غفاری

غفاری نام خانوادگی ایرانی است که نسب آنها از ابوذر غفاری دانسته می شود. این اسم قبلاً غِفاری (با کسرِ غین و بی تشدید) به کار می رفت. «غِفار» اسم جد تبار ابوذر غفاری بود؛ اما با تغییرات تلفظ، امروز بیشتر غَفّاری به کار می رود. معروف ترین شاخهٔ این خاندان در کاشان اقامت داشت. اما شاخه های دیگری در ناحیه های متفاوت مانند سمنان و مازندران وجود دارند.
ضیاءالدین غفاری، پسر رفیع الدین حیدر و برادر جلال الدین. او در دورهٔ شاه عباس سفیر ایران در هندوستان بود
عبدالمطلب غفاری، قاضی کاشی و نمایندهٔ کاشان در مجلس دشت مغان که نادر شاه را به شاهی برگزید
معزالدین محمد غفاری حاکم کاشان، قم، و نطنز در دورهٔ زندیه
ابوالحسن مستوفی غفاری، نقاش و وقایع نگار عهد زندیه
ابوطالب غفاری ملقب به فرخ خان امین الدوله، سیاسی معروف، سفیر ایران در دربار ناپلئون سوم و امضاکنندهٔ معاهده پاریس
ابوالحسن غفاری ملقب به صنیع الملک، نقاش ایرانی دورهٔ قاجار، از شاگردان مهرعلی
ابوتراب غفاری نقاش دوره قاجار. وی شاگرد و برادر زاده صنیع الملک بود.
محمد غفاری کمال الملک نقاش عصر قاجار
ابوالحسن ثالث، نقاش
غلامحسین غفاری ملقب به صاحب اختیار حاکم فارس، تهران، و کرمان
اعتبارالممالک، حساب دار و خزانه دار در دورهٔ قاجار
حسنعلی غفاری ملقب به معاون الدوله، رئیس تشریفات سلطنتی و سفیر ایران در برزیل، آرژانتین و شیلی
ابوالقاسم غفاری، فیزیکدان، از شاگردان آلبرت اینشتین، اولین ایرانی فعال در آژانس فضایی ناسا، که در پروژهٔ آپولو دخیل بود.
فرخ غفاری کارگردان ایرانی
حسین کلانی، بازیکن فوتبال
غفاریان از نخستین خاندان های کاشان بودند که به تشیع گرویدند. با آغاز عصر صفویه مسند قضاوت در امور شرعی شهر کاشان به عهدهٔ علمای این خاندان گذاشته شد و تا پایان دورهٔ زندیه افراد برجستهٔ خاندان، پیوسته به شغل قضاوت اشتغال داشتند. مانند قاضی ضیاءالدین، قاضی رفیع الدین، قاضی جلال الدین و غیره. در دورهٔ سلطنت شاه عباس، میرزا ضیاءالدین، فرزند قاضی رفیع الدین به هند رفت و از جملهٔ نزدیکان اکبر شاه درآمد و مدتی بعد به سمت ایلچی گری هندوستان به ایران فرستاده شد. در سال ۱۱۴۸ قاضی عبدالمطلب غفاری به نمایندگی کاشان به شورای دشت مغان رفت و سواد و بلاغت او در بیان، مورد پسند نادر شاه واقع شد. در دورهٔ افشاریه و زندیه اغلب حکومت کاشان به افراد این خاندان تفویض می شد. قاضی معزالدین غفاری نوادهٔ قاضی عبدالمطلب، تا اواسط دورهٔ زندیه حکومت کاشان را داشت (و بعد از او داماد وی عبدالرزاق خان کاشی) و با کفایت خود توانست مردم شهر را از هرج و مرج ها و اوضاع نابسامان آن دوره حفظ کند. سال ها پس از مرگ قاضی معزالدین، آذر بیگدلی صاحب تذکرهٔ آتشکده آذر، معزالدین را چنین مدح می کند:
در دورهٔ قاجار تعدادی از رجال این خاندان به دربار راه یافتند و داخل مشاغل مهم دولتی شدند، از جمله امین الدوله ابوطالب غفاری، اقبال الدوله، صاحب اختیار، اعتبارالممالک و غیره. در چند قرن اخیر، نقاشان معروفی نیز از میان غفاریان برخاسته اند. نخستین نقاش شناخته شدهٔ این خاندان ابوالحسن مستوفی غفاری (ابوالحسن اول) در دورهٔ زندیه می زیسته و در فن آبرنگ چیره دست بوده است. میرزا محمدحسن، برادرزادهٔ ابوالحسن اول، معاصر اوایل قاجار بوده و از شاگردان آقا صادق به شمار می رفته است. پسران او، میرزا بزرگ غفاری، میرزا علیرضا و ابوالحسن غفاری (ابوالحسن ثانی) نیز نقاش بوده اند. کمال الملک پسر میرزا بزرگ غفاری است.
بنا به نوشتار قاضی علی بن ضیاءالدین غفاری و عبدالرحیم کلانتر ضرابی، که در کتاب «خاندان غفاری کاشان» نیر نقل شده است، نسب معزالدین محمد غفاری به شرح زیر است: