حبیش تفلیسی

ابوالفضل حبیش بن ابراهیم بن محمد، معروف به حُبیش تفلیسی عالم، ادیب، طبیب و نویسندهٔ فارسی و عربی نویس گرجی از قرن ششم هجری است.
قانون ادب
وجوه قرآن
بیان النجوم
محلمة دانیال
تلخیص علل قرآن
بیان الصناعات
بیان الطب
کفایة الطب
کامل التعبیر
ترجمان قوافی و تقویم الادویه
حبیش تفلیسی در موضوع های متنوعی، به فارسی و عربی کتاب تألیف کرده است. آثار فارسی او از حیث خصایص لغوی و صرفی و نحوی دارای اهمیت است. از زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. وی با قلج ارسلان بن مسعود (۵۵۱-۵۸۸)، سلطان سلجوقی روم، معاصر بوده و برخی از تألیفات خود را به او تقدیم کرده است. نام حبیش در نسخه های آثارش در معرض تحریف قرار گرفته و به صورت های حَبَش، حسن و حسین درآمده است و لقب او را شرف الدین، جمال الدین و کمال الدین ذکر کرده اند، ولی در همه جا کنیه اش ابوالفضل و نسبت او تفلیسی ذکر شده است. در خصوص زمان تولد او، چون کتاب قانون الادب را در ۵۴۵، کفایةالطب را در ۵۵۰ و وجوه قرآن را در ۵۵۸ تألیف کرده است، پس باید تولد وی در حدود سی سال قبل از ۵۴۵، یعنی حدود ۵۱۵ بوده باشد. به دلیل خاتمه نسخه ای از کتاب وجوه قرآن، که از روی نسخه ای نوشته شده که خود مؤلف در شهر قونیه کتابت کرده است، استنباط می شود که سالیانی در قونیه مقیم بوده است.
حبیش تفلیسی تألیفات نفیس و فراوانی در لغت، ستاره شناسی و پزشکی دارد. بعضی از تألیفات وی عبارت اند از:

حُبیَش تِفلیسی (تفلیس ح ۵۱۵ـ ح ۶۰۰ق)
دانشمند، ادیب، پزشک و اخترشناس گرجستانی. خانوادۀ وی در ۵۱۶ق از تفلیس به بغداد کوچید و حبیش در بغداد چندی در دربار شرف الدین علی بن طراد و مقتفی عباسی خدمت کرد. سپس به آسیای صغیر کوچید و در شمار بزرگان دربار قلج ارسلان دوم سلجوقی درآمد. حبیش برخی تألیفات خود را به نام همین شاه سلجوقی، یا به فرمان او نوشته است. از آثارش: وجوه قرآن به فارسی (تهران، ۱۳۴۰ش)؛ کفایة الطب به فارسی در پزشکی؛ قانون ادب که فرهنگی عربی به فارسی است و بیش از ۶۰هزار واژۀ عربی را دربردارد (تهران، ۱۳۵۰ـ۱۳۵۱ش)؛ ملحمۀ دانیال (تهران، ۱۳۴۰ق)؛ کامل التعبیر به فارسی در تعبیر خواب (تهران، ۱۳۴۸ش)؛ بیان النجوم به فارسی در اخترشناسی.