حزب رنجبران ایران

حزب رنجبران ایران از احزاب چپ و کمونیستی ایران می باشد که قدمت بخشی از سازمان های تشکیل دهنده آن به انشعاب بزرگ در جنبش کمونیستی در سال های ۶۰ میلادی بازمی گردد.
Vällingby، سوئد
از ۹ سازمان اصلی تشکیل دهنده حزب رنجبران ایران می توان از «سازمان انقلابی» (قبلاً سازمان انقلابی حزب توده ایران) و اتحاد مبارزه در راه ایجاد حزب طبقه کارگر ایران و سازمان کمونرها نام برد. «سازمان انقلابی حزب توده ایران» پس از اختلافات مابین حزب کمونیست چین به رهبری مائو تسه تونگ و حزب کمونیست شوروی به رهبری نیکیتا خروشچف سوی حزب کمونیست چین را برگزید و بنیانگذاران آن از حزب توده ایران جدا شده و «سازمان انقلابی حزب توده ایران» را بنیان گذاشتند. «سازمان انقلابی حزب توده ایران» در مخالفت با مشی سیاسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و «حزب کمونیست شوروی» این خط مشی را «رویزیونیستی» (تجدید نظر طلبی در اصول پایه ای مارکسیسم_لنینیسم) خوانده و همبستگی خود را با «حزب کمونیست چین» و «اندیشه مائو تسه تونگ» ابراز نمود.
می توان از مبارزات مسلحانه در فارس، مبارزات مسلحانه در کردستان، مبارزات و فعالیت های کارگری در ایران، تلاش برای نفوذ در میان کارگران ایرانی در منطقه خلیج فارس، قاچاق و پخش آثار کلاسیک مارکسیستی در ایران از طریق مرز افغانستان، ترجمه وسیع آثار کلاسیک مارکسیستی - لنینیستی به فارسی (آثار مارکس، انگلس، لنین، استالین و مائو)، آموزش های نظامی در چین و کوبا، تأسیس رادیوهای فارسی زبان در چین و عراق، نفوذ گسترده در میان بخشی از دانشجویان ایرانی در خارج از کشور معروف به «کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در خارج از کشور» و ارسال مخفی کادرهای خود به داخل ایران را نام برد.
از رهبران معروف سازمان انقلابی می توان از محسن رضوانی، علی صادقی، عباس صابری، پرویز واعظ زاده مرجانی، گرسیوز برومند، عطاء کشکولی، ایرج کشکولی، هوشنگ امیرپور، فرامرز وزیری، خسرو صفائی و دیگران نام برد.

سازمانی کمونیستی در ایران، متشکل از برخی سازمان انقلابیِ منشعب از حزب تودۀ ایران در خارج از کشور. این تشکیلات با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، نام خود را به حزب رنجبران ایران تغییر داد. نشریۀ رنجبر، ارگان این گروه، در اوایل انقلاب منتشر و توزیع می شد. این گروه کوچک هوادار چین کمونیست بود و از آموزه های مائوئیستی پیروی می کرد. بین سال های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ش، مواضع سیاسی حزب رنجبران، پشتیبانی از لیبرال های اسلامی، به ویژه ابوالحسن بنی صدر، بود. پس از وقایع خرداد ۱۳۶۰ که منجر به فروپاشی و انحلال اغلب گروه های اپوزیسیون و چپ در ایران شد، برخی اعضای آن کناره گیری کردند و حزب رنجبران در اواسط همان سال فروپاشید. این گروه نقش چندانی در اوضاع سیاسی کشور نداشت و مهم ترین فعالیت آن نفوذ و اثرگذاری در دفتر مردمی رئیس جمهور و انتشار برخی مقالات در سه سال اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود.