فتق دیسک بین مهره ای (به انگلیسی: Intervertebral Disc Herniation) عارضه ای است که بعلت ضربه یا بلندکردن جسم سنگین یا گاهی خود به خود در ستون فقرات اتفاق می افتد و طی آن آزاد شدن بخش مرکزی دیسک یا هسته دیسک (نوکلئوس پالپوزوس) ∗از قسمت محیطی آن یعنی آنولوس فیبروزوس ∗ باعث فشار بر روی ریشه های عصبی و ایجاد علائم بالینی می گردد.
بخش مرکزی بنام هسته دیسک که نرم و مقدار آب آن نسبت به الیاف کلاژن آن بیشتر است. به این قسمت، نوکلئوس پالپوزوس ∗ می گویند.
دیسک بین مهره ای که (در این مقاله به طور اختصار دیسک خوانده می شود) به صورت بالشتک یا صفحه ای بین دو جسم مهره در ستون فقرات قرار می گیرد و جذب کننده فشارهایی است که به ستون مهره ها وارد می شود؛ بنابراین دیسک ها همانند یک کمک فنر، ضربات وارده به ستون فقرات را خنثی می کنند. این عناصر به هنگام اعمال فشار، قابلیت تغییر شکل داشته و بدین طریق شدت ضربات را کاهش می دهند. شکل اصلی دیسک ها زمانی که تحت فشار نباشند، کروی است؛ ولی هنگامی که در حد فاصل مهره ها قرار می گیرند، تحت تأثیر فشار وارده، پهن می شوند و شکل تخم مرغ را به خود می گیرند. دیسک ها در ناحیه کمری (لومبار) به علت تحرک زیاد، ارتفاع بیشتری دارند. دو دیسک بین مهره ای L4-L5 و L5-S1 (قسمت پایینی کمر) که از تحرک بالایی برخوردار هستند، نسبت به دیسک های فقرات کمری فوقانی ضخامت بیشتری دارند.
هر دیسک شامل دو قسمت است:
هسته دیسک یک بخش قابل اتساع است. دیسک ها در طول روز مقداری از آب خود را از دست می دهند و در نتیجه کوتاه تر شده، ولی با استراحت دوباره به طول اولیه خود برمی گردند. بر این اساس، ممکن است به طور طبیعی اختلاف قدی حدود ۲ سانتی متر از صبح تا عصر ایجاد شود.
بخش مرکزی بنام هسته دیسک که نرم و مقدار آب آن نسبت به الیاف کلاژن آن بیشتر است. به این قسمت، نوکلئوس پالپوزوس ∗ می گویند.
دیسک بین مهره ای که (در این مقاله به طور اختصار دیسک خوانده می شود) به صورت بالشتک یا صفحه ای بین دو جسم مهره در ستون فقرات قرار می گیرد و جذب کننده فشارهایی است که به ستون مهره ها وارد می شود؛ بنابراین دیسک ها همانند یک کمک فنر، ضربات وارده به ستون فقرات را خنثی می کنند. این عناصر به هنگام اعمال فشار، قابلیت تغییر شکل داشته و بدین طریق شدت ضربات را کاهش می دهند. شکل اصلی دیسک ها زمانی که تحت فشار نباشند، کروی است؛ ولی هنگامی که در حد فاصل مهره ها قرار می گیرند، تحت تأثیر فشار وارده، پهن می شوند و شکل تخم مرغ را به خود می گیرند. دیسک ها در ناحیه کمری (لومبار) به علت تحرک زیاد، ارتفاع بیشتری دارند. دو دیسک بین مهره ای L4-L5 و L5-S1 (قسمت پایینی کمر) که از تحرک بالایی برخوردار هستند، نسبت به دیسک های فقرات کمری فوقانی ضخامت بیشتری دارند.
هر دیسک شامل دو قسمت است:
هسته دیسک یک بخش قابل اتساع است. دیسک ها در طول روز مقداری از آب خود را از دست می دهند و در نتیجه کوتاه تر شده، ولی با استراحت دوباره به طول اولیه خود برمی گردند. بر این اساس، ممکن است به طور طبیعی اختلاف قدی حدود ۲ سانتی متر از صبح تا عصر ایجاد شود.
wiki: فتق دیسک بین مهره ای