قلعه جلال الدین

قلعه جلال الدین مربوط به دوران های تاریخی پس از اسلام است و در بین جاجرم و گرمه واقع شده و این اثر در تاریخ ۳ بهمن ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۵۷۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.قلعه جلال الدین که از سنگ و آجر و گچ ساخته شده، عبارت است از شش برج و چند یورت که قطرا از شمال به جنوب اطول از مغرب به شرق است.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
قلعه جلال الدین در حدّفاصل جاده گرمه به جاجرم، بر روی تپه نسبتاً مرتفع سنگی قرار گرفته است. این قلعه با پلانی شش گوش، دارای شش برج مدور در اطراف است و درِ ورودی آن در ضلع جنوبی قرار دارد که در گذشته عمارتی نیز بالای درِ ورودی قرار داشته است.
این قلعه در داخل از چهار اتاق در میان برج ها ساخته و خمره هایی نیز در بدنه دیوارهای داخلی جهت جمع آوری آب و آذوقه ایجاد شده است. در ضلع جنوبی و سمت راست درِ ورودی این قلعه راه پله ای جهت دسترسی به برج های نگهبانی قرار دارد و روزنه هایی در تمام طول دیوارهای اطراف و برج ها نیز ایجاد شده است. در پایین و ضلع جنوب غربی قلعه چشمه آب شیرینی وجود دارد که آن نیز موسوم به جلال الدین می باشد و آب آن به طرف جنوب شرق و به طرف جاجرم جریان دارد. عمده مصالح این قلعه از سنگ و ملاط ساروج و در بعضی نقاط از آجر می باشد. ارتفاع برج ها و دیوارهای آن حدود ۱۲ متر می باشد. این قلعه در گذشته دو یا سه طبقه بوده که این قلعه را به شهر جاجرم متصل می ساخته است.
درون قلعه در طرف شمال غربی، چاهی است مخصوص آب قلعه که حالا تقریباً بیست ذرع عمق دارد و پیداست که پر شده است. آنچه معلوم می شود چون چشمه بزرگی است، دامنه تپه ای که قلعه بالای آن ساخته شده منفجر است، این چاه پایابی بوده که آب از آن با مشک بالا می آورده اند. در دهنه چاه صناعت و بنایی نشده همان حفره است و در اطراف چاه آثار کلنگ دیده نمی شود؛ مثل این که این دهنه طبیعی است.