یک ابرباز(به انگلیسی: Superbase) یا ابرقلیا در شیمی عبارت است از ترکیبی به شدت پایه ای یا ماده ای که میل زیادی به جذب پروتون دارد. یون هیدروکسید قوی ترین باز ممکن در محلول آبی است اما بازهایی وجود دارند که بسیار قوی تر از آنند که بخواهند در آب باشند. چنین بازهایی در سنتز آلی بسیار ارزشمندند و در شیمی فیزیک آلی بسیار بنیادی اند. بحث ابرباز نخستین بار در دههٔ ۱۸۵۰ مطرح شد.
واکنش هایی که با ابرباز کار می کنند معمولاً به تکنیک های ویژه نیازمندند چون با حضور آب، دی اکسید کربن یا اکسیژن هوا خراب می شوند. بهتر است موقع کار با این بازها، هوا راکد باشد و دما پایین باشد. ابربازها اثر خورنده دارند.
تعریف ابرباز در آیوپاک عبارت است از «ترکیبی که خاصیت بازی (قلیایی) بالایی داشته باشد) مانند لیتیم دی ایزوپروپیل آمید» اما کوبر (Caubère) تعریف دقیق تری ارائه کرده است. طبق تعریف او «عبارت ابرباز را تنها باید برای بازهایی به کار برد که از مخلوط دو (یا بیشتر) باز با هم بوجود می آیند و بازی با گونه ای جدید از ویژگی های به ارث برده از بازهای قبلی حاصل می شود. عبارت ابرباز به این معنی نیست که باز به صورت ترمودینامیکی یا/و سینماتیکی قوی تر از دیگری است بلکه به این معنی است که یک واکنشگر بازی با ترکیب مشخصات چند باز دیگر پدید آمده است.»
سه گونه ابرباز وجود دارد: آلی، آلی فلزی و معدنی.
واکنش هایی که با ابرباز کار می کنند معمولاً به تکنیک های ویژه نیازمندند چون با حضور آب، دی اکسید کربن یا اکسیژن هوا خراب می شوند. بهتر است موقع کار با این بازها، هوا راکد باشد و دما پایین باشد. ابربازها اثر خورنده دارند.
تعریف ابرباز در آیوپاک عبارت است از «ترکیبی که خاصیت بازی (قلیایی) بالایی داشته باشد) مانند لیتیم دی ایزوپروپیل آمید» اما کوبر (Caubère) تعریف دقیق تری ارائه کرده است. طبق تعریف او «عبارت ابرباز را تنها باید برای بازهایی به کار برد که از مخلوط دو (یا بیشتر) باز با هم بوجود می آیند و بازی با گونه ای جدید از ویژگی های به ارث برده از بازهای قبلی حاصل می شود. عبارت ابرباز به این معنی نیست که باز به صورت ترمودینامیکی یا/و سینماتیکی قوی تر از دیگری است بلکه به این معنی است که یک واکنشگر بازی با ترکیب مشخصات چند باز دیگر پدید آمده است.»
سه گونه ابرباز وجود دارد: آلی، آلی فلزی و معدنی.
wiki: ابرباز