان هرگز قَریر ) )
( تازیانه های سلوک، نقد و تحلیل قصاید سنائی، دکتر شفیعی کدکنی، زمستان ۱۳۸۳، ص 387. )