ارکواز

ارکواز شهری است در استان ایلام ایران که محل یکجانشین شدن ایل ملکشاهی است. ارکواز مرکز شهرستان ملکشاهی است. شهرستان ملکشاهی در مرکز جغرافیای استان ایلام قرار دارد. این شهرستان دارای مناظر طبیعی بسیار زیبایی می باشد و این مناظر زیبای خود را مدیون کوه های بزرگی است که این شهرستان را از چهار طرف احاطه کرده اند. شهرستان ملکشاهی در بیشتر فصل های سال، دارای آب و هوای معتدل و نسبتاً سرد می باشد.
مسجد حاج فرامرز اسدی از قدیمی ترین مساجد استان ایلام که در سال ۱۳۳۲ هجری قمری برابر با سال ۱۲۹۲ هجری شمسی به فرمان عالیجاه توشمال حاج فرامرز اسدی ساخته شده است.
حسینیه مجیدیان
مسجد جامع
حسینیه صاحب الزمان
حسینیه سید الشهدا
مسجد امیرالمؤمنین
حسینیه گلان
حسینیه سراب قیطول
حسینیه باب الحوائج
حسینیه حسین بگ
حسینیه سیدالشهدا پشتکوه
حسینیه امام حسن مجتبی داراب آباد
حسینیه امام خمینی داراب آباد
حسینیه سیدالشهداء بان باباخان
حسینیه سیدالشهداء خداداد
حسینیه صاحب الزمان بان بابا خان
مسجد قله جوق
حسینیه قلعه جوق
مسجد امام صادق قلعه جوق
حسینیه سیدالشهداء دلگشا
حسینیه خسروی دلگشا
مسجد رسول الله دلگشا
در گذشته این شهر با اسم های ارکواز، ارکواز ملکشاهی، قلعه دره و قلعه درهٔ ملکشاهی نامیده شده بوده است.
شهر ارکواز در دامنه رشته کوه کبیرکوه قرار دارد و جایگاه بسیار مناسبی از لحاظ آب و هوایی و پوشش گیاهی دارد. در زمان سلطنت سلطان ملکشاه سلجوقی در این ناحیه ارگ نظامی برپا بوده است. ارگ (قلعه و بارو) + و از (وسیع). نخستین بار حاج فرامرز اسدی با بنای خانه در این مکان، حدود سال ۱۳۱۵ هجری قمری مطابق با ۱۲۷۶ هجری شمسی و نخستین مسجد - مسجد حاج فرامرز اسدی - بنای مسجد به سال ۱۳۳۲ هجری قمری مطابق با ۱۲۹۲ هجری شمسی که از قدیمی ترین مساجد استان ایلام محسوب می شود، محلی برای تجمع مردمان ایل ملکشاهی بنا نمود، و به تدریج سایر طایفه های ایل ملکشاهی در این مکان متمرکز گردیدند. با این احتساب ایل ملکشاهی از معدود ایل های ایران است که قبل از تخته قاپو کردن و اجبار عشایر توسط رضا شاه یکجانشین شده اند.
ایلات ملکشاه در اصل از نوادگان سلطان ملکشاه می باشند یکی از نوادگان سلطان ملکشاه یا ملکیش از نوادگان خلیفه مستعصم آخرین خلیفه از خلفای عباسی که امیر عالیجاه شمیر (شه میر) نام داشت دارای ۱۲ فرزند بود که ۳ نفر از آن ها بچه دار نشدند اما ۹ فرزند دیگر شمیر که به خاطر استفاده از گرزهای سنگین در جنگ هایشان و به خصوص نبرد با متجاوزان امپراتوری عثمانی با دیگر طوایف به گرزینوند (گرزدین وند) مشهورند اصلیت ملکشاهی هستند که شامل خمیس. روسگه. نقی. شکربگ. خداداد. کاظم بگ. حسین بگ. ملگه هستند و دیگر طوایف که به هوردکو مشهورند. تمامی طوایف شهرستان ملکشاهی دارای شیر مردان بزرگ و شاخصی بوده اند که تا ابد در یاد مردم، زنده هستند. از بزرگان این ایل می توان به عالیجاه افتخار الحاج توشمال فرامرز اسدی از مشاهیر استان ایلام، ریاست ایل ملکشاهی و اولین فرماندار ملکشاهی، پهلوان موسی خمیس و ملگه پهلوانان ایران زمین در دربار فتحعلی شاه قاجار و سرداران سپاه شاهزاده محمد علی میرزا دولتشاه در نبرد با امپراتوری عثمانی و شاه محمد یاری رهبر قیام مردم ایلام در عصر رضا شاه اشاره نمود. توشمال حاج فرامرز اسدی در سال ۱۳۲۰ و بعد از جنگ جهانی دوم که کشور ما تحت تسلط بیگانگان بود از سوی دولت مرکزی به عنوان رئیس العشایر و حاکم کل پشتکوه منصوب شد. در این زمان منطقه پشتکوه و استان ایلام که قسمتی از استان کرمانشاهان بود از امن ترین مناطق کشور محسوب می شد و حاج فرامرز در کل استان حکمیت داشتند. از دیگر بزرگان این ایل می توان از توشمال نامدار، توشمال شهباز، توشمال صحبت، حسن خان ملکشاهی اولین نماینده مردم استان قبل از انقلاب، موسی اسدی اولین رئیس فرهنگ ملکشاهی، کدخدا دارابگ اکبری از طایفه رسولوند، کدخدا قنبربگ از طایفه کاظم بگ، حاج عباس عزیزیان، شیرخان تاب از طایفه خمیس، کدخدا دارابگ فاضلی از طایفه روسگه، کدخدا ولد بگ از طایفه کاظم بگ، توشمال مامگه و توشمال عبدالحسین حاجی زاده از طایفه خیرشه گچی، کدخدا میرزا حسین سلیمانی از طایفه کوکی گچی، سهیل بگ کدخدای طایفه شیره میر، عزیز الحاج نماینده دولت عراق در سازمان بین المللی یونسکو از طایفه قیطول قیطاس، میرزا محمد تقی قیطاسی، محمد علی و عبد از طایفه شکر بگ، کدخدا منصوربگ از طایفه جمعه، کدخدا قیسی رحیمی، کدخدا کرم از طایفه خلیل وند، میر بهرام از طایفه خرزینوند، محمد علی لت ور، توشمال کاظم، توشمال محمد علی خان خمیس، توشمال کریم خان، محمد کریم از طایفه حسین بگ، کدخدا موخان از دو قرصه، کدخدا علی خان از طایفه خلف گچی، داراخان داراخانی و علی پاشا داراخانی، حاج شیرمحمد از طایفه باباهای پیر محمد اشاره کرد.یکی از بزرگ مردان شهرستان شاه محمد یاری بوده است. او مورد اعتماد مردم ملکشاهی بوده و توانست مقابل رضاخان پهلوی قد علم کند. عبارت -هورده کو - در ادبیات کردی - به معنی کم جمعیت یا به چیزی کم حجم گفته می شود که به طوایف کم جمعیت گفته می شود و به طوایف خاصی اطلاق نمی شود.

اَرْکْواز
(یا: قلعۀ درۀ ملکشاهی) شهری در استان ایلام، شهرستان مهران، و مرکز اداری بخش ملکشاهی. با ارتفاع ۱,۳۲۰ متر، در منطقه ای کوهستانی و نیمه جنگلی، در ۴۹کیلومتری شمال شرقی مهران، سر راه ایلام به میمه و ایلام به مهران، واقع است. رود گلال پیرمحمد از دامنۀ جنوبی کبیرکوه در این شهر سرچشمه می گیرد. اقلیم آن معتدلِ مایل به گرم و نیمه مرطوب است.