کلمه جو
صفحه اصلی

چلنگری

لغت نامه دهخدا

چلنگری. [ چ ِ ل ِ گ َ ] ( حامص ) قفل و کلیدسازی. ساختن چیزهای خرد آهنین از قبیل قفل و کلید و چفت و رزه و میخ و انبر و نظایر اینها. عمل چلنگر. کار و پیشه قفل ساز. و رجوع به چلنگر شود. || ( اِ ) دکان و کارگاه چلنگر. رجوع به چلنگرخانه شود.

دانشنامه آزاد فارسی

چَلَنگری
(در تداول عامه، چَلَنْگر) از مشاغل سنّتی در ایران و عمل ساختن اسباب مصرفی سبک وزن آهنی، مانند میخ طویله و انبر سرکَج و سه پایۀ آهنی و منقل و دهانۀ اسب و رکاب و چفت وریزه و قفل و زنجیر و نعل و جز آن ها. چلنگری در واقع نوعی آهنگری سبک و محلی است. عمده ابزار کار چلنگری عبارت اند از دَم و کوره، سندان، چکش های سبک و سنگین، انبرهای کوتاه و بلند، بشکه یا ظرف آبی برای آب دادن آهن کوره رفته، چند قلم و سنبه و مقداری زغال سنگ یا زغال چوب برای آتش کوره. چلنگران به خلاف آهنگران، خود به تنهایی کار می کردند و شاگردی نداشتند. مهم ترین اسباب ساخته شده به دست چلنگران نعل بود و عمده ترین منبع درآمد آنان نیز به شمار می رفت، چه، مردمان را در استفاده از نعل باورهایی خرافه آمیز بود و به همین سبب از چلنگران می خواستند تا طلسم هایی بر نعل ها حک کنند. از این رو، چلنگران نیز بر جهل جماعت، سوار و برای برخی نعل های ساختۀ خود خواص خرافی و جادویی قائل می شدند و نعل را به مبلغی گزاف تر می فروختند.


کلمات دیگر: