پوتیفار

پوتیفار یا فوطیفار (عبری: פּוֹטִיפַר / פּוֹטִיפָר) از شخصیت های عهد عتیق در انجیل و تنخ یهودی است که نامش در کتاب پیدایش در داستان یوسف ذکر گشته است. هنگامی که برادران یوسف او را به کاروان اسماعیلیان فروختند، یوسف به مصر بُرده شد و در آن جا او را به بردگی فروختند. پوتیفار او را خریده و یوسف به عنوان غلام خانگی در خانه پوتیفار مشغول به کار شد، و بعد از نزدیکان پوتیفار گشت. زلیخای زن پوتیفار، عاشق یوسف شده و از او خواست که با وی همبستر شود؛ اما یوسف در برابر خواسته او مقاومت کرد؛ اما زن پوتیفار یوسف را متهم کرد که قصد تجاوز جنسی به او داشته است. با این که بیگناهی یوسف آشکار شد، پوتیفار یوسف را به زندان افکند و پس از مدتی یوسف به دلیل توانایی اش در تعبیر خواب مورد توجه فرعون مصر قرار گرفت. با این حال وجود فردی با این نام از دید تاریخی هنوز اثبات نشده است.
نام پوتیفار در قرآن و روایات اسلامی معتبر نیامده است، و به همین دلیل او نزد مسلمان بیشتر به عزیز مصر معروف است. این امر حاکی از مقام پوتیفار در مصر است؛ او وزیر اعظم و از نزدیکان فرعون بوده است.
نام زن پوتیفار در تورات نیامده است، با این حال در سفر یاشار، متون میدراش و همچنین در هاگادا، زن پوتیفار زلیخا نامیده شده است. این نام از ادبیات حاخامی وارد متون سنتی اسلامی و از آن جا وارد ادبیات غنایی مسلمانان شده است.
یوسف و همسر پوتیفار در هنر