پروین

پروین . [ پ َرْ ] (اِخ ) شش ستاره است یک به دیگر خزیده مانند خوشه ٔ انگور. (التفهیم بیرونی ). چند ستاره ٔ کوچک باشد یکجا جمع شده در کوهان ثور و آنرا بعربی ثریا خوانند و نام منزلی است از جمله ٔ 28 منزل قمر و بعضی گویند این ستاره ها دنبه ٔ حمل است نه کوهان ثور و اول اَصح است . (برهان قاطع). شش ستاره ٔ کوچک که با هم مجتمعاند و در ایام زمستان از اول شب نمایان باشند. (غیاث اللغات ). پروین را بعربی ثریا، هم چنین النجم گویند. در منظومه ٔ ستاره های برج ثور دو گروه ستاره موجود است که یکی همین پروین است و به یونانی پله ایادس گفته اند یعنی انبوه که ثریا بعربی هم همان معنی را دارد و از ستاره های شفاف ثریا یکی را هادی النجم و دیگری را تالی النجم وسومی را که از پشت سر اینها می آید دبران گویند. گروه دوم را به مناسبت ستاره ٔ شفاف بزرگ آن بعربی الفنیق (شتر نر، حیوان نر) و ستاره های اطراف آن را القلاص (شتران کوچک ) و به یونانی هیادس گفته اند. پروین چند ستاره ٔ خرد باشد نزدیک هم و مردم آن را بیکدیگر بسیار نمایند چه گویند بر اجتماع دلالت دارد برخلاف بنات النعش که بر تفرقه دلیل کندو بدین سبب به یکدیگر ننمایند. (صحاح الفرس ). پرو. پروه . پَرَن . پَرَند. نرگسَه . نرگسه ٔ چرخ . نرگسه ٔ سقف لاجورد. رفه . رمه . و رجوع به ثریا شود :
هست پروین چو دسته ٔ نرگس
همچو بنات نعش رنگینان .

فیروز مشرقی (از فرهنگ رشیدی ).

ستاره چو گل گشت و گردون چو باغ
چو پروانه پروین و مه چون چراغ .

فردوسی .

در و دشت گفتی که زرین شده ست
کمرها ز گوهرچو پروین شده ست .

فردوسی .

بت آرای چون او نبینی بچین
بر او ماه و پروین کنند آفرین .

فردوسی .

دو لشکر بناگه بهم باز خورد
به پروین برآمد خروش نبرد.

فردوسی .

وز آنروی لشکر سوی چین کشید
سر نامداران به پروین کشید.

فردوسی .

ازینسان یکی شارسان ساختم
سرش رابه پروین برافراختم .

فردوسی .

جهان گشت چون روی زنگی سیاه
نه خورشید پیدا نه پروین نه ماه .

فردوسی .

کسی کش پدر ناصرالدین بود
سر تخت او تاج پروین بود.

فردوسی .

سزد که پروین بارد دو چشم من شب و روز
کنون کز این دو شب من شعاع برزد پرو.

کسائی .

با سماع چنگ باش از چاشتگه تا آن زمانک
بر فلک پروین پدید آید چو سیمین شفترنگ .

عسجدی .

وز تپانچه زدن این دو رخ زراندودم
آسمان گون شد و اشکم شده چون پروینا.

عروضی .

بجای نعل نوَمَه بسته برپای
بجای دُرّ پروین بفتَه بر بش .

اسدی .

نادان اگر نیاید پیشم عجب چه داری
پروانه چون برآید هرگز بچرخ پروین .

ناصرخسرو.

آنگه یقین بدان که برون آید
از کوه تن بجای گهر پروین .

ناصرخسرو.

چشم و دهن و دو بینی و گوش
پروین تو است خود همی بین .

ناصرخسرو.

صبح را بنگر پس پروین بدان ماند درست
کز پس سیمین تذروی بسدین عنقاستی .

ناصرخسرو.

پروین چو هفت خواهر خود دایم
بنشسته اند پهلوی یکدیگر.

ناصرخسرو.

پروین بجای قطره ببارد ز میغ
گر میغ بگذرد ز بر برزنش .

ناصرخسرو.

جمع برآمد همی شکوفه چو پروین
باز شود چون بنات نعش پریشان .

عثمان مختاری .

آن قوم که بودند پراکنده تر از نعش
گشتند فراهم ز سخای تو چو پروین .

سنائی .

گاویست در آسمان سنامش پروین
یک گاو دگر نهفته در زیر زمین
چشم خردت گشای ای مرد یقین
زیر و زبر دو گاو مشتی خر بین .

خیام .

که تا مهد بر پشت پروین کشم
بیاد شه آن جام زرین کشم .

نظامی .

همه آرام گرفتند و شب از نیمه گذشت
وانچه در خواب نشد چشم من و پروین است .

سعدی .

بتابد بسی ماه و پروین و هور
که سر برنداری ز بالین گور.

سعدی (بوستان ).

اگر خود روز را گوید شب است این
بباید گفت آنک ماه و پروین .

سعدی (گلستان ).

مگر پروین نماید بر سواد شب که این خازن
بروی نطع مشکین ریخت مشت لولوءلالا.

نظام استرابادی .

گه ز پروینْش چون بنات النعش
جمع دشمن همه پریشان باد.

؟

مگر که پروین بر آسمان سپاه تو شد
که هیچ حادثه آنرا ز هم نکرد جدا

؟

دسته ی ستاره

به معنای ثور - ثریا
هفت خواهران خوشه پروین

پروین یعنی خواهران خوشه پروین دوست داشتنی مهربان

پروین:
دکتر کزازی در مورد واژه ی "پروین " می نویسد : ( ( پروین در اوستا پَئوئیرائینی ، نام ستاره ای است در پیکره ای اخترین بر فراز کوهان ورزا ( = ثور ) که به نام خوشه ی پروین خوانده می شود . ریخت های دیگر از این واژه در پارسی " پَرَن " و " پَرْو " است . ) )
( ( کسی کش پدر ناصرالدین بود
سر تخت او تاج پروین بود ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 228. )

درود
در تعریف واژه پروین، شعر ناصرخسرو به اشتباه نوشته شده است. لطفا پس از بررسی درست گردد. سپاس
بیت درست:
چشم و دهن و دو گوش و بینی پروین تو است، خود همی بین

داستان سازی و باز ی با کلمات و استفاده از طنز ، شوخی و لودگی برای یادسپاری اسانتر:
معلم: عربها اگر بخواهند اسم شاعره توانای ایرانی یعنی پروین اعتصامی را بگویند چگونه کلمه ی پروین را تلفظ می کنند؟
دانش آموز: اقا می گویند بروین اعتصامی! درسته؟
معلم: نه عزیزم ، می گویند ثریا اعتصامی چون نام دیگر پروین ، ثریاست ( خنده )
معلم: خب بگو ببینم پروین اعتصامی به چه میوه ای علاقه داشت؟
دانش آموز: انگور چون صورت فلکی پروین به شکل خوشه انگور است ( خنده )
معلم: خب افرین حالایک سوال ریاضی بپرسم، اگرپروین هفت خواهر داشته باشد و بخواهد برای ان ها انگور بیاورد چند خوشه انگور لازم دارد؟
دانش آموز: هفت خوشه ی انگور دیگه ، اقا نام دیگر خوشه پروین یا ثریا ، هفت خواهران است؟ درسته؟
معلم: بله درسته، اما باید شش خوشه انگور برای هفت خواهر ببرد می دونی چرا؟
دانش آموز: اقا حتما یکی از خواهرها به انگور حساسیت دارد و نمی تواند انگور بخورد ( خنده )
معلم: نخیر، چون صورت فلکی پروین شامل شش ستاره است ( خنده )
معلم: حالا یک موضوعی که ربطی به پروین ندارد و فقط مربوط به ثریاست بپرسم، یک سوال تاریخی، محمدرضاشاه پهلوی و ثریا در کجا به عقد هم درامدند؟
دانش آموز: حتما در مصر چون ثریا اهل مصر بود، درسته؟
معلم: نخیر، در تالاری که چهل تا چلچراغ داشت چون معنی دیگر ثریا، چلچراغ است ( خنده )
معلم: حالا یک موضوعی که ربطی به ثریا ندارد و فقط مربوط به پروین است بپرسم، پروین به مغازه دار می گوید یک پاستیل می خواستم فروشنده می گوید خورشید داریم، ماه داریم، ستاره داریم، کدوم بدم؟ خب دانش اموز خوبم تو بگو ببینم پروین چی جواب می دهد؟
دانش آموز: پروین می گوید همه را بده ( خنده )
معلم: نخیرم، پروین جواب می دهد ماه یا قمر چون یکی از منازل قمر ، پروین نام دارد ( خنده )

پروین زهرایی منفرد ( 1317– ) خواننده ایرانی است.
زندگی نامه
پروین در سال 1317 در تهران متولد شد، وی در ابتدا کارمند بانک بازرگانی ( شاهنشاهی ) بود و توسط همایون خرم و به کمک یکی از بستگان خود پا به عرصه هنر نهاد، وی یکی از بهترین خوانندگان موسیقی ایرانی می باشد. که با خواندن بیش از 300 ترانه وآواز در دهه 30 و 40 کارنامه درخشانی از بهترین آهنگها و ترانه ها دارد. وی همچنین در برنامه های گلها از جمله یک شاخه گل گلهای رنگارنگ
اجراهای قابل توجهی دارد، در یکی از مجلات قدیمی آمده است که پروین یکی از بستگان نزدیک محمد نوری می باشد، پروین در طول فعالیت هنری خود همکاری مستمری با آهنگسازانی همچون همایون خرم ( بیش از 120 ترانه برای پروین ساخته است ) ، حسین صمدی، مرتضی حنانه، رضا ناروند، مرتضی محجوبی، جواد لشگری، انوشیروان روحانی و. . و همچنین ترانه سرایانی همچون پرویز وکیلی، کریم فکور، معینی کرمانشاهی، پرویز خطیبی، دکتر هدایت اله نیرسینا، عبداله الفت، تورج نگهبان، مهدی سهیلی، بهادر یگانه و. . . داشته است بانو پروین در سال 1353 از کار خوانندگی کناره گیری کرد و دیگر هرگز نخواند. از وی بعد از انقلاب هیچگونه خبری در دسترس نیست.
بازخوانی ترانه ها
بعد از انقلاب بدلیل ممنوعیت صدای زن خوانندگان خوش صدای بسیاری از خلق آثار جدید منع شدند. اما آثار باقی مانده از آنها چنان کشش و جذابیتی برای نسل قدیم و جدید داشت که خوانندگان مرد بعد از انقلاب آثار بسیاری از بزرگان موسیقی ایران را بازخوانی کردند از جمله می توان به بازخوانی ترانه های خانم پروین با صدای دیگر خوانندگان اشاره کرد
آثار
زده بر آتش دل دامن
غوغای ستارگان
سلامت را نمی خواهند پاسخ گفت ( بر اساس شعر زمستان از مهدی اخوان ثالث )
یاد آنشب ( همایون خرم )
یادی از گذشته ها ( همایون خرم )
برق و خرمن ( همایون خرم )
نفسی بر گیرم ( همایون خرم )
زمانه ( همایون خرم )
دل غافل ( همایون خرم )
تمنا ( همایون خرم )
بگو داغ که داری ( همایون خرم )
تنها شدم ( همایون خرم )
چه کنم ( همایون خرم )
روز جدایی ( حسین صمدی )
رهگذر ( همایون خرم )
طعنه یار ( مرتضی حنانه )
شهره شهر ( جواد لشگری )
نگاه انتظار ( همایون خرم )
هجران ( همایون خرم )
تو را نمیخواهم ( همایون خرم )
عشق بی پایان ( همایون خرم )
سکوت نیمه شب ( همایون خرم )
مستم کن خوابم کن ( همایون خرم )
چشم دلم روشن ( همایون خرم )
آتشپاره ( همایون خرم )
قبله گاه دلها ( همایون خرم )
درگاه ( همایون خرم )
عشق اتشین ( همایون خرم )
از دست دل ( همایون خرم )
دو رنگی ( همایون خرم )
نی بزن چوپان ( همایون خرم )
من کجا او کجا ( همایون خرم )
دام دل ( همایون خرم )
فراموشم نکن ( همایون خرم )
من فداتم
چه میشد
از دل مرو ( علی تجویدی )
نسیم سحر ( همایون خرم )
ماه شب افروز ( همایون خرم )
دل رمیده ( همایون خرم )
بی اشیانم
پیری
دو روزه جوانی
الماس
آوای جرس
قصه مهر و وفا
نازنین
چه شبی چه ماهی
گریزان
برق جانسوز
تنها ماندم
گل ناز من
میرود نمیرود
افسانه مگو
شب نظاره ها
صدای پا
بدیدنم امدی
از آن شبی که برنگشتی
پیک سحری
توبه کردم
لیلا - 1
لیلا - 2
بیابان تا بیابان
تصویری در خیال
وقت سحر
خوش آمدی
ساغر بلورین
خدا تو را از ما نگیرد
او رفت و شب شد
تو کجا بودی
تنها
چه مهربانی تو
دختر چوپان
آواز - دلبر
جلوه نوروز ( ضبط :1338/12/12به همراهی ارکستر شماره چهار رادیو ایران )
تنها رفته ای
شکسته
گل پژمرده
دیر آمدی
مرا کشتی و رفتی
چه گویم
مژدگانی
گلبرگ
پیام آشنا
بام جهان
باغ زیبا
عاشق جانباز
گردنبند الماس
چه خطا کردم
همینم که هستم
میروی خداحافظ
مرا مگذار و مگذر
گر پا نهی
کوچه باغی
بیات تهران
چهارم آبان
سرای اشنا
اول هیکل ( جاهلی )
گلفشان
یاد جوانی
بیا
مدعی
چرا
باد صبا
رقیب
پرواز
ای دیده
سینه عشق آفرین
آتش دل
نوای مرغ حق
یارب
ای کبوتر
شور جوانی
شاخه گل 198
جلوه نوبهاری
کاش هرگز نمیدیم ترا
دل پر خون
چرا رفتی
گل خار
عشوه گر
دختر شاه پریون
خانه بدوش
غروب جدایی - 1
غروب جدایی - 2
آهنگ نو
نیامد
آمدم نبودی
صبح قیامت
نوزاد
شاخه تاک
عمر گذران
باور ندارم
محبوب مهربانی
غنچه نشکفته
ستاره]] ( انوشیروان روحانی )
قلب عاشقان
ای نازنین
برو برو ( کوچه باغی )
چرا از او جدا شوم
از یاد رفته
میدونم بر میگردی
شهر قصه ها
من و خاموشی
مست رویا
رسوای عشق
همه گلی همه بهاری
نغمه عاشقانه
پانویس [ویرایش]
[ رده:Iran Old ]
از ویکی پدیا