زبان ترکی باستان

زبان ترکی باستان یا ترکی باستان شرقی یا ترکی اورخون یا اویغور باستان اولین طرح موجود در زبان های ترکی تبار در میان گوک ترک ها و خانات اویغور که از قرن ۷اُم تا قرن ۱۳اُم رایج بود. زبان ترکی باستان از شاخه زبان های جنوب شرقی زبان های ترکی تبار که در ردیف زبان های اویغوری و جغتایی قرار می گیرد.زبان ترکی جزء زبان های آلتایی است و ارتباط ژنتیکی یا نتیجه تعاملات این زبان ها بحث زیادی دارد. به نظر می رسد، ترکی غربی ترین زبان خانواده آلتایی باشد.اجداد ترک زبان ها بی شک قسمتی از اتحادیه هون های آسیایی بودند که در مرزهای چین در قرن سوم قبل از میلاد مشکل ایجاد کرده بودند.
قارلقی
زبان ترکی باستان
نخستین اسناد به دست آمده از آسیای مرکزی به زبان های هند و اروپایی و چینی نوشته شده. اولین خاقان ترک، در قرن ششم میلادی و در مغولستان امروزی به زبان ایرانی سغدی می نوشتند. قدیمی ترین سند قابل خواندن ترکی، مربوط به دومین خاقان ترک، نوشته اورخون است که کمی قبل از ۷۲۰ میلادی نوشته شده است. ویلهلم تامسون در سال ۱۸۹۳ الفبای رونی این نوشته را رمز گشایی کرد.
سه دسته نوشته وجود دارد:
۳- نوشته های ترکی قرن یازدهم دوره قره خانی به خط عربی. مانند دیوان لغت ترکی- عربی محمد کاشغری.