کاخ دستگرد یا دستگرد خسرو یا قلعه دستگرد اقامتگاه خسرو پرویز بود. نویسندگان عرب آن را الدسکره یا دسکره الملک می خوانده اند. محل کاخ دستگرد، در کنار یک شاهراه نظامی بود که از بغداد به همدان می رفت. این کاخ ۱۰۷ کیلومتر از پایتخت تیسفون، فاصله داشته و نزدیک شهر قدیم ارتمیته قرار داشته است.
کریستین سن، آرتور. ایران در زمان ساسانیان، ترجمهٔ رشید یاسمی. چاپ پنجم. تهران: انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۷
هرتسفلد عقیدهٔ بعضی از مورخان عرب را که بنای این شهر را به هرمز یکم نسبت داده اند رد کرده است.بسیار ممکن است که شهر و کاخ دستگرد قبل از خسرو پرویز هم وجود داشته ولی مسلماً از زمان انوشیروان به بعد پادشاهان ساسانی توقف در عراق را بر سایر نقاط ترجیح داده و مخصوصاً در ناحیهٔ بین تیسفون و حلوان مقام کرده اند.
ویرانهٔ دستگرد که امروز موسوم به زندان است. در زمان جغرافی نگار عرب موسون به ابن رسته حدود ۹۰۳ میلادی حصار آجری دستگرد سالم بوده است ولی امروز جز یک قطعه بطول ۵۰۰ متر تقریباً از این دیوار بر جای نیست.دوازده برج سالم و چهار برج خراب در آنجا دیده می شود. بنابر رأی هرتسفلد، حصار دستگرد محکمترین حصار آجری ای است که از عهود قدیم در آسیای غربی باقی مانده است، به استثنای دیواری که بانی آن بخت النصر (نبوکدونصر) است. در داخل این حصار آثار ویرانه ای دیده نمی شود و سبب خرابی کاخ و ابنیهٔ آن هراکلیوس امپراتور بیزانس بوده است. .
در سال ۶۲۷ میلادی در نبرد نینوا، هراکلیوس کاخ دستگرد را تصرف کرد. هراکلیوس پس از تصرف، یک جشن مذهبی پر مسرت را، در کاخ متروک شدهٔ خسرو برگزار کرد. سیصد پرچم به غنیمت گرفته شدهٔ رومی که در طی جنگهای سابق، همچون نشانه های شکست روم، به دست ایرانیان افتاده بود، همراه با غنایم بسیار دیگر که در خزائن کاخ بود، به دست قشون روم غارت شد.
کریستین سن، آرتور. ایران در زمان ساسانیان، ترجمهٔ رشید یاسمی. چاپ پنجم. تهران: انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۷
هرتسفلد عقیدهٔ بعضی از مورخان عرب را که بنای این شهر را به هرمز یکم نسبت داده اند رد کرده است.بسیار ممکن است که شهر و کاخ دستگرد قبل از خسرو پرویز هم وجود داشته ولی مسلماً از زمان انوشیروان به بعد پادشاهان ساسانی توقف در عراق را بر سایر نقاط ترجیح داده و مخصوصاً در ناحیهٔ بین تیسفون و حلوان مقام کرده اند.
ویرانهٔ دستگرد که امروز موسوم به زندان است. در زمان جغرافی نگار عرب موسون به ابن رسته حدود ۹۰۳ میلادی حصار آجری دستگرد سالم بوده است ولی امروز جز یک قطعه بطول ۵۰۰ متر تقریباً از این دیوار بر جای نیست.دوازده برج سالم و چهار برج خراب در آنجا دیده می شود. بنابر رأی هرتسفلد، حصار دستگرد محکمترین حصار آجری ای است که از عهود قدیم در آسیای غربی باقی مانده است، به استثنای دیواری که بانی آن بخت النصر (نبوکدونصر) است. در داخل این حصار آثار ویرانه ای دیده نمی شود و سبب خرابی کاخ و ابنیهٔ آن هراکلیوس امپراتور بیزانس بوده است. .
در سال ۶۲۷ میلادی در نبرد نینوا، هراکلیوس کاخ دستگرد را تصرف کرد. هراکلیوس پس از تصرف، یک جشن مذهبی پر مسرت را، در کاخ متروک شدهٔ خسرو برگزار کرد. سیصد پرچم به غنیمت گرفته شدهٔ رومی که در طی جنگهای سابق، همچون نشانه های شکست روم، به دست ایرانیان افتاده بود، همراه با غنایم بسیار دیگر که در خزائن کاخ بود، به دست قشون روم غارت شد.
wiki: کاخ دستگرد